Morgunblaðið - 03.06.2019, Síða 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 3. JÚNÍ 2019
Hamraborg 10, Kópavogi
Sími: 554 3200 Opið: Virka daga 9.30–18
VERIÐ VELKOMIN
Í SJÓNMÆLINGU
———
Snorri Másson
snorrim@mbl.is
„Það munar um minna,“ segir Breki
Karlsson, formaður Neytenda-
samtakanna, í samtali við Morg-
unblaðið um vaxtabreytingar bank-
anna sem gerðar voru fyrir helgi.
„0,5% vaxtalækkun á hverja milljón
eru 5.000 krónur á ári. Þeir sem
skulda þrjátíu milljónir til dæmis
borga þá 150.000
krónum minna af
vöxtum á ári við
þessar breyt-
ingar. Það er dá-
góð búbót fyrir
hinn almenna
neytanda,“ segir
Breki.
Landsbankinn
tilkynnti á föstu-
daginn að bæði innláns- og útláns-
vextir yrðu lækkaðir á nýrri vaxta-
töflu sem tók gildi strax á laugardag.
Í breytingunum felst að fastir vextir
óverðtryggðra íbúðalána til 60 mán-
aða voru lækkaðir um 0,50 prósentu-
stig og sömu vextir til 36 mánaða um
0,30 prósentustig. Vextir á hlið-
stæðum verðtryggðum lánum lækk-
uðu um 0,35 prósentustig. Á sama
tíma lækkuðu breytilegir innláns-
vextir um 0,10-0,50 í flestum tilvikum
en standa sumir í stað.
Auður, netfjármálaþjónusta á veg-
um Kviku, lækkaði í sömu svipan sína
innlánsvexti úr 4,0% í 3,5% og Arion
banki tilkynnti um aðra eins lækkun.
Ekki hefur borist tilkynning þessa
efnis frá Íslandsbanka en Breki telur
annað ólíklegt en að hann taki upp á
hinu sama, enda spurning um að
bjóða viðskiptavinum sem best kjör.
Stærsta kjarabótin fyrir fólk
með húsnæðislán
Breki telur þetta jákvætt skref og
eðlilegt. „Þetta var það sem var lagt
upp með í lífskjarasamningunum, að
vextir myndu lækka hjá Seðlabank-
anum og að útlánsvextir bankanna
myndu síðan lækka til jafns við það,“
segir Breki. Hann segir flest heimili
skulda eitthvað í húsnæðislánum og
að fyrir þau sé svona lækkun búbót.
„Svona lækkanir eru stærsta kjara-
bót þeirra sem skulda húsnæðislán,“
segir Breki.
„Núna vonum við það auðvitað að
vextirnir haldi áfram að lækka hjá út-
lánastofnunum, bæði bönkum og líf-
eyrissjóðum,“ segir Breki. „Ef við
næðum að lækka vexti um tvö pró-
sentustig væri það frábært, eins og
sést af því að sá sem skuldar 20 millj-
ónir greiðir 100.000 krónum lægri
upphæð í vexti við 0,5% lækkun og
myndi greiða 400.000 krónum lægri
upphæð við 2% lækkun,“ útskýrir
hann.
Breki segir að við lækkun vaxta sé
líka gott fyrir fólk að nota tækifærið
og skoða vaxtastigið á lánunum sín-
um. „Það er miklu auðveldara núna
en hefur verið lengi að endur-
fjármagna lánið og skipta um banka,
ef þar eru hagstæðari kjör. Það mun-
ar um hvert einasta prósentustig,
eins og sést,“ segir hann.
Lægri stýrivextir
Seðlabankinn lækkaði stýrivexti
sína um 0,5% fyrir skemmstu, úr
4,5% í 4%. Ekki er ólíklegt að þeir
vextir haldi áfram að lækka samfara
frekari kólnun í hagkerfinu.
Breki bendir á að stýrivaxtalækk-
anir gegni tvíbentum tilgangi, í aðra
rönd henti lækkun þeirra til þess að
minnka áfall heimila við samdrátt í
hagkerfinu, í því að vextirnir af lán-
unum þeirra lækka, og í hina röndina
til þess að hvetja þá sem geyma mik-
ið fé í bönkum til þess að fjárfesta
það, þar sem vextirnir á reikning-
unum þeirra lækka.
Vaxtalækkanir
sagðar dágóð búbót
 Flestir bankar lækkuðu  „Munar um hvert prósentustig“
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Lægri vextir Prósentustig til eða frá getur skipt sköpum um lífsgæði fólks.
Breki Karlsson Vaxtalækkanir
» Hæstu útlánsvaxtalækk-
anirnar hjá Landsbankanum
voru í óverðtryggðum íbúða-
lánum, mest 0,5% lækkun.
» Í algengasta íbúðalána-
flokknum, verðtryggðum
breytilegum, lækkuðu vextirnir
um 0,3-0,35%, eftir veðsetn-
ingarhlutfalli.
» Innlánsvextir í 60 mánaða
bindingar fastvaxtareikningi
lækkuðu úr 5,5% í 4,5%.
Teitur Gissurarson
teitur@mbl.is
Ólafur Guðmundsson umferðar-
öryggissérfræðingur varar við því
að hugbúnaður í sjálfkeyrandi bíl-
um sé ekki hannaður fyrir „íslensku
leiðina“ í hringtorgum og segir að
Íslendingar ættu að bíta í það súra
epli að breyta reglunum hérlendis.
Þetta segir hann í samtali við
Morgunblaðið um ný umferðarlög,
sem áætlað er að verði samþykkt á
næstunni og taki gildi 1. janúar á
næsta ári. Með þeim á m.a. að lög-
festa þá reglu, sem hefur hingað til
byggst á venju, að ökumaður á ytri
hring í tveggja akreina hringtorgi
skuli veita þeim sem ekur á innri
hring forgang út úr torginu.
Þó að ýmsar útfærslur séu á
þessari reglu um heiminn er „ís-
lenska leiðin“ öfug við það sem al-
mennt gengur og gerist í nágranna-
löndum okkar, þar sem sá sem ekur
á ytri hring á forgang út úr hring-
torgi.
„Ég var varaður við“
Athugasemdir hafa verið gerðar
við það að nú eigi að lögfesta „ís-
lensku leiðina“, m.a. vegna þess að
margir erlendir
ferðamenn þekki
einungis regluna
um að sá á ytri
hring eigi for-
gang.
„Þetta virkaði
hér á Íslandi á
meðan það voru
ekki útlendingar
að keyra hér.
Það hefur bara
breyst svo mikið á síðustu fimm-sex
árum. Mín skoðun er sú að það sé
minna mál að aðlaga Íslendinga að
breyttum aðferðum í hringtorgum
en útlendinga,“ segir Ólafur og
bætir við: „Það væri hægt að kenna
okkur þetta. Við keyrum líka er-
lendis og þá veldur þetta okkur
vandræðum.“
Eins og áður segir nefnir Ólafur
einnig að hugbúnaður í sjálfkeyr-
andi bílum sé ekki endilega búinn
fyrir íslenskar hringtorgareglur.
„Tæknin er að breytast svo mikið.
Ég veit til dæmis að Tesla er í
vandræðum í íslenskum hringtorg-
um. Ég fékk lánaðan svoleiðis bíl og
var varaður við því,“ segir Ólafur.
„Hann keyrir nánast sjálfur en
ræður ekki við íslensk hringtorg.“
„Minna mál að
aðlaga Íslendinga“
 Íslenskar hringtorgareglur eru umdeildar
Ólafur
Guðmundsson
Rósa Margrét Tryggvadóttir
rosa@mbl.is
Hópur sjálfboðaliða tók þátt í árlegri
vinnuhelgi á listasafni Samúels
Jónssonar í Brautarholti í Selárdal
við Arnarfjörð um helgina en félag
um endurreisn listasafnsins sér um
að halda við og varðveita listaverk
og byggingar Samúels á svæðinu.
Kári Schram, formaður félagsins,
segir að helgin hafi gengið frábær-
lega og staðfestir að safnið sé nú
formlega opið gestum. Að hans sögn
voru helstu verkefni helgarinnar að
undirbúa safnið fyrir sumarið, taka
til fyrir sýningarnar, hreinsa lóðina
og gera hús Samúels heimilislegt.
Húsið nýtt í fyrsta skiptið
„Síðastliðin fimm ár höfum við
verið að endurreisa íbúðarhús Sam-
úels. Iðnaðarmenn hafa verið hér í
vetur að klára þetta. Við vorum því í
fyrsta skiptið núna að nota það og
nýta,“ segir Kári. Hann segir að ný-
tilkominn hiti í húsinu skipti sköpum
fyrir aðstöðuna enda sé hvorki hiti í
listasafninu né kirkjunni. „Þetta
voru mikil tímamót fyrir okkur að
geta verið þarna og haft aðstöðu til
að koma inn í smá hlýju, elda og
borða. Það er gaman að geta gert
þetta með sjálfboðaliðunum í ár,“
segir Kári. Segir hann að húsið sé nú
að mestu leyti tilbúið þó að enn vanti
eitthvað upp á.
Kaffi og kleinur í boði
„Við höfum aldrei haft neina að-
stöðu til að vera inni og því ekki allt-
af getað haft umsjónarmann á staðn-
um. Nú er planið að það verði
sjálfboðaliði hjá okkur sem geti tek-
ið á móti fólki og verið með kaffi og
veitingar,“ segir Kári. „Það verður
þá hægt að fá kaffibolla og kannski
kleinu eða vöfflu á staðnum. Það er
svo voðalega „næs“ þegar maður er
búinn að keyra þarna út eftir að geta
slakað á og dvalið aðeins lengur,“
segir Kári. Hann segir að félagið
hafi í hyggju að bjóða upp á meiri
þjónustu í framtíðinni, svo sem gisti-
aðstöðu eða svefnpokapláss fyrir
litla hópa. „Næsti staður er bara
Bíldudalur svo ef þú vilt bara vera
úti í Dölum, hafa það huggulegt og
dvelja á staðnum skiptir þetta rosa-
lega miklu máli,“ segir Kári.
Ljósmynd/Listasafn Samúels
Í Arnarfirði Listaverk og mannvirki Samúels Jónssonar hafa vakið athygli
innlendra sem erlendra ferðamanna sem leggja leið sína í Selárdal.
Tímamót að
komast í hlýjuna
 Listasafn Samúels verið opnað fyrir
sumarið eftir afkastamikla vinnuhelgi