Skessuhorn - 10.11.2004, Side 18

18
MIÐVIKUDAGUR 10. NOVEMBER 2004
^>nt.S3unu>w
Gangagjald eða ekki, kekkun eða ekki?
Guðjón Guðmundsson vara-
þingmaður Sjálfstæðisflokksins
í Norðvesturkjördæmi flutti á
dögunum þingsályktunartil-
lögu á Alþingi þess efnis að Al-
þingi álykti að fela ríkisstjórn-
inni að leita leiða til að fella
niður eða lækka verulega veg-
gjald í Hvalfjarðargöng.
Með tillögunni fylgdi traust-
ur rökstuðningur og þar kom
fram að 42% langtímaskulda
Spalar ehf. eru vegna láns sem
að íslenska ríkið veitti Speli
ehf. Þetta eru nýjar upplýsing-
ar í málinu vegna þess að al-
menningur hefur staðið í þeirri
trú að allar langtímaskuldir
Spalar ehf. væru í eigu erlends
lánadrottins. Spölur ehf. skuld-
ar íslenska ríkinu 2.250. millj-
ónir króna en heildarskuldir
Spalar ehf. eru 5.353 milljónir
króna. Af þessari skuld við rík-
ið er líklega um 40% vegna
vaxta og verðbóta á lánið. Þá er
enn verið að innheimta 14%
virðisaukaskatt af gangagjald-
inu, en reikna má með, að ári
liðnu verði búið að jafna út
þann virðisaukaskatt sem að
ríkið endurgreiddi til Spalar
ehf. vegna framkvæmdanna og
að sjálfsögðu á þá að fella nið-
ur þennan 14% virðisauka-
skatt. Nú þegar eru farnar að
heyrast þær raddir að virðis-
aukaskatturinn verði ekki felld-
ur niður heldur lækkaður ef
14% skattþrepið verði lækkað.
Það á alls ekki að tengja þetta
saman heldur að fella niður
virðisaukaskatt af gangagjald-
inu þegar búið er að jafna hlut-
ina út.
Ef ekki hefði verið ráðist í
gerð Hvalfjarðarganga var ljóst
að ráðast þurfti í gríðarmiklar
endurbætur á veginum fyrir
Hvalfjörð og er ekki óvarlegt
að ætla að kostnaður við þær
endurbætur hefði kostað meira
en það sem ríkið lánaði til
Spalar ehf. vegna Hvalfjarða-
ganganna á sínum tíma. Það er
því ljóst að um leið og vegfar-
endur eru að greiða niður
framkvæmdakostnað við Hval-
fjarðargöngin eru þeir jafn-
framt að flýta fyrir fram-
kvæmdum annars staðar á
landinu. Það er því sjálfsögð og
eðlileg krafa að ríkið felli niður
skuld Spalar ehf. og felli niður
innheimtu virðisaukaskatts af
gangagjaldinu þegar búið er að
jafna út endurgreiðslu virðis-
aukaskattsins til Spalar ehf. á
sínum tíma.
Mér þykir í hæsta máta ó-
eðlilegt að greiða þurfi fyrir
aðgang að Reykjavíkursvæðinu
ef komið er að norðan eða
vestan, en þegar komið er að
sunnan eða austan þarf ekkert
að greiða. Nú er verið að tvö-
falda Reykjanesbrautina og er
það löngu tímabært. Er það
greitt úr ríkissjóði að sjálf-
sögðu, en hinsvegar er ljóst að
ekki sitja allir við sama borð í
þessum efnum.
Margoft hafa þau ummæli
verið viðhöfð að við sem berj-
umst fyrir lækkun gangagjalds-
ins höfum vitað að hverju var
gengið þegar framkvæmdir við
göngin hófust og að það yrði
gjaldtaka. Það er rétt en við
vissum ekki þá að gerð yrðu
göng undir Almannaskarð og
göng á milli Fáskrúðsfjarðar og
Reyðaríjarðar á kostnað ríkis-
sjóðs. Þá stendur til að gera
göng um Héðinsfjörð á milli
Olafsfjarðar og Siglufjarðar á
kostnað ríkissjóðs. Misskiljið
mig ekki, ég er ekki að mæla á
móti þessum framkvæmdum
heldur að beina sjónum fólks
að ákveðnu misrétti sem hefur
viðgengist í þessum efnum og
því ber að þakka Guðjóni Guð-
mundssyni fyrir hans þingsá-
lyktunartillögu og um leið að
gera þá kröfu til þingmanna
Norðvesturkjördæmis sérstak-
lega, og einnig annarra þing-
manna sem hlynntir eru ganga-
gerð, að styðja tillöguna og
beita sér fyrir lækkun ganga-
gjaldsins af fullum þunga.
Benjamín Jósefsson

Mannorðsrottur naga nett
Það er
merkileg tík
þessi pólitík
var einhvern-
tíma sagt og
merkilegar
reglur þessar
samkeppnis-
reglur. Spurn-
ing dagsins er
hins vegar
hvort kjara-
samningar eru þá ekki brot á sam-
keppnisreglum og flokkast undir ólög-
legt samráð. Mættu kennarar velta
þessari spurningu fyrir sér sé það ekki
verkfallsbrot. Daníel Ben, sem ég kann
ekki nánari skil á, orti „fyrir margt
löngu“ og gæti kannske átt við ein-
hverja fyrrverandi forstjóra sem nú eiga
náðuga daga:
Blendin lund þín ætíb er,
allskyns bundin táli,
falib blundar fals hjá þér
fögru undir máli.
Þú átt vinur marga mennt,
margt er sem þú getur,
fáum hefur Kölski kennt
klæki sína betur.
Tæpast hefur sá er Rósberg Snædal
kvað um verið framarlega í fjármála-
heiminum en vísan er góð fyrir því:
Margt til skaba sýsla sést
sjálfumglaöur trassi.
Þykist maöur - þab er verst,
þessi spraburbassi.
Bjarni frá Gröf orti líka af óþekktu
tilefni:
Á flestu eru álit tvenn,
ab því mœtti grínast.
Þab eru býsna margir menn
minni en þeir sýnast.
Millistjórnendur sem jafnan hafa
reynst sínum húsbændum hollir virðast
tæpast eiga eins tryggan sess og fyrr-
verandi húsbændur þeirra og þó þeir
hafi staðið sig vel í núverandi störfum
virðist furðu mörgum liggja á að losna
við þá þaðan eins og allt sem aflaga hef-
ur farið í fjármálum Islendinga á und-
anförnum árum sé þeirra sök. Kristján
Jónsson frá Hlíðargerði orti:
Oft má heyra illa frétt,
æsist lyga kvakib.
Mannorbsrottur naga nett
náungann í bakib.
Og Gunnlaugur Hjálmarsson tekur í
líkan streng um eina af fyrirrennurum
sorpblaðamennsku nútímans:
Ein þó sé í anda grönn
er þab stabfest saga,
Hún er eins og tímans tönn
trú í starfi - ab naga.
Sigurbjörn Stefánsson hafði þetta að
segja um einn karlkyns kollega hennar:
Stílabi tjóni störf og skraf,
sté á skóna granna.
Reif meb klónum ofan af
yfirsjónum manna.
Leifur Eiríksson horfði sínum augum
á mannlífið í kringum sig:
Vaba flestir syndasjó,
sína lesti bera.
Oft eru verstir þeir sem þó
þykjast bestir vera.
Árið 1956 samþykkti Aiþingi yfírlýs-
ingu um endurskoðun hernámssamn-
inganna með það fyrir augum að her-
inn færi brott sem virðist þó vera nú
um stundir einhver mesta hremming
sem stjórnmálamenn gætu hugsað sér.
Sjálfstæðisflokkurinn mun þó hafa ver-
ið andvígur þessari samþykkt og þótti
ýmsum það ekki vera í fullu samræmi
við nafn flokksins. Þá kvað Egill Jónas-
son:
íhaldib meb kjafti og kló
kjörorb hefur smánab,
þyrfti ab fá sér upphafs ó
- Ólafur getur lánab!
Kristján Olason á Húsavík bætti um
betur:
Undan hárri árdagssól
er á flótta vestur,
flokkurinn sem íhald ól,
ósjálfstæbis mestur.
Snemma á síðustu öld orti Stephan
G. Stephansson er honum þótti sem
framámenn Islands hefðu brugðist
þjóðinni og verður að segjast að betra
er að vera laus við að fá svona skeyti:
Mannieysib sem íslenskt er,
eins mun þangab feta:
Þeir sem fyrir sjálfum sér,
sér ei trúab geta.
Þegar þetta er ritað virðist tvísýnt
um líf Yasser Arafat og hefði þó ein-
hverntíma þótt líklegra að sá maður
yrði ekki sóttdauður. An þess að honum
sé líkt við þann sem næsta vísa er ort
um má kannske finna vissa samsvörun:
Bregbur daubinn banaljá,
bœbi daga og nœtur.
Nú er Stalín fallinn frá,
- fribardúfan grætur.
Málfar blaða og fjölmiðlamanna
(væntanlega verð ég að teljast sjálfur í
þeim hópi) er oft æði skrautlegt og
stundum dettur mér í hug hvað gamlir
íslenskukennarar mínir hefðu sagt við
ýmsu er sést á prenti. Ókunnur höf-
undur orti að gefnu tilefni:
Fer um landib farsótt ný,
finnst ei hennar líki.
Bólusetja þyrfti því
vib þágufallasýki.
Mönnum til Ieiðbeiningar og líknun-
ar við þeirri sótt setti Ragnar Ingi Að-
alsteinsson saman eftirfarandi leiðbein-
ingar. I fyrsta lagi ef móti blæs á lífs-
göngunni:
Upp á skerin oft mig ber,
óljóst hver mun valda,
Lífs um frerann leib mín er,
- þab langar mér ab halda.
Eða þegar brjóst vort barmafyllist af
guðdómlegum innblæstri:
Hátt nú ber mitt hugarker,
„himneskt er ab iifa".
Lít ég hér í Ijóbakver,
- þá langar mér ab skrifa.
Og þessi hentar vel í garðveisluna:
Giebjumst vér í garbi hér,
glösum ber ab klingja.
Séniver oss létti lér,
- því langar mér ab syngja.
Og svo kvöldar að:
Tœmast ker þá kneyfum vér,
kœtin fer ab dofna.
Leibur gerist iýbur hér,
- nú langar mér ab sofna.
Með þökk fyrir lesturinn
Dagbjartur Dagbjartsson
Refsstöðum
320 Reykholt
S 435 1367 og 849 2715
dd@hvippinn.is