Morgunblaðið - 26.01.2019, Qupperneq 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. JANÚAR 2019
BAKSVIÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Umboðsmaður Alþingis telur að
Seðlabanki Íslands hafi ekki leyst
með fullnægjandi hætti úr erindi
forstjóra Samherja um afturköllun
ákvörðunar um álagningu stjórn-
valdssektar vegna ásakana bankans
um brot hans á reglum um gjaldeyr-
ismál. Svar bankans hafi ekki verið í
samræmi við lög. Beinir umboðs-
maður því til Seðlabankans að taka
erindi forstjórans til nýrrar með-
ferðar, óski hann þess.
Settu formsatriði fyrir sig
Seðlabanki Íslands lagði 1,3 millj-
óna króna stjórnvaldssekt á Þor-
stein Má Baldvinsson, forstjóra
Samherja. Hann var sakaður um að
hafa ekki skilað innan tilskilinna
tímamarka erlendum gjaldeyri sem
hann fékk greiddan á árinu 2010
vegna endurgreiðslu láns til fjár-
málafyrirtækis. Þá hafi lánveiting
hans til erlends félags á sama ári
falið í sér brot gegn reglum um
gjaldeyrismál. Á þessum tíma voru í
gildi gjaldeyrishöft.
Nafn þess sem kvartaði til um-
boðsmanns kemur ekki fram í álit-
inu en Þorsteinn Már staðfestir að
það snúist um hann. Málið hafi kom-
ið upp í tengslum við rannsókn á
svokölluðu Samherjamáli, þegar
Seðlabankinn rannsakaði meint brot
fyrirtækisins á gjaldeyrisviðskipt-
um. Stjórnvaldssekt sem Seðla-
bankinn lagði á Samherja í því máli
var felld niður með dómi Hæsta-
réttar. Þorsteinn Már skýrir sitt
persónulega mál þannig að hann
hafi átt fjármuni í Noregi sem hann
lánaði syni sínum sem bjó erlendis.
Þorsteinn Már hélt því alltaf fram
að bankann hefði skort heimildir til
að gera honum að greiða stjórn-
valdssekt vegna brota á reglunum
og að auki hefði ekki verið um neitt
brot að ræða. Á árinu 2017 fékk
hann afrit af úrlausnum ríkissak-
sóknara í sex málum þar sem stað-
festar voru ákvarðanir sérstaks
saksóknara um að hætta rannsókn
mála sem vörðuðu ætluð brot gegn
lögum og reglum um gjaldeyrismál
og byggðust á kærum Seðlabanka
Íslands. Á þeim grundvelli fór Þor-
steinn Már fram á „afturköllun“
stjórnvaldsákvörðunarinnar um
stjórnvaldssekt. Auk fyrri rök-
semda og röksemda saksóknara
skrifaði hann að Seðlabankinn
hefði, ólíkt honum, haft vitneskju
um afstöðu ríkissaksóknara, þegar
bankinn gerði honum stjórnvalds-
sekt.
Í svari bankans var það tekið
fram að ef Þorsteinn Már óskaði
eftir að málið yrði endurupptekið á
grundvelli stjórnsýslulaga yrði
hann að leggja fram beiðni þar að
lútandi. Umboðsmaður bendir á að
formkrafa Seðlabankans hafi verið
óþörf og ekki í samræmi við lög,
eins og málið lá fyrir bankanum.
Athugasemdir við skýringar
Tryggvi Gunnarsson, umboðs-
maður Alþingis, áréttar í álitinu
sjónarmið sem hann kom á fram-
færi við stjórnvöld, þar á meðal
Seðlabanka Íslands, 2. október 2016
um þann lagagrundvöll sem bankinn
hefur byggt á vegna brota á lögum
og reglum um gjaldeyrismál. Hann
bendir einnig á afstöðu ríkissak-
sóknara til hluta þeirra álitaefna. „Í
samræmi við þá reglu að stjórnvöld
þurfa að gæta þess að ákvarðanir
þeirra byggi á réttum lagagrund-
velli tel ég að seðlabankinn hafi, og
þá að því marki sem erindi Þor-
steins Más var ekki þegar ráðið til
lykta á grundvelli þeirra raka sem
hann færði fram í beiðni sinni, jafn-
framt þurft við úrlausn málsins að
huga að lagagrundvelli hinnar fyrri
ákvörðunar frá 1. september 2016
[ákvörðun um stjórnvaldssekt] í
heild þegar leyst var úr erindi um
afturköllun ákvörðunarinnar,“ segir
meðal annars í niðurstöðum álitsins.
Þá gerir umboðsmaður athuga-
semdir við svör og skýringar Seðla-
banka Íslands til sín vegna máls
Þorsteins Más, meðal annars í ljósi
þess eftirlits sem umboðsmanni er
falið lögum samkvæmt. Heldur um-
boðsmaður því meðal annars fram
að honum hafi verið gerð upp af-
staða í fyrri samskiptum og áliti til
réttlætingar á gerðum Seðlabank-
ans, án þess að farið hafi verið rétt
með.
Svar ekki í samræmi við lög
 Umboðsmaður Alþingis gerir margar athugasemdir við stjórnsýslu Seðlabanka Íslands varðandi af-
greiðslu á gjaldeyrismáli forstjóra Samherja  Mál hans verði tekið til nýrrar meðferðar, óski hann þess
Morgunblaðið/Hari
Mætt í Seðlabankann Þorsteinn Már Baldvinsson fór fyrir sínu fólki þegar
það fór á fund bankaráðs Seðlabankans fyrr í vetur. Hann segir að sitt mál
sem álit umboðsmanns hefur nú birt álit um sé af sama meiði.
Skipulagsráð Kópavogs og skipu-
lags- og samgönguráð Reykjavíkur
hafa samþykkt tillögu að deiliskipu-
lagi vegna brúar yfir Fossvog. Til-
lagan fer nú til bæjarráðs í Kópavogi
og borgarráðs Reykjavíkur. Í henni
er gert ráð fyrir um 270 metra langri
brú fyrir almenningssamgöngur,
hjólastíg og göngustíg yfir voginn.
Á fundi skipulags- og samgöngu-
ráðs Reykjavíkur í vikunni bókuðu
fulltrúar Sjálfstæðisflokksins að
mikilvægt væri að væntanleg sam-
göngutenging með brú yfir Fossvog
nýttist sem best fyrir fjölbreyttan
ferðamáta. „Samflot 3ja og fleiri er
liður í að minnka álag á gatnakerfið.
Rétt væri að kanna áhrif þess að
leyfa samflot í tengslum við brú yfir
Fossvog hvað varðar álag í um-
ferðarmódeli. Hér er tækifæri til að
hvetja fólk til samflots með jákvæð-
um hætti. Þá liggur ekki fyrir hvern-
ig staðið verður að fjármögnun um
mannvirkið sem talið er að kosti
2.500 milljónir,“ segir í bókun sjálf-
stæðismanna.
Eyþór Arnalds, oddviti sjálfstæð-
ismanna, segir aðspurður að þessi
leið gæti orðið til að létta á umferð-
inni. Ekki væri hugmyndin að leyfa
almenna umferð, en ef þrír eða fleiri
væru í bíl gegndi öðru máli. Hann
sagði það vilja sjálfstæðismanna að
skoðað yrði hvernig mætti nýta
þessa fjárfestingu sem allra best.
Fossvogsbrú
nýtist sem best
 Samflot myndi létta á umferðinni
„Þetta er auðvitað hluti af þessari
umræðu sem verið hefur í gangi um
sýklalyfjaónæmi. Stór partur af því
er að stuðla að
skynsamlegri
sýklalyfjanotk-
un,“ sagði Þór-
ólfur Guðnason,
sóttvarnalæknir
hjá embætti land-
læknis, í samtali
við mbl.is, en
fram kemur í nýj-
asta tölublaði
Farsóttafrétta að
lekandabakteríur
sem eru fjölónæmar fyrir sýklalyfj-
um séu vaxandi vandamál erlendis
og því væntanlega tímaspursmál
hvenær sú verði raunin hér á landi.
„Hvað lekandann áhrærir þá er
þetta erlendis og við höfum verið að
benda á að margir smitast þar. Ráð-
legging okkar hvað það varðar er
fyrst og fremst að fólk gæti að sér í
kynlífi erlendis sem og innanlands,“
sagði Þórólfur.
Margar sýkingar af kyn-
sjúkdómum eigi sér ennfremur stað
erlendis. „Við höfum verið að hvetja
fólk til þess að passa sig í kynlífi,
nota smokkinn.“
Fram kemur í Farsóttafréttum að
lekandatilfellum hafi haldið áfram að
fjölga á síðasta ári og lekandafarald-
urinn sé fyrst og fremst innlendur
eða í allt að 80% tilvika. Mikill meiri-
hluti þeirra sem greinst hafi árið
2018 séu karlmenn eða 84%.
Ennfremur segir að mikil aukning
hafi orðið á fjölda greindra með
HIVsýkingu á árinu 2018 en klamyd-
íusýkingum hafi hins vegar fækkað
umtalsvert miðað við árin á undan.
Þá hafi heldur dregið úr fjölda
þeirra sem greinst hafi með sárasótt.
Besta vörnin
er öruggt kynlíf
Þórólfur
Guðnason
 Lekandatilfellum fjölgaði í fyrra
Æskulýðs- og fræðslusjóður LAUF
Æskulýðs- og fræðslusjóður
LAUFs auglýsir eftir umsóknum
um styrki úr sjóðnum
En í 3. grein samþykkta hans segir m.a. „Tilgangur sjóðsins
er að styrkja og styðja við æskulýðsstarf í þágu barna og
ungmenna með flogaveiki, og skal miðað við að verkefni sem
til greina koma gagnist sem flestum börnum og ungmennum;
svo og að styðja við kynningu og fræðslu til almennings um
flogaveiki og lífið með flogaveiki“.
Viljum við hvetja alla þá sem eru að vinna að
ofangreindum markmiðum til að sækja um styrk. Að
þessu sinni verður úthlutað allt að kr. 350.000.- sem getur
farið til eins aðila ellegar dreifst á nokkra.
Umsóknarfrestur er til 31. janúar 2019 og skulu umsóknir
sendar á netfangið lauf@vortex.is
Nánari upplýsingar um sjóðinn má finna á heimasíðu
félagsins www.lauf.is