Skessuhorn - 20.09.2006, Blaðsíða 8

8
MIÐVIKUDAGUR 20. SEPTEMBER 2006
■■.rl-uiM...
Nú segjum við stopp!
Frá borgarafimdinum í Borgameskirkju sl. fimmtudag.
Ágæt þátttaka var á almennum
borgarafundi sem haldinn var sl.
fimmtudag í Borgameskirkju í til-
efiii þeirrar öldu umferðarslysa sem
riðið hefur yfir undanfarin misseri.
Þeiman dag höfðu 19 manns látdst í
umferðarslysum hér á landi eða sami
fjöldi og lét lífið í umferðarslysum
allt síðastliðið ár. Síðan á fimmtudag
hefur fjöldi látinna í umferðarslysum
aukið. Sambærilegir fundir fóru
samtímis frarn á sex stöðum á land-
inu auk Borgamess. Yfirskrift firnd-
anna var: „Nú segjum við stopp,“ og
var markmið þeirra að hvetja al-
menning í landinu til þess að hug-
leiða þær fómir sem umferðin krefst
og drúpa um leið höfði í virðingu við
þá sem látdð hafa lífið í umferðar-
slysum á árinu. Átakið „Nú segjum
við stopp!“ er samstarfsverkefiú fjiil-
margra ráðuneyta, stofnana og fé-
lagasamtaka sem öll láta sig umferð-
aröryggi varða.
Páll S Brynjarsson, sveitarstjóri
Borgarbyggðar stýrði fundinum í
Borgarneskirkju. Auk hans tóku til
máls Stefán Skarphéðinsson, sýslu-
maður, sem m.a. flutti ávarp ffá
Sturlu Böðvarssyni, samgönguráð-
herra, Kristján Ingi Hjörvarsson,
lögregluþjórm ræddi um umferðar-
slys og ástandið á vegum landsins út
ffá sjónarhóli lögreglumannsins og
Þorbjörn Hlynur Amason, sóknar-
prestur fór með bæn. Þá vom flutt
tónlistaratriði.
Á öllum þeim stöðum sem borg-
arafundir þessir vora haldnir töluðu
aðstandendur sem misst hafa ástvini
í umferðarslysum. Kristmar Olafs-
son flutti áhrifaríkt ávarp í Borgar-
neskirkju þar sem hann lýsti skelfi-
legri reynslu sinni og fjölskyldunnar,
þegar sonur þeirra hjóna, Auðunn
Hlíðkvist lést í umferðaslysi við
Borgarnes fyrir 11 ártim síðan, 14
ára gamall. Það er í senn ómetanlegt
og þakkarvert að aðstandendur stígi
ffam með þessum hætti og miðfi
þeirri hræðilegu reynslu sem ást-
vinamissir er. Ekkert hefur dýpri
áhrif á þá sem á hlíða og fær fólk
betur til að setja sig í spor þeirra sem
eiga um sárt að binda vegna ástvina-
missis en reynsluffásagnir, eins og sú
sem Kristmar Olafsson fluttd í Borg-
ameskirkju.
Með góðfúslegu leyfi Kristmars
Olafssonar og fjölskyldu hans er
ávarp hans úr Borgameskirkju sl.
fimmtudag birt hér í Skessuhomi í
heild sinni. Þetta er átakanleg lýsing
en varpar betur en allt annað ljósi á
afleiðingar þess atburðar sem breytti
á einni svipan h'fi fjölskyldu þessa
unga manns, sem ágústmorgun einn
fyrir 11 árum síðan var á leið til
sinnar fyrstu sumarvinnu á hjóli sínu
þegar hann varð fyrir flutningabíl og
lét lífið. Frásögn Kristmars og ann-
arra sem stíga ffam og segja slíka
sögu mætti vera skyldulesning t.d.
allra þeirra sem taka ökupróf og ger-
ast þannig beinir þátttakendur í tun-
ferðinni en e.t.v. ekki síður þeirra
fjölmörgu sem uppvísir era af því að
virða ekki umferðarlög, sama á
hvaða aldri þeir em.
Landsmenn þurfa að bæta um-
ferðarmenninguna og nú virðist sem
vakning sé í þá vem því sífellt fleiri
verði samstíga í að segja; „Nú segj-
um við stopp!“
MM
Augnablikið sem breytti lífi okkar
Erindi Kristmars Olafssonar í Borgarneskirkju 14. september sl.
Ljósm. HD.
KristmarJ Ólafssm flytur hérfrásögn sína.
Þegar þess var farið á leit við mig
að segja nokkur orð hér á fundinum
um slys sem breytti lífi mín og fjöl-
skyldu minnar til ffambúðar, þá var
ég ekki viss um með hvaða hætti ég
gæti komið reynslu minni til skila.
Eg var ekki viss um það, þrátt fyrir
að hafa hugsað meira um þetta
augnablik og þennan atburð en allt
annað sem gerst hefur í mínu h'fi.
Fyrstu mánuðina vék það ekká úr
huga mínum eitt augnablik og ég
varð að beita mig hörðu til að hugsa
um eitthvað annað. I raun má segja
að ég hafi hugsað um slysið og af-
leiðingar þess meira og minna á
hverjum degi í ellefu ár.
Slysið sem ég er að tala um er
þegar sonur minn Auðunn Hlíðkvist
lést hér á þjóðveginum í gegnum
Borgames þann 2. ágúst 1995. Hann
var á leiðinni tdl sinnar fyrstu sumar-
vinnu á hjófi þá rétt rúmlega fjórtán
ára gamall. Leiðin ffá heimih okkar í
Bjargslandi lá yfir þjóðveginn og yfir
á Sólbakka. Augnabliks andvaraleysi
virðist hafa orðið tdl þess að hann
hjólaði í veg fyrir stóran flutningabíl
með þeim afleiðingum að hann lést
samstundis.
Þetta gerðist rétt fyrir klukkan
hálf átta að morgni og fyrir höndum
héldum við að væri ósköp venjuleg-
ur dagur með vinnu og tómstund-
um. Rétt rúmlega átta bámst okkur
hins vegar fféttir sem breyttu ekki
bara þessum degi og næstu dögum
heldur öllu lífinu sem við áttum
ffamundan.
Þegar okkur var tdlkynnt að Auð-
unn væri dáinn var eins og við hefð-
um fengið heljar þungt högg á
brjóstið. Það fyrsta sem flaug í
gegnum hugann var að þetta gæti
ekki verið satt, þetta væra mistök,
þetta hefði verið einhver annar.
Fljótlega fylgdu síðan spurningar
eins og hvað hefði gerst og hvort
ekkert hefði verið hægt að gera hon-
um til hjálpar.
Þetta vora okkar fyrstu viðbrögð
við þessum skelfilegu fféttum en ég
ætla ekki að fjalla ffekar um það
augnablik að sinni. Þess í stað ætla
ég að fá að segja ykkur aðeins ffá
hvað beið okkar næstu daga, vikur,
mánuði og ár. Þá kom ýmislegt í ljós,
stórt og smátt, sem við höfðum ekki
gert okkur fyllilega grein fyrir að
biði þeirra sem lenda í áfalfi sem
þessu. Að sjálfsögðu vissum við það
að tíminn efidr ff áfall væri ættingjum
og vinum erfiður. Engu að síður var
fjölmargt sem kom meira á óvart og
var enn erfiðara en við höfðum gert
okkur í hugarlund. Kannski er rétt-
ara að segja að það var ýmislegt sem
við höfðum ekki leitt hugann að
með hvaða hætti yrði erfitt.
Þetta er sá þáttur sem ég ætla að fá
að segja ykkur aðeins frá hér í dag og
kýs að nálgast þá ffásögn út ffá orð-
unum „ég gerði mér ekki grein fyr-
ir.“ Þó ég segi ffá því hvemig ég
sjálfur upplifði þessi atriði, þá er
þetta ekki síður frásögn Irisar móður
Auðuns og Bjama yngri bróðir hans
þó að það sé alltaf einstaklingsbund-
ið hvemig sorgin birtist fólki.
* Það fyrsta sem ég hafði ekki gert
mér grein fyrir, en var líklega erf-
iðasta verkefnið af öllum, var hve
erfitt það yrði að færa Bjama, yngri
bróður Auðuns fréttimar, en hann
var sofandi þegar þær bárust.
Ég hafði ekki heldur gert mér
grein fyrir hve erfitt yrði að taka á
móti nánustu ættingjum og vinum
sem komu til að vera hjá okkur og
veita okkur stuðning fyrstu
klukkustundimar eftir slysið.
Ég hafði engan veginn gert mér
grein fyrir hve ótrúlega erfitt það
yrði að sjá Auðunn í líkhúsinu og
gera sér endanlega grein fyrir að
það væri ekki um nein mistök eða
misskilning að ræða.
Ég gerði mér ekki grein fyrir hve
undirbúningur jarðarfarar yrði erf-
iður, hve einföld ákvörðun eins og
hvort hafa ætti erfisdrykkju að út-
för lokinni, val á sálmum og tónhst
og fleira var erfitt verkefni.
Ég gerði mér ekki grein fyrir að
þegar ég við kistulagningu kvaddi
drenginn minn með kossi á kinn-
ina í síðasta sldpti, að sá koss yrði á
kalda kinn.
Ég gerði mér ekki grein fyrir hve
erfitt yrði að hlusta á minningar-
orðin við útförinni og ganga á eft-
ir kistunni út úr kirkjunni eða hve
þung sporin yrðu að bera kistuna
síðasta spöhnn inn í kirkjugarðinn.
Ég gerði mér ekld grein fyrir hve
yfirþyrmandi en um leið vel þeg-
inn og hjálplegur sá mikli samhug-
tu og stuðningur var, sem við
fundum fyrir í Borgamesi og víðar.
Ég gerði mér ekki grein fyrir hve
þungt ásökunin myndi hvfla á mér
fyrir að sjá ekki hættuna fyrir af
umferðinni í gegnum bæinn okkar.
Ég gerði mér ekki grein fyrir hve
fyrstu ferðirnar í búðina eftir
nauðsynjum tdl heimilisins yrðu
erfiðar eða að sjá lífið ganga sinn
vanagang hjá öðram eftir þetta
áfall.
Ég gerði mér ekki grein fyrir hve
fyrsta sldptið sem ég hló eftir að
Auðunn dó var í rauninni sárt.
Ég gerði mér ekki grein fyrir hve
mikil og djúpstæð áhrif andlát
Auðuns hafði á Bjama bróður hans
fyrr en löngu seinna.
Ég gerði mér ekki grein fyrir hve
mikil áhrif fráfall Auðuns hafði á
vini og jafnaldra hans og ekki held-
ur hve erfitt yrði að horfa á fyrsta
fótboltaleildnn hjá flokknum hans
Auðuns, án hans eða hve erfitt yrði
að fylgjast með ýmsum áföngum
hjá jafhöldrum hans, s.s. útskrift úr
grannskóla, fyrstu giftingunni,
fyrsta baminu.
Ég gerði mér ekki grein fyrir hve
sú gleðilega stund að sjá fyrsta
afann og ömmuna í okkar vinahópi
yrði í raun erfið vitandi það að við
hefðum geta verið í sömu sporum.
Ég gerði mér ekki grein fyrir hvað
sárt er að sjá hæfileikum og bjartri
ffamtíð kastað á glæ vegna atburð-
ar sem hægt hefði verið að koma í
veg fyrir.
Ég gerði mér ekki grein fyrir hve
samfélagið var fljótt að gera ómeð-
vitaða kröfu um að við skiluðum
okkar hlutverld í vinnu og tóm-
stundum með sama hætti og áður.
Ekki heldur að samfélagið myndi
meta meira sjáanlega áverka og
beinbrot sem ástæðu tdl fjarvera
eða vangetu ffá venjubundnum
störfum, meira en gapandi sár á
sálinni.
Ég gerði mér ekki grein fyrir að
samfélagið lítur stundum á um-
ferðarslys og afleiðingar þeirra
sem eðlilegan kosmað af umferð-
inni sem ekki er hægt að komast
hjá.
Ég gerði mér ekki grein fyrir fyrr
en löngu seinna að verslunarhags-
munir væra meira metnir hér í
Borgamesi en öryggi íbúanna sem
daglega þurfa að fara um þjóðveg-
inn.
En minnst af öllu gerði ég mér
ekki grein fyrir hvað þetta er ótrú-
lega sárt og ósanngjamt og hvað
stóran þátt í tilveruna vantar þegar
náinn ástvinur hverfur skyndilega á
braut.
Ég geri mér hins vegar fulla grein
fyrir er að umferðin tekur alltof
háan toll. 'Ibll sem í flestum tilfell-
um er óþarfur og hægt að komast
hjá að greiða. Nú verða allir að
segja stopp.
Ráðherra boðar hert viðurlög
við umferðarlagabrotum
I samgönguráðuneytinu hefur
undanfarið verið unnið að breyting-
um á umferðarlögum í því skyni að
sporna gegn hraðakstri. Mikil um-
ræða hefur verið í gangi í samfélag-
inu um umferðarmenningu og hefur
hún fyrst og fremst snúið að
hraðakstri. Skessuhom hefur tekið
virkan þátt í því að reyna að bæta
umferðarmenningu þjóðarinnar og
mun áffam leggja sitt af mörkum í
þeirri baráttu. Rætt var stuttlega við
Sturlu Böðvarsson samgönguráð-
herra um aðgerðir í þá vegu að bæta
umferðarmenningu landans.
Sturla segir að undanfarið hafi ver-
ið unnið að því að breyta lagaramm-
anum svo hægt sé að hækka sektir við
umferðarlagabrotum. „Við höfum
unnið að þessu í sumar og ætlum að
reyna að fara af stað með máhð í
haust. Hugmyndin er að herða viður-
lög við alvarlegum umferðarlaga-
brotum, t.a.m. með hærri sektar-
greiðslum.“ Sturla segir að málið eigi
eftir að kynna fyrir ríkisstjóm og
leggja fyrir alþingi og því vilji hann
ekki fara nánar út í fyrirhugaðar
breytingar á þessu stigi málsins.
Ráðherra segir að fyrirhugaðar
breytingar séu hluti af umferðarör-
yggisáædun og einnig standi tíl að
herða eftirlit með umferðinni. Vega-
gerðin muni setja upp fleiri efirhts-
myndavélar í samráði við lögregluna.
Fjármunir til verkefnisins muni
koma ffá samgönguáætlun.
Sturla segir að stór þáttur í bættri
umferðarmenningu sé aukin ffæðsla
til verðandi ökumanna. „Við ætlum
að stórauka fræðslustarf í grunn- og
framhaldsskólum. I Grandaskóla
hefur verið unnið feiknarlega merki-
legt starf í þessum máltun sem hefur
smitað út frá sér tdl fleiri skóla. Þá er
ætlunin að koma upp ökugerði fyrir
verðandi ökumenn og að breyta
reglugerð þarnúg að ffá ársbyrjun
2008 verði akstur í því skilyrði fyrir
ökuréttindum. Við höfum verið í
samstarfi við Akraneskaupstað um
verkefnið sem og Okukennarafélag
Islands. Aðalatriðið er að breyta
hugsunarhætti ökumanna.“
Aðspurður segir ráðherra að hvað
varðar flutninga á eldfimum efhurn
sé það utan þessa sviðs og verið sé að
vinna að þeim málum á öðrum vett-
vangi. Hins vegar segir hann að búast
megi við því að sektir fyrir akstur
með of háan farm í gegnum Hval-
fjarðargöng verði endurskoðaðar.
-KÓP