Morgunblaðið - 04.05.2019, Side 31

Þegar eitthvert okkar kveið því
að muna ekki allt fyrir tilvonandi
fyrirlestur, var svarið að það
skipti engu máli hvort maður
myndi allt svo lengi sem maður
vissi hvað maður væri að tala um.
Sömuleiðis var ráðið „gerðu ráð
fyrir því að allir aðrir í umferð-
inni séu hálfvitar“ eitthvað sem
situr eftir frá því við vorum í æf-
ingaakstri fyrir bílpróf.
Afa þótti gaman að segja
krökkum sögur og þrátt fyrir
mikla raunhyggju komu oft hvers
konar hindurvitni fyrir í sögun-
um, tröllin hentu steinum, álfar
stálu lyklunum, klárir hestar
voru menn í fyrra lífi. Þegar við
vorum búin að slíta barnsskónum
tóku barnabörnin við hlutverki
áheyrenda þessara sagna. Við
okkur systkinin stýrði afi oft um-
ræðunum að Snorra Sturlusyni
en fornleifauppgröftur í Reyk-
holti og Snorri voru sérstakt
áhugamál hans síðustu tvo ára-
tugina.
Þótt söknuðurinn sé mikill
þykir okkur systkinunum mikils
virði að við skyldum fá að eiga
með afa Munda kveðjustund áður
en hann skildi við. Þar ræddum
við opinskátt saman um lífið, til-
veruna og endalokin og hvað við
tekur eftir það.
Gauti, Bjarki og Helga Sjöfn.
Deyr fé,
deyja frændur,
deyr sjálfur ið sama;
en orðstír
deyr aldregi,
hveim er sér góðan getur.
(úr Hávamálum)
Nú þegar móðurbróðir minn
er fallinn frá hafa gamlar minn-
ingar leitað á hugann frá þeim
tíma sem ég var nokkur sumur í
vist hjá afa og ömmu, Munda
frænda og Gyðu konu hans. Þeg-
ar ég kom fyrst, og þá sem mat-
vinnungur sem kallað var, byrj-
aði ég sem léttadrengur í fjósi,
engar mjaltavélar þá komnar til
sögunnar en það þurfti að binda
upp hala, þrífa spena og hefta
einstaka kýr og hella úr mjólkur-
fötum í brúsana, sem sagt alltaf
nóg að gera og mikið gaman.
Ekki voru þær margar og var ég
nokkuð fljótur að læra nöfnin
þeirra og man reyndar enn. Svo
liðu sumrin og verkefnum fjölg-
aði, lærði að mjólka hjá frænda,
gekk nú brösuglega fyrst en
hafðist þó, var oft búinn að fylgj-
ast með honum mjólka og dást að
því hve fljótur hann var og virtist
vera að hugsa eitthvað annað
enda mikill hugsuður eins og síð-
ar átti eftir að koma í ljós. Eftir-
minnilegast er nú þegar hann
kenndi mér á traktorinn, gráan
Ferguson, hvernig ætti að bakka
með heykerruna stóru sem hann
smíðaði til að geta ýtt heysátun-
um upp á með Willys-jeppanum
sínum. Og til þess þurfti að sjálf-
sögðu ýtu sem hann hannaði og
smíðaði líka, og engin glussalyfta
heldur bara handaflið notað með
vinstri hendinni í bandspotta sem
bundinn var í ýtuna. Já, frændi
var sterkur og þetta gekk bara
mjög vel, kom alveg þremur hey-
sátum fyrir á kerrunni og var ég
nokkuð stoltur af þessu framtaki
hans. En það kom sér vel að hann
hafði mikið jafnaðargeð og þol-
inmæði gagnvart mér, því stund-
um urðu óhöpp eins og gengur,
fór aðeins of hratt með gömlu
múgavélina sem brotnaði og varð
ekki notuð meir, engar skammir
heldur fór hann niður á Hvann-
eyri þar sem var sýning á hey-
vinnslutækjum og keypti bara
nýja múgavél, fékk að ég held
sýningareintakið sem var algjör
nýjung á þeim tíma, sex sjálfstæð
tindahjól sem hægt var að stilla
og sagt var að sneri heyi á við 20
manns og rakaði saman á við 100
manns, takk fyrir. Og falleg var
hún, rauð og gul og mátti fara
hratt yfir óslétt túnin með hana
sem kom sér vel fyrir suma, en ég
átti eftir að skemma hana líka. Á
flæðiengjunum voru brýr yfir
skurði og gat leyndist í einu brú-
argólfinu miðju sem þriðja hjólið
á múgavélinni þurfti endilega að
hitta á og festist þar og bognaði,
fór ekki lengra að sinni. Þessu
öllu tók frændi með jafnaðargeði
og aldrei féll skammaryrði af
hans vörum í minn garð. Held að
ég hafi samt gert meira gagn en
ógagn, fékk alltaf að koma aftur í
sveitina þar sem mér þótti gott að
vera, mikil vinna en mikið gaman,
sundlaug og heitir pottar í tún-
fætinum og síðan rennt fyrir
bleikju á fjörunni niðri á engjum.
Að lokum vil ég og fjölskylda mín
votta Gyðu, Guðrúnu og Bergþóri
og þeirra fjölskyldum mína inni-
legustu samúð.
Hlynur Smári Þórðarson.
Í dag kveðjum við kæran vin,
Guðmund Þorsteinsson eða
Munda í Hrepp eins og hann var
jafnan kallaður á okkar heimili,
en mikill og góður vinskapur var
milli fjölskyldunnar í Fífusundi
og Munda og Gyðu í Efri-Hrepp.
Mundi var einstakur maður, mik-
ill mannvinur og heimspekingur.
Við systur vorum svo heppnar að
hann var nánast daglegur gestur
í Fífusundi um margra ára skeið
en hann sá um viðhald á Nauta-
stöðinni og var í fæði í Fífusundi.
Í minningu okkar gat Mundi
allt og Mundi gerði allt. Hann
keyrði skólabílinn, kom svo í mat
og kaffi heima, fékk að leggja sig
í rúmunum okkar eftir matinn og
hann lagði mikið upp úr því að
fræða okkur um allt milli himins
og jarðar. Um tíma sá Mundi um
að klippa okkur systurnar, en svo
óheppilega vildi til í eitt skiptið að
hann klippti í eyrað á einni okkar
svo úr blæddi, en það kom ekki að
sök og áfram hélt Mundi að
klippa okkur. Mundi var afar
ráðagóður maður og leiðbeindi
okkur um hina ýmsu hluti, þar á
meðal í samskiptum því það kom
fyrir að við eldri systurnar vær-
um ekki alltaf sammála. Hann
ræddi m.a. við okkur um umburð-
arlyndi, kurteisi og gæsku og að
með auknum þroska ykist skiln-
ingur okkar á ýmsum málum.
Hann lagði mikið upp úr góðri
framkomu og framsögn. Yngri
systurnar tók hann í læri í eld-
húsinu heima, kenndi þeim fram-
sögn sem þær búa að enn í dag.
Mundi var góður maður og við
hændumst að honum. Margar
góðar minningar eigum við af
heimsóknum til Munda og Gyðu í
Efri-Hrepp, en oft var komið við í
garðinum eftir sundferðir. Alltaf
var tekið vel á móti okkur, boðið
upp á gosdrykki og eitthvað gott
með. Í mörg ár fengum við
jólatré úr skógræktinni í Efri-
Hrepp. Þá fór Mundi með okkur í
skóginn, við völdum jólatré og
síðan var kaffi og með því og
Gyða spilaði jólalög.
Alltaf var gaman að hitta
Munda, hann fylgdist vel með
okkur alla tíð og hætti aldrei að
gefa okkur góð ráð.
Við minnumst Munda með hlý-
hug og vottum Gyðu, Guðrúnu,
Bergþóri og fjölskyldum innilega
samúð okkar.
Systurnar frá Fífusundi,
Guðrún, Jóna, Inga Dísa,
Kristín Erla og Ingimar
Einarsson.
Gjörhugull, gætinn og grand-
var eru lýsingarorð sem hæfðu
vel Guðmundi í Efra-Hrepp,
bónda og bílstjóra, en þó var
Guðmundur fyrst og síðast ljúf-
menni sem eftirsóknarvert var að
eiga samleið með. Við hjónin átt-
um góðu að fagna þar í Efra-
Hrepp þegar við ókum sunnan af
Flúðum norður í Blöndudal með
ungar dætur okkar, fórum Kjós
og síðan Dragann og settumst
niður um stund með þeim hjón-
um, Gyðu og Guðmundi. Þá hvíld-
ust ferðalangar, fréttir voru
sagðar og Guðmundur rifjaði upp
nokkrar skemmtisögur sem hann
var minnugur á og sagði feikivel.
Margt er að þakka frá liðnum
dögum. Mig langar að velja vini
mínum ljóð úr Hvítársíðu:
Ár líða hratt yfir himin
og heim með blæléttum þyt
það slær á þau gullinni slikju
það slær á þau silfurlit.
Ár líða hratt. Ég hefi
heyrt þeirra vængjaslög
út yfir eyðisanda
inn yfir heiðadrög.
Vorgestur minn og vinur
við verðum saman þann dag.
– Hvað varða mig vængjaslög tímans?
Hvað varðar mig sólarlag?
(Guðmundur Böðvarsson)
Ingi Heiðmar Jónsson.
Góður nágranni og samstarfs-
maður, Guðmundur Þorsteinsson
í Efri-Hrepp, er fallinn frá og
langar mig að þakka honum fyrir
vináttuna og samstarfið í gegnum
árin.
Hann var kosinn fyrst í
hreppsnefnd Skorradalshrepps
1954, en okkar samstarf í þeirri
nefnd stóð óslitið frá 1966 til 1994
en þá óskaði hann eftir því að
vera ekki lengur í kjöri. Hann var
síðar vara-hreppsnefndarmaður
frá 1998 til 2006.
Leiðir okkar lágu saman á
mörgum öðrum vettvangi sem
eru orðnar af ógleymanlegum
minningum. Ekki grunaði mig að
ekki væri lengri tími af veru hans
meðal okkar en raun var á þegar
hann og Gyða komu á þorrablót
Félags eldri borgara í Borgar-
fjarðardölum í Brún 30. janúar
síðastliðinn. Þar voru þau bæði
hress og kát. Skjótt skipast veður
þó í lofti. 8. apríl hringdi Guðrún
dóttir hans í mig og sagði mér frá
veikindum föður síns. Hann fagn-
aði 90 ára afmæli Gyðu ásamt
fjölskyldu sinni 6. apríl, fór til
skoðunar á Sjúkrahúsið á Akra-
nesi 7. apríl, sjúkdómur greindur
og útlit dökkt. Ég ákvað að fara í
heimsókn en veður hamlaði för,
þar til 16. apríl kl. 16 að ég
hringdi í Guðrúnu og spurði
hvort ekki væri í lagi að heim-
sækja hann. Hún taldi ólíklegt að
það gengi, hann væri þreyttur og
hefði mókt þennan dag. Ég bað
hana þá að skila kveðju. Hún
hringdi í mig kl. 17 og sagði mér
að hann vildi endilega að ég kæmi
við, sem ég og gerði. Var mættur
hjá honum kl. 19.30. Ætlaði að
stoppa stutt, en fyrr en varði var
viðdvölin orðin ein klukkustund,
og við spjölluðum allan tímann.
Við rifjuðum upp gamlar
sameiginlegar minningar. Hann
ræddi lífshlaup sitt frá því hann
kom heim í Efri-Hrepp, nýút-
skrifaður búfræðingur frá
Hvanneyri vorið 1948. Hann
byrjaði með því að teikna sjálfur
íbúðarhúsið í Efri-Hrepp, fékk
það samþykkt og byggði síðan
húsið um sumarið. Teikningin var
vel heppnuð, og gaman þótti hon-
um á ferðalögum sínum um land-
ið að sjá mörg íbúðarhús í sveit-
um byggð eftir svipuðum
teikningum. Rúmum 50 árum síð-
ar byggði hann hús handa sér og
Gyðu að Leynisbraut 38, Akra-
nesi. Þegar líkamlegu striti lauk
fór hann að grúska í fornum
fræðum. Kynnti sér lífsstíl Ís-
lendingasagna, og þá sérstaklega
Sturlungaöldina. Honum þótti
vænt um að tilgátur hans um
hitaveitu í Reykholti á 13. öld
skyldu fá inni í Borgfirðingabók
2016. Hann sagðist vita að stutt
væri eftir hjá sér. Trúin og vonin
væri sitt leiðarljós. Hann hefði
verið heppinn að hafa fengið að
lifa sex góð ár eftir að hafa sigr-
ast á krabbameininu í fyrra
skiptið.
Minnugur þess að ég mætti
ekki stoppa lengi, og klukkustund
var liðin, sagði ég við hann: „Ég
kem aftur næsta þriðjudag 23.
apríl og þá höldum við spjallinu
áfram.“ Guðmundur svaraði: „Já,
endilega, það verður gaman að
spjalla áfram, ef ég verð þá ennþá
hérna megin.“
Hann dó 20. apríl á laugardegi.
Með þökk fyrir samfylgdina.
Davíð Pétursson, Grund.
Margs er að minnast þegar
leiðir skiljast eftir langa sam-
fylgd. Við Guðmundur höfum
unnið náið saman í hátt í hálfa öld
síðan ég tengdist inn í fjölskyld-
una. Mér er minnisstætt að í
fyrsta skipti sem ég kom í Hrepp
var Guðmundur að vinna í verk-
færahúsinu sem oftar. Ég spurði
hvort ég gæti ekki hjálpað til og
hann svaraði: „Jú, það væri
aldeilis afbragð!“ Þetta orðatil-
tæki átti ég oft eftir að heyra og
þetta varð upphafið að áralöngu
samstarfi okkar. Brennandi áhugi
hans á skógrækt og uppgræðslu
lands smitaði út frá sér og þegar
Guðmundur fékk þá hugmynd að
hefja skógrækt í Efri-Hrepp upp
úr 1970 fannst okkur Rúnu það
strax spennandi verkefni og tók-
um við virkan þátt í því frá upp-
hafi. Fyrsta verkefnið var að
girða af þrjátíu hektara svæði og
var það mikið og erfitt verk þar
sem girðingarstæðið var víða í
fjalllendi þar sem vélknúin farar-
tæki komust ekki að. Eyddum við
mestöllum frítíma okkar í tvö
sumur í þessa girðingarvinnu
undir góðri leiðsögn Guðmundar
sem alla tíð var góður verkstjóri
og afar útsjónarsamur, var búinn
að ganga um landið og horfa á
snjóalög í nokkur ár til að sjá út
besta girðingarstæðið. Mikið
lærði ég á þessari vinnu og svo
vönduð varð girðingin að lítið hef-
ur þurft að gera við hana í þau 45
ár sem liðin eru. Þegar börnin
okkar komu til sögunnar hrifust
þau jafn mikið og við foreldrarnir
af skógarvinnunni og hafa tekið
mikinn þátt í henni alla tíð síðan
og seinna þeirra fjölskyldur.
Guðmundur hafði nýstárlegar
hugmyndir um skógræktina,
blandaði saman mörgum trjáteg-
undum, skildi eftir opin svæði til
að náttúrufegurðin nyti sín betur
og hóf að beita hestum í skóginn á
haustin til að draga úr sinumynd-
un og þar með eldhættu. Sýndi
hann þar mikla framsýni og eftir
að við tókum við jörðinni höfum
við haldið þessu merki á lofti.
Alltaf var líka gaman að fara með
honum um landareignina og læra
öll örnefni og fá útskýringar á
ýmsum náttúrufyrirbærum,
hvert klettabelti, hóll og dalur átti
sér sína jarðfræðilegu skýringu.
Mörg handtökin höfum við
unnið saman í öll þessi ár, hvort
sem er við skógrækt, girðingar-
vinnu, hvers kyns smíðar og við-
gerðir og viðhald og eins og áður
sagði var hann afar góður verk-
stjóri og leiðbeinandi. Eftir að við
Rúna keyptum jörðina um alda-
mótin réðum við Guðmund oft í
hin ýmsu smíða- og viðhaldsverk-
efni sem sýnir hversu mikla trú
við höfðum á færni hans.
Það kom mér ekkert á óvart að
Guðmundur sá handlagni maður
fann sér nýtt áhugamál á efri ár-
um sem var útskurður. Mörg listi-
lega unnin útskorin verk eru til
eftir hann innan fjölskyldunnar
og seinna tók hann að sér að leið-
beina eldri borgurum á Akranesi
við útskurð og fórst það vel úr
hendi, hélt hann því áfram allt til
dauðadags.
Það er mikill sjónarsviptir að
manni eins og Guðmundi, hann
var sterkur og eftirminnilegur
persónuleiki, hugurinn endalaust
frjór allt til dauðadags. Síðustu
árin var helsta áhugamál hans
Snorraverkefnið svokallaða, þar
sem hann leiðir líkum að því að
fyrsta tilraun til húshitunar með
hveragufu á Íslandi hafi verið
gerð á tímum Snorra í Reykholti.
Blessuð sé minning Munda í
Hrepp.
Jóhannes Guðjónsson.
HINSTA KVEÐJA
Til elsku besta afa.
Ég mun sakna þín mjög
mikið. Mig langar að verða
eins jákvæð, bjartsýn, góð-
hjörtuð og hugrökk eins og
þú.
Stefanía Líf,
átta ára langafastelpa.
MINNINGAR 31
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 4. MAÍ 2019
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma
og langamma,
SIGRÍÐUR JÓNSDÓTTIR,
Sauðárkróki,
lést föstudaginn 26. apríl. Útförin fer fram
frá Sauðárkrókskirkju fimmtudaginn 9. maí
klukkan 14.
Bragi Þór Haraldsson Sigríður J. Andrésdóttir
Helga Haraldsdóttir Bjarki E. Tryggvason
Baldur Haraldsson Katrín María Andrésdóttir
Jón Bjartur Haraldsson
barnabörn og barnabarnabörn
FALLEGIR LEGSTEINAR
Verið velkomin
Á góðu verði
Auðbrekku 4, 200 Kópavogi, sími: 537-1029, www.bergsteinar.is
Opið: 10-17 alla virka daga
Ástkær faðir okkar, tengdafaðir, afi og
langafi,
GRÍMUR SIGURGRÍMSSON
húsasmiður og matsmaður fasteigna,
frá Holti í Stokkseyrarhreppi,
lést á hjúkrunarheimilinu Eir sunnudaginn
28. apríl. Útför hans fer fram frá Seljakirkju
mánudaginn 6. maí klukkan 15.
Frímann Grímsson Margrét Á. Hrafnsdóttir
Jón Grímsson Sigríður Guðmundsdóttir
Hrafnhildur Grímsdóttir Þorgeir Sæberg
Ingibjörg Grímsdóttir Gísli Haraldsson
barnabörn og barnabarnabörn
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð við
andlát og útför eiginmanns míns, föður
okkar, tengdaföður, afa og langafa,
HILMARS H. JÚLÍUSSONAR,
kælivélvirkja,
Strandvegi 12, Garðabæ,
sem lést á Landspítalanum 17. apríl síðastliðinn.
Erla Sigrún Lúðvíksdóttir
Hildur K. Hilmarsdóttir Sigurjón A. Guðmundsson
Hafdís B. Hilmarsdóttir Friðvin Guðmundsson
Brynjar Á. Hilmarsson Sólveig D. Larsen
Orri H. Hilmarsson Guðný J. Kristinsd.
barnabörn og barnabarnabörn
Ástkær sonur minn, bróðir okkar og frændi,
OTTÓ EINARSSON
bifreiðastjóri,
Hraunbæ 170,
lést á heimili sínu 25. apríl.
Útför hans fer fram frá Grafarvogskirkju
miðvikudaginn 8. maí klukkan 13.
Sigurlaug Ottósdóttir Jóhann Hans Þorvaldsson
Valg. Laufey Einarsdóttir
Einar Þór Einarsson Jórunn Jónsdóttir
og frændsystkini
Eiginkona mín, móðir, tengdamóðir
og amma,
ÞÓRGUNNUR KARLSDÓTTIR,
Fjólugötu 18, Akureyri,
lést 29. apríl.
Útför hennar fer fram frá Akureyrarkirkju
fimmtudaginn 9. maí klukkan 13.30.
Hjörtur Arnórsson
Jóhanna Hjartardóttir Jón Þorvaldur Heiðarsson
og ömmubörn