Skessuhorn - 21.09.2005, Blaðsíða 16

16
MIÐVTKUDAGUR 21. SEPTEMBER 2005
i>BC9sum/>^

Sameining sveitmfélaga
Sameining sveitarfélaga
-að frumkvceði sveitar-
stjómarmanna, í samráði
við sveitarstjómarmenn
og í þágu íbúa-
Sem kunnugt er munu íbúar fjöl-
margra sveitarfélaga ganga að kjör-
borðinu þann 8. október næstkom-
andi og kjósa um sameiningu sveit-
arfélaga. Atkvæðagreiðslur um sam-
einingu sveitarfélaga hafa verið al-
gengar hér á landi síðastliðin ár og
hafa íbúar sumra sveitarfélaga all-
nokkra reynslu af sameiningarferl-
um og hafa kosið oft. Flestir íbúar
þekkja þó minna til sameiningar-
kosninga og því eðlilegt að skýra í
fáum orðum hvemig það kom til að
íbúamir fá nú tækifæri tdl að kjósa og
hvemig sú atkvæðagreiðsla fer fram.
Hvaðan koma
þessar tillögur?
Þær sameiningartillögur sem nú
verður kosið um em þannig til
komnar að landsþing og fulltrúaráð
Sambands íslenskra sveitarfélaga
hafði ályktað um nauðsyn þess að
sameina sveitarfélög í heildstæð at-
vinnu- og þjónustusvæði. Þegar nýr
félagsmálaráðherra kom til starfa
árið 2003 óskaði stjóm sambandsins
efrir samstarfi við félagsmálaráðu-
neytið um sérstakt átak til að sam-
eina sveitarfélög. Ráðherrann varð
við þessari ósk og skipaði sérstaka
verkefnisstjóm og sameiningarnefnd
til að vinna að verkefninu. Undirrit-
aður var síðar ráðinn til að starfa
með nefndunum.
I verkefiiisstjóminni sitja formað-
ur Sambands íslenskra sveitarfélaga
og tveir þingmenn og er annar
þeirra formaður. I sameiningamefnd
sitja þrír þingmenn, þrír sveitar-
stjórnarmenn og einn fulltrúi félags-
málaráðuneytisins, sem er formaður
nefndarinnar. Bæði verkefnisstjómin
og sameiningamefhdin hafa átt um-
fangsmikið samráð við sveitarstjóm-
armenn síðustu tvö ár um verkefiiið
og allar sameiningartillögumar unn-
ar í samráði við sveitarstjómarmenn
á viðkomandi landsvæði. Tillögurn-
ar, sem vora kynntar í mars síðast-
liðnum, em ennfremur byggðar á
stefnu sambands íslenskra sveitarfé-
laga að sveitarfélög myndi heildstæð
atvinnu- og þjónustusvæði. Verkefn-
ið er m.ö.o. unnið af sveitarstjórnar-
mönnum og þingmönnum í samráði
við sveitarstjómarmenn og að ffum-
kvæði sveitarstjórnarmanna.
Hvemig fara
kosningamar fram?
Sameiningarnefnd kynnti tillög-
ur sínar í mars síðastliðnum. Þær
tillögur em bindandi og skulu íbúar
fá tækifæri til að greiða atkvæði um
þær. Eftir að sameiningartillaga er
fram komin skal hver sveitarstjórn
sem tillaga varðar skipa tvo fulltrúa
í sérstaka samstarfsnefhd. Sú skylda
hvílir á þeirri nefhd, skv. lögum, að
undirbúa sameiningarkosninguna
og kynna tillöguna fyrir íbúum svo
þeir geti tekið upplýsta afstöðu.
Um sameiningarkosningar er
fjallað í sveitarstjórnarlögum, og
fara þær þannig ffam að kosið er í
hverju sveitarfélagi sem viðkom-
andi tillaga varðar og verður ekkert
sveitarfélag sameinað öðm nema
meirihluti kjósenda í viðkomandi
sveitarfélagi lýsi sig samþykka sam-
einingartillögunni. Það era m.ö.o.
íbúarnir sem hafa lokaorðið og
mikilvægt að þeir kynni sér málið
vel og taki upplýsta ákvörðun. Telji
íbúar skorta á upplýsingagjöf er
eðlilegt að þeir óski effir þeim hjá
sveitarstjórnarmönnum í viðkom-
andi sveitarfélagi.
Ef tillaga sameiningarnefndar
hlýtur ekki samþykki íbúa í öllum
hlutaðeigandi sveitarfélögum, en
meirihluti þeirra sem afstöðu taka á
öllu svæðinu lýsir sig fýlgjandi, skal
greiða atkvæði að nýju innan sex
vikna í sveitarfélögum sem tillaga
var felld. Skilyrði er að tillagan hafi
verið samþykkt í a.m.k. tveimur
sveitarfélögum.
Þetta ákvæði er nýtt, en markmið
þess er að gefa íbúum annað tæki-
færi til að kjósa, þegar þeir hafa séð
vilja nágrannanna til sameiningar.
Akveðnar vísbendingar era um að í-
búar hafi fellt sameiningartillögur
vegna óvissu um afstöðu nágrann-
anna. Þegar sameiningarvilji þeirra
liggur fyrir, hafi þeir síðan skipt um
skoðun og viljað samþykkja samein-
ingartillöguna.
Að loknum atkvæðagreiðslum
telst sameining samþykkt ef sam-
einingartillagan hlýtur samþykki
meirihluta íbúa sem afstöðu taka í
öllum sveitarfélögum.
Felli íbúar sameiningartillöguna,
verður þeirra sveitarfélag ekki sam-
einað öðrum. Sveitarstjórnum
þeirra sveitarfélaga sem samþykktu
sameiningu er heimilt að ákveða
sameiningu þeirra sveitarfélaga sem
samþykktu, að því gefnu að um
a.m.k. 2/3 sveitarfélaganna sé að
ræða og í þeim búi a.m.k. 2/3 íbú-
anna á því svæði sem sameiningar-
tillagan nær til.
Eins og ég hef rakið í þessari
grein er það sameiningarferli sem
nú stendur langt frá því að vera
miðstýrt úr félagsmálaráðuneytinu.
I raun er það eins lýðræðislegt og
nokkur kosmr er. Verkefnið er unn-
ið að framkvæði sveitarstjórnar-
manna og í miklu samráði við sveit-
arstjómarmenn í þeim sveitarfélög-
um sem tillögumar ná yfir. Að lok-
um era það íbúarnir sem ákveða
hvort þeirra sveitarfélag verður
sameinað öðram.
Hvergi annars staðar í heiminum
era breytingar á stjórnsýslumörk-
um, s.s. sameining sveitarfélaga,
unnar í eins nánu samráði við íbúa.
Sem dæmi má nefna að danska Fol-
ketinget ákvað fyrir skemmstu að
árið 2007 skuli sveitarfélögum í
Danmörku fækkað úr 271 í 98. Að-
koma íbúa að því ferli var hverf-
andi.
Róbert Ragnarsson,
verkefnisstjóri átaks um eflingu
sveitarstjómarstigsins
m á Faxabrautinni
T^enninn-^
Eitt þriðjudagskvöld í lok ágúst,
klukkan 21:40, stóð ég á tröppun-
um hjá foreldrum mínum, til heim-
ilis að Jaðarsbraut 13 á Akranesi.
Eg heyrði væl í dekkjum og leit út á
Faxabrautina. Mér til mikillar
skelfingar sá ég bíl þjóta upp brekk-
una á ofsahraða. Ljóst var að öku-
maður bifreiðarinnar hafði misst
stjórn á bílnum og stigið á brems-
una. Bíllinn hvarf úr augsýn minni,
örfá sekúndubrot liðu og þá kom
hvellurinn. Vora ökumaður og far-
þegar bílsins ef einhverjir vora á
lífi? Eða ennþá verra, vora börnin
sem vora að leik á gangstéttinni lif-
andi? Eg hljóp af stað hugsandi um
þetta. Hvað myndi ég sjá? Börn í
blóði sínu eða eitthvað þaðan af
verra? Nei, sem betur fór var eng-
inn slasaður, hvorki börn, ökumað-
ur eða farþegar bílsins. En hversu
miklu munaði - mínútum, sekúnd-
um eða sekúndubrotum? Hver
veit? Bíllinn hentist upp á gang-
stéttina og faðmaði þar ljósastaur-
inn við raðhúsin. Kannski var þetta
heppni.
*
Abyrgðin er okkar
Hvað er annars þessi heppni?
Getum við orðið áskrifendur af
henni, fengið hana í pósti eða hvað?
Nei það er bara ekki í boði. Við
viljum að börnin okkar séu óhult að
leik í sínu nánasta umhverfi, HVAR
sem þau era. Faxabrautin er slysa-
gildra og oftar en einu sinni hafa
þar orðið slys. Það hefur löngum
þótt gaman að spyrna á þessari
götu, sökum lengdar hennar og
breiddar. Eg held ég geti nánast
fullyrt að hver einasti unglingur
hafi gefið í á Faxabrautinni þegar
ökuskírteinið var loks komið í vas-
ann. Það era ekki allir heppnir eins
og þessi ungi ökumaður var, ef
heppinn skyldi kalla. Þið sem á
næstu áram fáið ökuskírteini og við
sem höfum ökuskírteini, munið að
þetta er ekki passi til hraðaaksturs.
Með ökuskírteininu fylgir mikil á-
byrgð og hún leggst á ykkar herðar
en ekki einhvers annars. Við verð-
um að vernda börnin og hvort ann-
að í umferðinni. Börn era börn og
þau velja ekki að láta keyra á sig.
Það velur enginn að lenda í slysi og
ég veit að ég get ekki komið í veg
fyrir þetta nema bara í mínu tilfelli.
Það er á valdi hvers og eins að fara
efrir því sem okkur var kennt, að
keyra gætilega. Gleymum því ekki.
Jónína Margrét Sigmundsdóttir
Huldukonan frá
Stóru Drageyri
Eins og flestir vita sem náð hafa
aldri skeður margt á langri leið.
Flest er vel skiljanlegt, annað ligg-
ur ekki eins ljóst fyrir. Nú langar
mig að segja ffá einu atviki sem
ekki liggur mjög ljóst fýrir að mínu
mati og vona ég að einhverjir hafi
gaman að velta þessum hlutum fyr-
ir sér.
Þannig er mál með vexti að ég
fór nokkuð oft inn að Stóru
Drageyri og gekk þar hringinn á
eyrinni ásamt hundi sem ég þá átti.
Þessi ganga tók mig og hundinn ffá
45 mínútum til klukkutíma eftir því
hvað margt var að skoða í hvert
sinn.
Eitt sinn er ég kom þarna í ágúst
var verið að setja niður trjáplöntur
fyrir neðan holtið fyrir innan bæ-
inn. Mér þótti þetta nokkuð seint
án þess að hafa nokkurt vit á slíkum
aðgerðum. Vorið eftir gekk ég
þarna um svæðið sem plönturnar
höfðu verið gróðursettar og sá ég
þá að ffostið um veturinn hafði lyft
þeim mörgum úr holunum sem
þær vora settar í sumarið áður. Ég
tók mig því til og lét þær í holurn-
ar aftur nema tvær sem ég tók með
mér upp að holtinu fyrir ofan og
þar holaði ég þeim niður. Þetta
hefur líklega verið um 1995. Næst
þegar ég kom þarna bar ég áburð á
þær og sama gerði ég næstu ár á
efrir. Núna er þær orðnar nokkuð
stórar og dafria dável að mér finnst.
Líklega sumarið 1998 var ég
þarna á ferð eins og oft áður og
veðrið var mjög gott, glaðasólskin
og hiti. Þegar ég kem þama inneff-
ir fer mig að sifja svo mikið að ég
tel best að fá mér smá blund þarna
á grasbala sem þar var, en nú er
búið að setja niður trjáplöntur á
honum þannig að hann hefur gjör-
breyst. Eg taldi mig hafa sofriað;
þarna á balanum smá stund og
dreymdi að til mín kæmi kona.
Hún var í bláum kjól sem náði nið-
ur undir ökla og með belti um sig
miðja. Hún var ljóshærð með stór-
ar fléttur sem hún setti saman í
hnút á hnakkanum. Mér finnst hún
ávarpa mig og segist heita Brá og
eiga heima þarna fyrir ofan. Hún
sagðist vilja þakka mér fyrir trén
sem ég setti fyrir utan híbýh sín og
sem þakklætisvott ætlaði hún að
gefa mér þennan stein sem mér
fannst hún rétta mér og um leið fór
hún með vísu sem er svona:
Þó að g/öfin sýnist smá
sterka ber hún strengi.
Þetta gullið gefur Brá
geymdu vel og lengi.
Að þessu loknu gekk hún frá mér
og ég náði áttum aftur. Mér var lit-
ið á hundinn sem með mér var eins
og alltaf áður þegar ég gekk þarna
um. Nú bar svo við að hann hafði
ýft á sig kamb ffá haus og aftur
undir rófu en það gerði hann oftast
ef eitthvað kom honum á óvart, eða
hann áttaði sig ekki á því sem fyrir
augu bar. Nú gæti einhver haldið
að ég hefði gripið steininn í hend-
ina þar sem ég lá en því var ekki
fyrir að fara þar sem enginn steinn
var á balanum og útiloka ég þann
möguleika alveg. Eg var nú hálf
ringlaður á efrir en jafriaði mig þó
fljótt. Þegar ég kom að bílnum með
steininn og sýndi konunni hann fór
hún að spyrja mig hvar ég hefði
fundið svona fallegan og skrýtinnn
stein en ég eyddi þá talinu í það
skiptið, en sagði henni síðar hvern-
ig í öllu lá.
Jón Pétursson.
Ema Hafhes sýnir í
Kirkjuhvoli
Erna Hafries sýnir
í Listasetrinu
Kirkjuhvoli, Akra-
nesi dagana 24.
september - 9. októ-
ber.
Erna er fædd
1979 á Akranesi.
Hún er stúdent af
myndlistarbraut
Fjölbrautarskólans í
Breiðholti og er á
þriðja ári í uppeldis-
og menntunarfræð-
um við Háskóla Is-
lands. Allar mynd-
irnar á sýningunni
era olíuverk. Þetta
er önnur einkasýn-
ing Ernu. Listasetr-
ið er opið alla daga
nema mánudaga ffá
klukkan 15-18.
(fréttatilkynning)