Skessuhorn - 28.06.2001, Page 7

onC$3unu>..
FIMMTUDAGUR 28. JUNI 2001
7
Surtshellir í Hallmundarhrauni
er lengstur og þekktastur íslenskra
hella. Arlega kemur mikill fjoldi
manna að skoða hellinn og hrífst
af. Það er vissulega mikilfengleg
reynsla að ganga inn slíka náttúr-
unnar kynjahöll og í áranna rás
hefur mikill íjöldi fólks heimsótt
hellinn. Því miður hefur ágangur
ferðamanna og söfnunarárátta
valdið því að stórfenglegustu nátt-
urufyrirbæri hans, dropasteinarnir,
eru að mestu á bak og burt.
Þannig er því miður farið með
alla þekkta hella á Islandi, utan þá
sem hellaáhugamenn hafa fundið
og haldið leyndum. En neðar í
Hallmundarhrauni, u.þ.b. 2 km
suðaustan Fljótstungu í Hvítársíðu
er mikill hellir, Víðgelmir. Hann
er mikil og stórfengleg smíð,
148.000 rúmmetrar og 1585 m
langur.
Eini inngangurinn í hann er
nærri austurenda hans, en þar er
læst hlið fyrir og aðgangur aðeins
veittur með fylgd frá ferðaþjónust-
unni í Fljótstungu. Síðan það fyr-
irkomulag var tekið upp árið 1994
hefur tekist að varðveita töfra hell-
isins en áður hafði þó stór hluti
fagurra dropasteina verið brotinn
og skemmdur, einkum í ysta hlut-
anum. Þegar inn er komið þreng-
ist hellirinn verulega, þannig að
skríða verður um þrönga smugu.
Þarna safnast vatn, sem þiðnar
ekki alltaf á sumrin, þannig að
hellirinn lokast stundum af ís. A
árunum 1918-1930 og aftur 1972-
1991 komst enginn maður inn í
hellinn sökum ísa. Innar er hellir-
inn hár og víður og gólfið slétt á
köflum. Hraundropasteinar
myndast, þegar hraunið er að
kólna og dropar niður úr hellis-
lofdnu og víða er einnig að finna
svokölluð hraunreipi á veggjum
slíkra hraunhella. Þarna eru líka
víða mikilfenglegar íssúlur og aðr-
ar ísmyndanir.
Mannvistarleifar fundust í hell-
inum árið 1993 og voru fluttar á
Þjóðminjasafhið, sem hefur stað-
fest, að þær séu að líkindum frá
víkingaöld. Engar sögur eru til um
búsetu í Víðgelmi svo lítið er vitað
meira um það fólk sem þarna hef-
ur hafst við. Þegar maður hefur
troðið sér inn um þröngan hellis-
munnann, skríðandi ofan á gler-
hálu íslagi kemur maður inn í svo
algert niðamyrkur að ekki sjást
handa skil ef slökkt er á hinum
bráðnauðsynlega ferðafélaga, vasa-
ljósinu. Sá sem þetta hefur reynt
getur vel ímyndað sér þrengingar
fólksins á landnámsöld sem sífellt
varð að gæta þess að halda eldi lif-
andi. Utgangan gæti hafa verið
býsna erfið í svarta myrkri.
Ferð inn að enda hellisins tekur
um 3-4 klst og mikilvægt er að
vera vel klæddur í góðum, vatns-
heldum skóm og með hanska eða
vettlinga, en hjálmar og vasaljós
eru innifalin í leiðsögninni hjá
ferðaþjónustunni. Einnig er hægt
að fara í klukkustundarlanga ferð
þótt þá missi maður vissulega af
„bestu bitunum“.
Hellisfarar nútímans komast
ekki hjá því að upplifa aðstæður
fornmanna að einhverju leyti þeg-
ar þeir feta í fótspor fyrstu íbúa
landsins.
Einhverju sinni, líklega árið
1011, þegar Grettir Asmundarson
reið til þings hafði hann fylgdar-
mann þann er Skeggi hét. Hugð-
ust þeir gista í landi Fjótstungu,
líklega í Víðgelmi. Þar deildu þeir
um nestismal og greip Skeggi öxi
og hjó til Grettis. En er Grettir sá
þetta þreif hann vinstri hendi öxar-
skaftið fyrir framan hendur
Skeggja og setti þá sömu öxi í höf-

uð honum svo að þegar stóð í
heila. Féll húskarl þá dauður til
jarðar. Var þetta fyrsta víg Grettis
en ekki hið síðasta. Um atburð
þennan kvað Grettir vísu:
Hygg eg at hljóp til Skeggja
Hamanröll meðfór rammri.
Blóð var á gunnar Gríði
gráðr, Jýr stundu áðan.
Sú gein ofhaus honum
harðmynnt og lítt sparði,
var eg hjá viðreign þeira,
vígtenn og klaufenni.
I lauslegri þýðing á nútímamál
myndi þetta útleggjast sem svo:
„Skeggi er ekkert smá illa dauður,
ég dissaði hann alveg í tætlur svo
öxin mín er ekkert smá geðveikt
blóðug maður.“
I Hallmundarhrauni, rétt hjá
Víðgelmi er gjóta sem heitir
Skeggjahola. Þar fundust árið
1923 mannsbein. Averki á haus-
kúpu kemur vel heim við lýsinguna
á vígi Skeggja.
Eg hvet alla sem vilja kynnast
náttúru landsins frá alveg nýju
sjónarhorni til að veita sér þá á-
nægju að skoða Víðgelmi, en bið
menn þó að stilla mannvígum í hóf
eftir því sem ffekast er unnt.

Ræstíneastörf!
Okkur hjá Þ.Þ. Hreingerningum vantarfólk í
nokkur rœstingastörf.
Bœði framtíðarstörf og afleysingar.
Við leitum að einstaklingum sem búa yfir:
• Vandvirkni
• Samviskusemi og heiðarleika
• Sjálfstæðum vinnubrögðum
• Helst ekki undir 20 ára aldri
Umsóknir og frekari upplýsingar
hjá Dísu í síma 437 1722,
Gunnlaugsgötu 6, Borgamesi
Sorpurðun Vesturlands
Sorpurðun Vesturlands hf. óskar eftir tilboðum í málun
vélageymslu í Fíflholtum og gerð skilta.
Útboðsgögn verða seld hjá skrifstofu Samtaka sveitarfélaga á
Vesturlandi, Bjamarbraut 8, 310 Borgamesi og kosta 1000 kr.
Tilboð verða opnuð á sama stað
mánudaginn 9. júlí 2001 kl. 14:00
• Sorpurðun Vesturlands hf

ing um
■ ■ ■ ■■ ■■ ■■■ ■ ■■ ■■■■■■ :::: .■■■.■.

Samkvæmt ákvæðum 24. gr. reglugerðar nr.
785/1999 um starfsleyfi fyrir atvinnurekstur
sem aetur haft í för meö sér mengun, er hér
með lýst eftir athugasemdum við tillögur að
starfsleyfi fyrir alifuglabú (kjúklingar), allt að
20.000 fuqlum, að Svartagili, Borgarbyggð.
Starfsleyfistillögurnar liggja frammi á skrifstofu
Borgarbyggðar, frá 28. júní til 27. júlí 2001.
Athugasemdum skal skila á skrifstofu
Heilbrigðiseftirlits Vesturlands að Borgarbraut
13, 310 Borgarnes í seinasta lagi 31. júlí 2001,
og skulu þær vera skriflegar.
Heilbrigðisnefnd Vesturlands
Akraneskaupstabur
Gjaldskrárhækkun íþróttamannvirkja
Akraness 1. júlí 2001
Gjaldskrd í íþróttamannvirkin
hækkar l.júlí sem hér segir:
Abgangseyrir fyrir sundstaöi.
Fullorðnir stakur miði.............................200 kr.
Fullorðnir 10 miðar ..........................1.400kr.
Fullorðnir 30 miðar...........................3.500kr.
Börn sund stakur miði..............................100 kr.
Börn 10 miðar......................................600 kr.
Eldri borgarar utan Akraness ....................100 kr.
Skólakort 30 miðar............................ 2.500 kr.
Árskort í sund..................................15.000 kr.
Aðgangseyrir fyrir þrek
Jaðarsbakkalaug og Vesturgötu.
Þrek stakur tími...................................250 kr.
Þrek stakur tími með sundi og gufu.................300 kr.
Þrek mánaðarkort með sundi og gufu...............3.500 kr.
Árskort sund og þrek..............................20.000 kr.
A
þróttafulltrúi Akraness