Morgunblaðið - 11.04.2019, Blaðsíða 44

44 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 11. APRÍL 2019
Nýverið var flug-
félagið Wow úrskurð-
að gjaldþrota. Það er
miður. Flugfélagið
flutti milljónir farþega
til landsins og átti,
ásamt Icelandair,
stærstan þátt í því að
efnahagur landsins
reis úr öskustó efna-
hagshrunsins sem
hófst haustið 2008.
Mistök voru vissulega
gerð í rekstri Wow en af fréttum að
dæma var félagið endurskipulagt og
vantaði aðeins herslumun til að því
tækist að sigla lygnari sjó. Það sætir
furðu að ríkið skyldi ekki aðstoða
Wow að komast yfir erfiðasta hjall-
ann. Nægur tími var til að meta og
sjá að það voru meiri hagsmunir en
minni að hjálpa Wow frekar en að
láta félagið falla. Katrín Jakobs-
dóttir hélt því fram að „sérfræð-
ingar“ ríkisstjórnarinnar hefðu
mælt gegn inngripi og Bjarni Bene-
diktsson sagði að „skattfé“ yrði ekki
notað til að koma fyrirtækinu til að-
stoðar. Hvaða „sérfræðingar“ voru
það sem ráðlögðu ríkisstjórninni
varðandi málefni Wow? Varðandi rá-
stöfun á „skattfé“ má minna á aðstoð
ríkisins við Sjóvá og Sparisjóð
Keflavíkur eftir hrun. Hér má einnig
minna á framlag ríkisins og ívilnanir
við stóriðju á Bakka. Ennfremur má
rifja upp aðstoð ríkisins við Flug-
leiðir með „skattfé“. Svokölluðum
„sérfræðingum“ ríkisstjórnarinnar
væri hollt að skoða vel
heppnaðan stuðning
bandarískra yfirvalda
við þarlendar bílasmiðj-
ur árin 2008 til 2010
með „skattfé“ almenn-
ings. Var það virkilega
eftirsóknarverðara að
1.100 manns misstu
vinnuna fyrir utan þær
afleiðingar sem gjald-
þrotið mun hafa næsta
árið? Í stað skatt-
greiðslna sem 1.100
starfsmenn hefðu innt af hendi
(ásamt starfsfólki annarra fyrir-
tækja sem gjaldþrotið mun bitna á)
þarf ríkið nú að stórauka framlög í
Atvinnuleysistryggingasjóð ásamt
öðrum aðgerðum til aðstoðar þeim
sem misstu vinnuna og munu missa
vinnuna. Hvaða reikniformúlum
beittu „sérfræðingarnir“ eiginlega?
Hvaða hagsmunir voru í húfi þegar
tekin var ákvörðun um að láta Wow
falla? Það voru kaldar kveðjur sem
stjórnvöld sendu fyrirtæki í neyð
sem átti stóran þátt í að reisa við
efnahag Íslands úr rústum efna-
hagshrunsins.
Um gjald-
þrot Wow air
Eftir Ingólf Bruun
Ingólfur Bruun
»Hvaða „sérfræð-
ingar“ voru það sem
ráðlögðu ríkisstjórninni
varðandi málefni Wow?
Höfundur er leiðsögumaður.
Innan Reykjavíkur-
borgar er starfandi
nefnd sem fer með
aðgengismál – að-
gengis- og samráðs-
nefnd í málefnum
fatlaðs fólks (áður
ferlinefnd fatlaðs
fólks). Hlutverk
hennar er meðal ann-
ars að fara með eftir-
lit með aðgengis-
málum í borgarlandinu. Þá fer
nefndin enn fremur með stefnu-
markandi hlutverk fyrir önnur
fagráð borgarinnar í tengslum við
aðgengismál og málaflokk fatlaðs
fólks.
Eitt af fyrstu verkefnum mínum
í nefndinni var að óska eftir tölu-
legum upplýsingum um aðgengis-
mál í borginni. Fyrirspurnin sneri
að fjölda undanþága fyrir aðgengi
fatlaðra sem Reykjavíkurborg hef-
ur veitt vegna atvinnuhúsnæðis í
Reykjavík á síðustu árum. Svörin
sem fengust gáfu til kynna að
ekkert eftirlit sé með veitingu
undanþága en í svarinu stóð orð-
rétt: „Vegna alls þessa fjölda mála
yrði það mjög tímafrek vinna að
fara í gegnum öll skjöl og finna út
úr því sérstaklega hvar gefin hef-
ur verið undanþága, en erindi og
samþykktir þar sem þannig háttar
eru ekki skráð sérstaklega í
gagnagrunn embættis byggingar-
fulltrúa.“
Aðgengi fatlaðra
er sjálfsögð mann-
réttindi
Án tölulegra upp-
lýsinga er ekki hægt
að öðlast heildarsýn á
fjölda undanþága sem
veittar eru. Á meðan
ekki er haldið utan
um fjölda undan-
þáguveitinga vegna
aðgengismála er stað-
an því óljós. Aðgengi
fatlaðra er sjálfsögð
mannréttindi en án eftirlits er vel
hægt að spyrja sig hvort verið sé
að gefa afslátt af mannréttindum
fatlaðs fólks.
Samningur Sameinuðu þjóðanna
um réttindi fatlaðs fólks tók gildi
á Íslandi í september 2016. Þar er
kveðið á um aðgengismál og segir
meðal annars í 9. grein samnings-
ins að gera þurfi „… viðeigandi
ráðstafanir í því skyni að gera
fötluðu fólki kleift að lifa sjálf-
stæðu lífi og taka fullan þátt í
mannlífinu á öllum sviðum, þ.e.
ráðstafanir sem miða að því að
tryggja fötluðu fólki aðgang, til
jafns við aðra, að hinu efnislega
umhverfi“.
Sveitarfélögin fara með skipu-
lagsvaldið í landinu. Þannig eru
aðgengismál – í langflestum til-
vikum – á ábyrgð þeirra. Mikil-
vægt er að halda vel utan um alla
málaflokka sem tengjast rétt-
indabaráttu fatlaðs fólks.
Það er með öllu ólíðandi að ekki
sé haldið utan um þessi gögn hjá
borginni. Verði haldið utan um
fjölda undanþága fæst betri yfir-
sýn yfir þau húsakynni sem eru
óaðgengileg fyrir hreyfihamlaða. Í
kjölfarið er mjög áríðandi að setja
fram mælanleg markmið sem færa
okkur nær því að þróa Reykjavík-
urborg í átt til betri vegar í að-
gengismálum.
Við getum gert betur. Ég mun
leggja fram tillögur til úrbóta að
þessu verklagi á vettvangi fyrr-
nefndrar aðgengis- og samráðs-
nefndar Reykjavíkurborgar. Trúi
ég því að meirihlutinn í borginni
taki vel í þær, enda á aðgengi fatl-
aðra að vera sjálfsagt mál í
nútímasamfélagi.
Þá mun ég fara fram á að þess-
ari einföldu fyrirspurn verði svar-
að – því nauðsynlegt er að hafa
vitneskju um hvar sé verið að
veita undanþágu.
Borgin veitir afslátt af
mannréttindum fatlaðs fólks
Eftir Egil Þór
Jónsson » Aðgengi fatlaðra er
sjálfsögð mannrétt-
indi en án eftirlits er vel
hægt að spyrja sig hvort
verið sé að gefa afslátt
af mannréttindum fatl-
aðs fólks.
Egill Þór Jónsson
Höfundur er borgarfulltrúi
Sjálfstæðisflokksins.
egill.thor.jonsson@reykjavik.is