Morgunblaðið - 08.04.2019, Qupperneq 26

26 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 8. APRÍL 2019
Hljóðlistardúóið Edition# efndi til
sýningarinnar Edition#1 A Soft Fall
um miðjan mars í 35 metra háum
vatnsturni í Brønshøj, úthverfi Kaup-
mannahafnar, en sýningin miðar að
því að nýta hljóðeiginleika turnsins.
Upplifun gesta sem ganga um í
gamla vatnsturninum svipar til falls,
að sögn hljóð- og tónlistarmannsins
Rúnars Magnússonar, en dúóið Edi-
tion# samanstendur af honum og
tónlistarmanninum Yann Coppier.
Um er að ræða opnunarsýningu fyrir
hljóðlistarrýmið Urum – Institut for
Efterklang sem er til húsa í gamla
vatnsturninum í Kaupmannahöfn.
Sýningin er nú opin fimmtudaga og
föstudaga, frá klukkan eitt til fimm,
fram í ágúst en auk þess verður verk-
ið gefið út á vínilplötu á sýningar-
tímabilinu.
Stöðugar endurtekningar
„Þetta er svipað og að detta,“ sagði
Rúnar, spurður um hvaða tilfinningar
kynnu að vakna hjá gestum sem
koma til með að ganga um turninn á
opnunarsýningunni. Í turninum heyr-
ast stöðugar endurtekningar á hljóð-
um með smávægilegum breytingum.
Rúnar og Yann spila á turninn með
því að slá á og
skrapa ýmsa fleti
og rör inni í hon-
um.
„Þegar hljóðin
eru tekin upp með
hljóðnema eru
þau í sinni upp-
runalegu mynd;
þurr, leiðinleg og
einföld. En síðan
tökum við þau inn
í ákveðið ferli og vörpum þeim inn í
turninn aftur og þá magnast þau upp
á sérstakan hátt. „Þessi turn er
makalaus, hljómheimurinn inni í hon-
um er stórfurðulegur og magnaður,“
segir Rúnar og lýsir því að bergmálið
geti komið í veg fyrir að hægt sé að
tala saman inni í turninum, enda býr
hann yfir 40 sekúndna endurómun.
„Ef ég og Yann stóðum langt hvor frá
öðrum í turninum þurftum við að nota
síma til að tala saman. Hljóðið leysist
upp vegna bergmálsins,“ segir hann.
Undirbúningur verksins hefur tek-
ið um það bil ár og hafa Rúnar og
Yann skoðað turninn og hljómheim
hans gaumgæfilega með fremstu
hljóðfræðingum Danmerkur. Nú
vinna þeir að þrívíddarútgáfu af turn-
Spila á turninn í
Kaupmannahöfn
 Nýta sér hljóðeiginleika turnsins
Rúnar
Magnússon
ir segir Hlynur að eitt brýnasta
langtímamarkmið danslistafólks á
Íslandi sé að dansinn eignist sitt eig-
ið hús. „Nú er risið veglegt tónlist-
arhús í Reykjavík og menningarhús
víða um land; söfnin og galleríin
hafa sinn samastað sem og tvö stór
leikhús í Reykjavík og fjöldi minni
leikhúsa um allt land. Allar list-
greinarnar hafa einhvers konar at-
hvarf, nema dansinn.“
Íslenski dansflokkurinn hefur
fengið inni hjá Borgarleikhúsinu
undanfarin tuttugu ár, og segir
Hlynur að ekki sé hægt að kvarta
yfir sambúðinni. Myndi samt breyta
miklu ef flokkurinn, og dansinn,
eignaðist sitt eigið húsnæði. „Í
fyrsta lagi væri það mikilvægt fyrir
ímynd dansins að eiga hús út af fyrir
sig. Í dag má t.d. hvergi sjá merki
Íslenska dansflokksins utan á Borg-
arleikhúsbyggingunni, og margir
sem hreinlega vita ekki hvar ÍD
starfar og sýnir. Að eiga hús þar
sem ÍD og aðrir danshópar ættu
heima myndi líka gefa okkur betri
stjórn á sýningarárinu: hvenær við
höldum sýningar, og á hvaða dögum
vikunnar,“ segir Hlynur en leggur
samt á það áherslu að ÍD og Borgar-
leikhúsið eigi í eins góðu samstarfi
og aðstæður leyfa, þegar kemur að
því að skipuleggja nýtingu á þeirri
aðstöðu sem stendur til boða. „En
uppröðunin getur verið æði flókið
púsluspil þegar margir eru um hit-
una, og þegar dreifa þarf verkefn-
unum þannig að starfskraftar allra
nýtist sem best.“
Segir Hlynur að með danshúsi
gæfist líka tækifæri til að fjölga sýn-
ingum; ekki bara á vegum ÍD heldur
á vegum alls kyns danshópa, stórra
jafnt sem smárra. „Þetta hús yrði
athvarf fyrir danslistina alla á Ís-
landi: staður fyrir sýningar, sam-
komur og æfingar.“
Með augastað á miðbænum
En hversu langt er í að draum-
urinn um hús danslistanna geti orðið
að veruleika? Hlynur segir hjólin
farin að snúast þótt ekkert sé fast í
hendi, og ekki einu sinni ljóst hvar
danshús ætti að rísa eða hvað fram-
kvæmdin má kosta. „Reyndar var
gerð hönnunarsamkeppni fyrir um-
hverfið í kringum Borgarleikhúsið
og gerði vinningstillagan ráð fyrir
sérstakri byggingu fyrir sýningar á
dansverkum á horni Listabrautar og
Kringlumýrarbrautar.“
Sjálfum þætti Hlyni best ef dans-
húsið risi í miðbænum, á svipuðum
slóðum og Sinfóníuhljómsveitin, Ís-
lenska óperan og Þjóðleikhúsið eiga
heima. Miðbærinn henti m.a. vel af
þeim sökum að þar megi gera dans-
inn sýnilegri erlendum gestum sem
geti notið þess að horfa á dansverk
án þess að tungumálamúrar trufli
upplifunina. „Það þarf ekki sal sem
rúmar tvö þúsund gesti í sæti, en
sviðið mætti vera djúpt og breitt og
byggingin með góðri aðstöðu fyrir
Dansinn orðinn útflutnin
 Hróður íslenskra dansara og danshöfunda fer vaxandi víða um heim og áhugaverð verkefni
í pípunum hjá Íslenska dansflokknum  Myndi efla danslistirnar ef þær ættu sitt eigið hús
Morgunblaðið/Eggert
Sýnileiki Hlynur segir að dansinn hefði gott af að eiga sitt eigið hús. „Í dag má t.d. hvergi sjá merki Íslenska
dansflokksins utan á Borgarleikhúsbyggingunni og margir sem hreinlega vita ekki hvar ÍD starfar og sýnir.“
VIÐTAL
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
Nýr framkvæmdastjóri Íslenska
dansflokksins hefur komið víða við í
listalífinu. Undanfarin ár hefur
Hlynur Páll Pálsson starfað hjá
Borgarleikhúsinu sem fræðslustjóri
og aðstoðarleikstjóri, en hann hefur
að auki tekið þátt í öllu frá leik-
myndagerð og lýsingarhönnun yfir í
að vera sjálfur á sviðinu með sviðs-
listahópnum 16 elskendur. Það eina
sem Hlynur virðist ekki hafa gert er
að dansa á sviði: „En ég er samt
góður dansari,“ bætir hann glettinn
við.
Í nýja starfinu verður Hlynur
hægri hönd Ernu Ómarsdóttur list-
dansstjóra, og líkir hann hlut-
verkum þeirra við störf skipstjóra
og stýrimanns. Hvílir það á herðum
þeirra beggja að móta framtíð dans-
flokksins og er Hlynur bjartsýnn á
það sem koma skal. Hann bendir á
að Íslenski dansflokkurinn hafi eflst
mikið á undanförnum árum og er nú
svo komið að sýningar hópsins eru
orðnar útflutningsvara. „Dansflokk-
urinn er duglegur að sýna erlendis
og fær greitt fyrir, svo að þar mynd-
ast dýrmætar sértekjur sem bæta
fjárhaginn. Hver hátíð sem býður
ÍD að flytja verk eykur hjá okkur
veltuna,“ útskýrir Hlynur og nefnir
að árið 2017 hafi hópurinn haldið ut-
an í sex skipti. Á síðasta ári sýndi
dansflokkurinn Black Marrow í
Bilbao og Fórn í Aþenu, auk þess
sem kvikmyndin Union of the North
eftir Ernu Ómarsdóttur, Valdimar
Jóhannsson og Matthew Barney,
sem var hluti af listahátíðnni Fórn,
var sýnd á þremur alþjóðlegum
kvikmyndahátíðum.
Tímabært að dansinn
eignist sitt eigið
Aðspurður um stærstu áskor-
anirnar sem ÍD stendur frammi fyr-