Morgunblaðið - 04.05.2019, Blaðsíða 43

MENNING 43
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 4. MAÍ 2019
Heimurinn, eilífð, eilífð kallar
Helgi Þorgils Friðjónsson myndlist-
armaður sýninguna sem hann opn-
ar í galleríinu Listamönnum, Skúla-
götu 32, í dag, laugardag, kl. 16.
„Þessi teikning þarna er frá 1979
en annars eru þetta ný málverk,
teikningar og skúlptúrar,“ segir
listamaðurinn þar sem hann er að
ljúka við uppsetningu verkanna.
Þetta er fyrsta einkasýning Helga á
höfuðborgarsvæðinu í sex ár eða
síðan hann setti upp viðamikla sýn-
ingu í Gerðarsafni.
Teikningin gamla sem Helgi
bendir á heitir „Dauðinn og högg-
ormurinn“ og út frá henni hefur
hann gert seríu nýrra verka með
sömu táknum „sem eru eins og eins
konar teiknimyndaröð hér í söl-
unum. Heiti sýningarinnar, Heim-
urinn, eilífð, eilífð, er sótt í heiti
þessa málverks þarna og hér á
stöplinum er skúlptúr með sama
myndefni“. Röð lítilla olíumálverka
á einum vegg salarins kallar Helgi
skissur og segist vinna stærri og
viðameiri verkin, eins og líka má
sjá á sýningunni, iðulega út frá slík-
um. „Skissurnar eru eins konar
hugflæði, sitthvað sem ég heyri og
hugsa ratar inn í þær. En þetta eru
allt mikilvægir þættir í heildar-
verkinu.“ efi@mbl.is
Morgunblaðið/Einar Falur
Listamaðurinn Helgi Þorgils við dauðann, heiminn og eilífðina.
Heimurinn og eilífðin
hjá Helga Þorgils
 Opnar sýningu hjá Listamönnum
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
„Það er kannski einhver rómantík í
mér en mér finnst alltaf áhugavert
hvernig lífið var hér áður. Ég veit
ekki hvort það var betra þá en þetta
er líklega einhvers konar þrá-
hyggja,“ segir Yrsa Roca Fannberg
ljósmyndari og kvikmyndagerðar-
kona þegar við skoðum verkin í sýn-
ingu hennar á Veggnum í Þjóð-
minjasafninu en hún verður opnuð
klukkan 14 í dag. Sýningin nefnist
Lífið fyrir umbreytinguna og veitir,
samkvæmt upplýsingum frá safninu,
„innsýn í líf fólks sem lifir í ein-
stökum samhljómi við dýr og nátt-
úru. Þær sýna lífið í Árneshreppi á
Ströndum rétt fyrir umbreytinguna
sem virðist vera handan við hornið“.
Þetta eru bæði litmyndir og svart-
hvítar, í sumum römmunum eru
myndapör, fjórar í einum og mynda
eins konar frásagnir. Rammarnir
eru af ýmsu tagi, sumir gylltir, aðrir
upp á gamla móðinn og kallast á for-
vitnilegan hátt á við innihaldið, heim
sem er að breytast.
„Árneshreppur er einstakur að
mörgu leyti,“ segir Yrsa en hún
kynntist sveitinni fyrst þegar henni
var boðið þangað til að smala að
hausti fyrir fimm árum. Síðan hefur
hún smalað ár hvert en líka tekið
ljósmyndir og kvikmyndað. „Það
vantar alltaf fólk í smölun og annað
árið fór ég í heimasmölun og kynnt-
ist öllum. Ég var að mynda á gamla
Rolleiflex-myndavél og krökkunum
fannst það áhugavert svo ég lagði til
við skólastjórann að ég kæmi og
héldi námskeið í myndatöku og
filmuframköllun, sem var mjög
skemmtilegt. Ég var þá í tíu daga að
vetrarlagi. Smám saman varð ég
ættleiddur Árneshreppingur.
Úlfar á Krossnesi var einn nokk-
urra íbúa í sveitinni sem hættu að
búa það ár og ég fór að kvikmynda
hann og er nú með í hljóðvinnslu
kvikmynd með þeirri sögu, sem ég
kalla Síðasta haustið. Það er heim-
ildamynd, séð af mínum sjónarhóli.
Fjölskyldurnar hafa búið í hreppn-
um síðan frá landnámi, þetta er löng
saga, og þessar myndir fjalla um
tímann fyrir yfirvofandi umbreyt-
ingu. Fjárbændur um allt land eiga
mjög erfitt og sérstaklega ef það er
enga aðra vinnu að fá.“
Filman áhugaverðari
Yrsa segir ljósmyndirnar fyrir
framan okkur birta sína sýn á Ár-
neshrepp. „Þetta er sannleikurinn
eins og ég upplifi hann, aðrir segja
eflaust öðruvísi sögur. En svona
finnst mér lífið vera í hreppnum,
þetta er engin dramatík, það er bara
svona, lífið er stöðugt í þróun.“
Og Yrsa tekur bara á filmu. „Mér
finnst það áhugaverðara en að
mynda stafrænt. Kannski er það ein
birtingarmynd minnar rómantísku
þráhyggju. En með gömlum filmu-
vélum nálgast maður viðfangsefnin
með öðrum hætti en með stafræn-
um. Ég þekki það til að mynda eftir
að hafa myndað í Suður-Ameríku;
þegar maður kemur með gamla vél
verður fólk forvitið, finnst það ekki
vera undir smásjá og það kvikna
samræður svo manni finnst að tök-
urnar verði persónulegri.“
Þegar orð er haft á framsetning-
unni með alls kyns römmum segir
Yrsa: „Maður nýtir allt sem til er.
Hvers vegna að gera nýja ramma
þegar til er nóg af römmum? Mig
langaði að hengja myndirnar hér
með lífrænum hætti og finnst það
vera í anda efnisins,“ segir hún og
ítrekar að í Árneshreppi hafi hún
kynnst afar forvitnilegu samfélagi
sem geri staðinn sérstakan.
„Sannleikurinn eins
og ég upplifi hann“
 Yrsa Roca Fannberg sýnir ljósmyndir úr Árneshreppi
Morgunblaðið/Einar Falur
Ljósmyndarinn „Þetta er engin dramatík,“ segir Yrsa Roca Fannberg.
munni eða tár í augum,“ segir Óskar
og bendir á að sumir komi til Pattaya
í leit að ást, finni hana þar og lifi
hamingjuríku lífi. Aðrir komi þangað
í leit að nánd sem þeir telji sig ekki fá
annars staðar en stærsti hópurinn
komi þangað til vændis- og kynlífs-
kaupa. „Það er sorglegt að sjá fjóra,
fimm menn um sjötugt sitja til borðs
með tvítugum þegjandi stúlkum; í
einhvers konar þegjandi samkomu-
lagi um að mennirnir líti á stúlkurnar
sem eiginkonur sínar þótt allir viti að
þjónustan er keypt. Á sama tíma er
verið að féfletta menn og par sem
fundið hefur raunverulega ást leiðist
um götur Pattaya,“ segir Óskar sem
veltir því upp hversu margir á Ís-
landi eigi frænda sem fari einu sinni
til tvisvar á ári til Taílands og hafi
gert það í áratugi; annan frænda sem
giftist taílenskri konu og kom illa
fram við hana eða frænda sem fór til
Taílands, fann ástina og lifir nú í
hamingjuríku hjónabandi með þrjú
börn á Íslandi.
Óskar vinnur nú að tveimur ljós-
myndabókum. Hann vonast til þess
að önnur komi út fyrir jól en í henni
fylgir hann eftir lífsbaráttu nokkurra
stelpna á Indlandi sem búa við litla
tjörn. ge@mbl.is
Óræð Ein af ljósmyndum Óskars sem sjá má á sýningunni í Gallery Port.
Leikstjórinn og
handritshöfund-
urinn Phillip Yo-
umans, sem er
aðeins 19 ára
gamall, hreppti
aðalverðlaun
Tribeca-kvik-
myndahátíðar-
innar í New
York, Founders
Award, fyrir
bestu leiknu kvikmyndina, Burning
Cane. Fjallar hún um drykkfelldan
prédikara úti í sveit í Louisiana-ríki
og hreppti myndin fleiri verðlaun,
fyrir kvikmyndatöku og leik. Dóm-
nefnd segir rödd leikstjórans unga
einstaklega frumlega og er henni
líkt við tón suðurríkjahöfundanna
William Faulkner og Eudora Welty.
Verðlaunin sem besta alþjóðlega
kvikmyndin hreppti Hús kólibrí-
fuglsins (Beol-sae), sem er þroska-
saga unglings í Seól, eftir suður-
kóreska leikstjórann Bora Kim.
Þess má geta að Baltasar Kormák-
ur var í dómnefndinni sem veitti
verðlaunin.
Unglingur
hreppti
verðlaunin
 Aðalverðlaun
Tribeca-hátíðarinnar
Phillip
Youmans
VÍKURVAGNAR EHF.
Víkurvagnar ehf. | Hyrjarhöfða 8 | 110 Reykjavík
Sími 577 1090 | vikurvagnar.is | sala@vikurvagnar.is
Setjum undir á staðnum
Dráttarbeisli
undir flestar tegundir bíla
Elías Haraldsson
löggiltur fasteignasali
Erlendur Davíðsson
löggiltur fasteignasali
Laufásvegur 50
OPIÐ HÚS í dag, laugardag, kl 14.00-14.30
Mjög fallegt og virðulegt
140,7 fermetra eldra stein-
hús (kjallari, hæð og ris)
ásamt 32,2 fermetra bílskúr,
byggt 1926 sem stendur
við eina af eftirsóttustu
götu miðbæjarins. Vel byggt
hús sem býður upp á mikla
möguleika en þarfnast
endurnýjunar. Sér íbúð
í kjallara. Laust við
undirritun kaupsamning.
OPIÐ
HÚS