Morgunblaðið - Sunnudagur - 26.05.2019, Page 14

vissum af vorum við komnir til útlanda að upp-
lifa drauminn.“
Mínus túraði um Evrópu og Bandaríkin í
þrjú ár. Aðspurður um þennan tíma svarar
Björn: „Hann er smá í móðu. Því eldri sem ég
verð og fer að skilja hvað gekk á fer ég að muna
betur. Þetta var ótrúlega mikil vinna, erfitt en
gaman. Þegar fólk spyr mig í dag hvort ég sjái
eftir einhverju segi ég alltaf nei. En bersýnilega
myndi ég gera hlutina öðruvísi í dag. Kröfurnar
voru snemma að við værum dálítið klikkaðir og
ómeðvitað spiluðum við það hlutverk. Tíðarand-
inn var annar. Þetta var standandi partí,“ segir
hann og hlær.
Ódauðlegur á þessum aldri
Voruð þið reiðir ungir menn?
„Já, algjörlega. Og eins klisjulegt og það
hljómar, þá tókst okkur að beina reiðinni í það
sem við vorum að gera; í performansinn og
lagasmíðina. Við vorum með skýr takmörk hvað
við vildum gera, sérstaklega með plötuna Hall-
dór Laxness. Við vissum hvað við ætluðum að
gera með þá plötu frá byrjun.“
Var þessi lífsstíll eins og í bíómyndunum? Líf
í rútu, spilamennska, dóp og drykkja?
„Já, nokkurn veginn. Það var alltaf næsti
bær. Þótt maður vildi slaka á þá var alltaf geng-
ið frá eftir gigg og keyrt að næsta bæ og alltaf
nóg af fólki sem vildi vera með í partíinu þínu.
Það var alltaf partí eftir tónleika, enda var ætl-
ast til þess. Ég áttaði mig á því nokkuð snemma
að þetta gæti ekki gengið endalaust. Maður
borðaði líka óreglulega og var pottþétt illa
nærður og hugsaði ekki vel um sig, enda ódauð-
legur á þessum aldri. Við drukkum alveg ótæpi-
lega.“
Í gegnum öll þessi ár í spilamennskunni,
óreglu og ferðalög átti Björn alltaf sömu kær-
ustuna, nú eiginkonu, sem stóð með honum
gegnum þykkt og þunnt.
„Ég og kona mín, Íris Dögg Einarsdóttir, er-
um búin að vera saman í sautján ár. Hún byrj-
aði með mér átján ára og ég 22 ára. Hún fer því
í gegnum þennan tíma með mér og ég skil eig-
inlega ekki hvernig þetta gekk hjá okkur. Við
fórum mjög fljótlega að búa. Hún hefur alltaf
náð að halda mér niðri á jörðinni og verið besti
vinur minn og er það enn. Hún kom stundum
með á túra en var mest heima, þannig að það
var skrítinn tími og reyndi á sambandið.“
Bitinn í andlitið af kónguló
Manstu einhverja góða sögu frá þessum túr-
árum?
„Ég man að við héldum tuttugu tónleika í
Bretlandi og fórum svo beint til Bandaríkjanna
án þess að hvíla okkur. Þar fengum við að vita
að það væri ekki hótel í boði heldur áttum við að
sofa í „vaninum“ eða á gólfinu hjá fólki sem gat
reddað okkur gistingu. Ég svaf iðulega í bíln-
um og í sófum hér og þar. Í eitt skiptið
gisti ég í ógeðslegum sófa í einhverju
partíi í suðurríkjunum. Ég man að
það var ekkert í stofunni nema
þrjú skítug surf-bretti og sófinn
sem ég svaf í. Það var einnig risa-
stórt gat í gólfinu af einhverjun
ástæðum. Um nóttina var ég svo
bitinn í andlitið af kónguló og spilaði
restina af túrnum lítandi út eins og
fílamaðurinn,“ segir hann og hlær.
„Það var mikið svona; stjórn-
leysi. Á Ítalíu til dæmis sváf-
um við á geðsjúkrahúsi.“
Af hverju?
„Það var bara ódýr-
ara,“ segir hann og
skellihlær.
„Maður pældi ekki í
þessu þá en þegar maður
lítur til baka hugsar mað-
ur hvað þetta var skrítið.
Gaurinn við hliðina á okkur
á geðsjúkrahúsinu safn-
aði hlutum tengdum
nasistum. Maður
spurði ekkert af
hverju. Ég man samt
að ég setti spurning-
armerki við það að við
ættum bara að gista ein-
hvers staðar í Bandaríkj-
unum. Krummi eða
Þröstur sváfu einhvern tímann undir bílnum af
því það var fyndið. Maður var ekkert alltaf upp
á sitt besta, en þetta var ótrúlega gaman.“
Horfði í spegil og hætti
Ertu edrú í dag?
„Já, í tíu ár,“ segir hann.
„Mjög snemma á tímum Mínusar var ég far-
inn að spyrja sjálfan mig af hverju ég gæti ekki
drukkið eðlilega; hætt eftir tvo bjóra. Þetta
bara ágerðist og konan mín var farin að setja
mér stólinn fyrir dyrnar og segja mér að þetta
væri ekki í lagi. Ég skil hana alveg núna og
þarna vorum við komin með barn. En þegar ég
drakk skildi ég hana ekki; fannst ég ekki vera
að skemma neitt, mætti í vinnu og var dugleg-
ur. En hún fékk bara nóg og sagðist vera að
fara til Danmerkur. Ég reyndi að halda mér
edrú en það gekk ekkert. Svo fékk ég upp-
ljómum; gat ekki lengur verið að þykjast vera
þessi duglegi maður en var svo í raun að fara
þunnur með barnið í skólann.“
Björn hætti að drekka og flutti þá til Dan-
merkur á eftir konunni sinni. Hann fór ekki í
meðferð en hefur unnið mikið í sínum málum.
„Ég var búinn að fá aðstoð frá vinum við
meðvirkni og var búinn að læra inn á þetta og
vinna í mér. Ég var alltaf að hreinsa einhver
herbergi í hausnum á mér en það var alltaf
sama rýmið sem ég gat ekki hreinsað. Á end-
anum var það þetta; ég gat ekki hætt að
drekka. Ég fékk bara nóg og fékk hjálp frá góð-
um vinum. Það hvarflar ekki að mér að byrja
aftur því ég veit hvar ég mun enda. En þetta
var alveg erfitt.“
Hvar var botninn?
„Ég var á B5 man ég í einkapartíi og ég fór
inn á baðið í annarlegu ástandi og horfði á mig í
speglinum og á þeirri stundu vissi ég að þetta
væri orðið gott. Nú yrði ég að hætta. Ég fann
það svo sterkt. Maður hafði oft hugsað það áð-
ur, þetta er orðið gott, en alltaf haldið áfram.
En í þetta sinn var það öðruvísi. Ég labbaði
fram og hitti vin minn og sagði honum að ég
væri hættur. Honum fannst það bara fyndið.
Ég hringdi líka í konuna og sagði henni að ég
væri hættur. Fyrsta árið héldu allir að ég væri
að grínast, en síðan eru liðin tíu ár,“ segir hann
og segist ekki sjá eftir þessari ákvörðun. Hann
segir að sér líði miklu betur og kann betur að
meta þær gjafir sem lífið færir honum og þá
ábyrgð sem honum er falin.
„Maður klárar hluti. Ég er að vinna í leikhús-
inu og get þakkað það edrúmennskunni. Ég
þakka líka umburðarlyndi konu minnar! Ég sá
fyrir mér að það myndi allt fara í vaskinn en
það gerðist sem betur fer ekki og nú eigum við
von á okkar þriðja barni. Fyrir eigum við þrett-
án ára stelpu og sjö ára strák. Það er gaman að
hafa líf á heimilinu og ég er svakalega heima-
kær. Síðustu tíu ár hafa verið þau bestu sem ég
hef lifað.“
Lærði leiklist á dönsku
Björn segist hafa gengið með leiklistardrauma í
maganum allt frá barnæsku. Bróðir hans hafi
sótt leiklistartíma sem unglingur í menntó og
fékk Björn til að leika barnahlutverk í mennta-
skólaleikritum.
„Þetta heillaði mig rosalega en tónlistin tók
yfir. Ég átti mér alltaf þennan draum en þorði
ekki að segja frá því,“ segir Björn sem loksins
lét verða af því að læra leiklist, og það í Dan-
mörku.
Þú ákvaðst sem sagt, nýorðinn edrú, að fara
að læra leiklist, og það á dönsku?
„Já, og ég kunni ekkert í dönsku,“ segir hann
og brosir. „Ég bjóst ekki við að komast inn, en
komst. Við tóku erfiðustu ár lífs míns, þetta var
bara martröð,“ segir hann og hlær.
„En þetta heflaði mig. Ég var auðvitað að
fríka út af kvíða en þegar ég lít til baka sé ég
hvað ég hafði gott af þessu. Teppinu var kippt
undan mér og allt sem heitir öryggisnet var
tekið frá mér. Ég var algjörlega einn; einn í
bekknum sem var útlendingur. Framburðurinn
þurfti að vera fullkominn. Svo skildu Danir ekki
af hverju ég kom ekki með þeim á barinn að
drekka.“
En var þetta ekki skemmtilegt líka?
„Þetta var frábært. Ég eignaðist nýja vini og
nýja sýn á lífið. Ég var alltaf að ögra sjálfum
mér. Rokkhrokinn í mér var settur í aftursætið
því ég var settur í svo fyndnar aðstæður í nám-
inu, eins og að leika geit. Það þarf að brjóta
mann niður til þess að hægt sé að byggja mann
upp aftur,“ segir Björn og nefnir að hann hefði
aldrei farið í svona einlægt blaðaviðtal áður en
hann fór í leiklistina og hætti að drekka.
„Þá hefði ég bara sagt að allt væri frábært,“
segir hann. „Maður vill alltaf gera betur og mig
langar ekki að fela neitt. Ef ég er einlægur þá
hef ég frá mörgu að segja. Ég hef ekki tíma í
hitt, mig langar frekar að gefa eitthvað af mér.“
Ekki til heppni
Eftir námið í Danmörku kom Björn heim með
danskt leiklistarpróf upp á vasann, þá 33 ára
gamall. Þá voru góð ráð dýr að næla sér í vinnu
í leikhúsi. Björn dó ekki ráðalaus.
„Ég hafði samband við vini mína, þá Vigni
Rafn, Víking Kristjáns og Hjört Jóhann, og
sagði þeim að ég þyrfti að gera lokaverkefni og
spurði hvort þeir vildu gera eitthvað með mér.
Þeir slógu til og við höfðum þrjár vikur til að
æfa leikrit og smíða leikmynd. Við settum upp
leikritið Lúkas og buðum öllum. Þeir unnu allir
frítt og ég stend í þakkarskuld við þá, því
Magnús Geir kom og sá leikritið og bauð mér í
kjölfarið hlutverk í Jeppa á fjalli. Þetta var
svakaleg vinna. Þetta var ekki bara heppni. Ef
fólk skoðar söguna mína þá sér það að ég hef
unnið fyrir öllu sem ég hef gert. Það er ekki til
heppni,“ segir Björn sem nú er fastráðinn við
Borgarleikhúsið.
„Ég er rosalega glaður hérna, þetta er besta
vinna sem ég hef haft og besta samstarfs-
fólkið,“ segir hann.
„Hjólin byrjuðu að snúast hjá mér
þegar ég fékk hlutverk í Mávinum eftir
Anton Tsjekov. Fyrir tilviljun er mér
boðið á fund með erlendum leikstjóra
sem heitir Yana Ross, en þá var ég búinn
að vera að lausráðinn hér í ár. Félagi minn
sagði mér að vera ekki með of miklar vænt-
ingar; aðrir reyndari leikarar væru að sækjast
eftir hlutverki hjá henni. Eftir tveggja tíma við-
tal býður hún mér eitt aðalhlutverkið í Máv-
inum. Það var unnið mikið með fortíðina og lék
ég þar listamann sem var búinn að vera í erf-
iðleikum með lífið. Við fórum svo með leikritið
Björn er mikill fjölskyldu-
maður og á tvö börn, þau
Storm og Sölku. Von er á
þriðja barninu í haust.
’ Ég eignaðist nýja vini ognýja sýn á lífið. Ég var alltafað ögra sjálfum mér. Rokkhrok-inn í mér var settur í aftursætið
því ég var settur í svo fyndnar
aðstæður í náminu, eins og að
leika geit. Það þarf að brjóta
mann niður til að hægt sé að
byggja mann upp aftur.
VIÐTAL
14 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 26.5. 2019