Morgunblaðið - 25.06.2019, Qupperneq 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 25. JÚNÍ 2019
Auður I. Ottesen garðyrkjufræðingur er kennari
námskeiðsins sem er mjög fjölbreytt þar sem allir vinna
saman. Það hefst með bragðkynningu á kryddtegundum
með ostum. Sáð verður, teknir græðlingar af kryddjurtum
og nokkrum þeirra skipt. Farið verður yfir helstu tegundir
sem rækta má bæði úti og inni og hvað þarf til þess að
ná góðri uppskeru. Þátttakendur fá ítarleg námsgögn og
plöntu til framhaldsræktunar með sér heim.
Námskeiðið fer fram á Fossheiði 1, 800 Selfossi
kl. 18:00 - 21:00.
Verð fyrir félagsmann kr. 5.000 kr.
Takmarkaður fjöldi, 10 manns.
Skráning í síma 552-8191 kl. 10:00 - 12:00.
Einnig á nlfi@nlfi.is og ingi@heilsustofnun.is
Náttúrulækningafélag Íslands
www.nlfi.is
- berum ábyrgð á eigin heilsu
Kryddjurtanámskeið
miðvikudaginn 3. júlí 2019
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 569 1100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is
Viðskipti Stefán E. Stefánsson vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
„Það er stórkostlegur áfangi að fá
loksins stefnu í þessum málaflokki,
þannig að hægt sé að fara að vinna
eftir henni. Vonandi verður mótuð
aðgerðaráætlun og farið af alvöru í
þennan málaflokk sem er svo
brýnn,“ segir Vilborg Gunnarsdótt-
ir, framkvæmdastjóri Alzheimer-
samtakanna. Heilbrigðisráðuneytið
birti í gær drög að stefnu um mál-
efni einstaklinga með heilabilun.
Þau eru til umsagnar í samráðsgátt
stjórnvalda.
Vilborg segir að beðið hafi verið
eftir slíkri stefnu í mörg ár og Alz-
heimersamtökin mikið beitt sér í
því efni. Nefnir hún að Ísland sé
með síðustu löndum Evrópu að
vinna slíka vinnu. Alþingi sam-
þykkti fyrir tveimur árum að fela
heilbrigðisráðherra að móta stefnu.
Svandís Svavarsdóttir heilbrigðis-
ráðherra fékk Jón Snædal öldrun-
er á að margir komi að því og lagt
til að þjónustan sem er í eðli sínu
nærþjónusta færist til sveitarfélaga.
Vilborg Gunnarsdóttir telur brýn-
ast að fá samfellu í þjónustuna, frá
greiningu og þar til yfir lýkur. Göt
séu víða.
Styðjandi samfélag
Í skýrslunni er vakin athygli á
hugmynd sem rædd er víða erlendis
um aðlögun samfélaga að þörfum
einstaklinga með heilabilun. Ein-
staklingur geti bjargað sér á grund-
velli færni og þekkingar sem hann
hefur aflað sér en eigi erfitt með að
tileinka sér það sem er nýtt. Það sé
því andstætt hagsmunum þeirra
þegar sjálfvirkni er aukin í verslun
og þjónustu, til dæmis bankaþjón-
ustu. Ýmislegt sé hægt að gera, til
dæmis að þjálfa starfsfólk verslana
og þjónustufyrirtækja til að veita
þjónustu við hæfi. Í slíku styðjandi
samfélagi þurfi að vera góður að-
gangur að greiningu heilabilunar og
stuðningur. Einnig sé tekið mið af
sérþörfum einstaklinga með heila-
bilun þegar skipulögð eru búsetuúr-
ræði og heilbrigðisþjónusta.
mikilvægt sé að skipulag þjónustu
við heilabilaða sé styðjandi en færa
megi rök fyrir því að ýmislegt í
skipulaginu sé jafnvel letjandi. Bent
arlækni til að vinna drög að stefn-
unni. Hann fékk verkefnið í byrjun
ársins og skilaði af sér í síðustu
viku.
Gerður verði gagnagrunnur
Í drögum Jóns er lagður til fjöldi
tillagna að aðgerðum.
Ekki liggja fyrir tölur um fjölda
heilabilaðra hér á landi, samkvæmt
greinargerð Jóns, en bent er á að
erlend reiknilíkön miði við að þeir
séu um 4.000. Samkvæmt mann-
fjöldaspá Hagstofu Íslands og lík-
legri þróun mun fjöldinn vera orð-
inn tvöfaldur um árið 2050, eða 7-8
þúsund.
Í stefnunni er lagt til að ráðist
verði í gerð gagnagrunns með yf-
irliti yfir fjölda einstaklinga með
heilabilun. Raunar kemur fram að
undirbúningur er þegar hafin á
minnismóttöku öldrunarlækninga-
deildar Landspítalans.
Í samantekt helstu atriða skýrsl-
unnar kemur fram sú skoðun að
Fjöldi heilabilaðra mun tvöfaldast
 Drög að stefnu um málefni einstaklinga með heilabilun  Alzheimersamtökin vilja aðgerðaáætlun
Morgunblaðið/Júlíus
Fjöldi Áætlað er að um fjögur þúsund Íslendingar séu með heilabilun. Með
fólksfjölgun og hærri aldri mun fjölga mjög í hópnum á næstu árum.
Kostnaður utanríkisráðuneytisins
við aðkeypt lögfræðiálit vegna inn-
leiðingar þriðja orkupakka ESB
nemur 16 milljónum króna. Mesti
kostnaðurinn var við álit Carls Bau-
denbacher, fyrrverandi forseta
EFTA-dómstólsins, en það kostaði
jafnvirði tæpra 8,5 milljóna króna.
Tekið er fram í svari ráðuneytisins
um kostnaðinn að upphæðin sem
Baudenbacher fékk nær einnig til
ferðakostnaðar og sérstaks tíma-
gjalds vegna vinnuframlags hans á
meðan hann dvaldi hér á landi.
Kostnaður við vinnu Stefáns Más
Stefánssonar prófessors nam 2,75
milljónum, Friðriks Árna Friðriks-
sonsar Hirst lögfræðings 1,8 millj-
ón, Skúla Magnússonar, héraðs-
dómara og dósents, 1,5 milljónir og
Davíðs Þórs Björgvinssonar, dóm-
ara við Landsrétt, 827 þúsund.
Lögfræðiálit kost-
uðu 16 milljónir
Veronika S. Magnúsdóttir
veronika@mbl.is
Mun meira kjöt hefur selst í sumar
en í fyrrasumar hjá Kjötsmiðjunni.
Mest af kjötinu er íslenskt lambakjöt
og söluaukning er einnig til staðar á
nautakjöti, sem er innflutt að mestu.
Þetta segir Sig-
urður V. Gunn-
arsson, forstjóri
Kjötsmiðjunnar.
„Síðasta sumar
var mjög lélegt í
sölu á grillkjöti og
það er náttúru-
lega bara vegna
veðurs. En við er-
um búin að selja
mjög vel það sem
af er þessu
sumri,“ segir Sigurður. Hann segir
að lambakjötið seljist yfirleitt betur
á sumrin og nautakjötið sé selt allt
árið um kring.
Nautakjötið hjá Kjötsmiðjunni er
að mestu leyti innflutt og kemur það
aðallega frá Danmörku og Þýska-
landi. Áður var meira innflutt frá
Bretlandi en dregið hefur úr inn-
flutningi breska kjötsins, að sögn
Sigurðar.
„Að mestu leyti er nú nautakjötið
innflutt þó að íslenska kjötið sé nú að
bæta í. En við hérna í Kjötsmiðjunni
erum að selja gríðarlega mikið af ís-
lensku lambakjöti, við seljum nátt-
úrulega nautakjöt allt árið og auðvit-
að er meira á sumrin en maður
merkir aukna sölu langmest í lamba-
kjöti um sumarið.“
Spurður hvort harðnandi rekstr-
arumhverfi veitingahúsa hafi haft
áhrif á sölutölur Kjötsmiðjunnar
segir Sigurður að gjaldþrot WOW
air hafi haft neikvæð áhrif á rekst-
urinn:
„Við merktum það, þegar WOW
fór í gjaldþrot minnkaði salan strax.
Síðan tók góða veðrið sem betur fer
við og salan hefur verið talsvert upp
á við frá fyrsta sólardegi,“ segir Sig-
urður að endingu.
Kjöt selst í mun meiri mæli
í sumar en í fyrrasumar
 Sala á íslensku
lambakjöti hefur
aukist mest
Kjöt Lambakjöt selst betur nú en í fyrrasumar. Veðurblíðan gæti skýrt það.
Morgunblaðið/Ómar
Sigurður V.
Gunnarsson
Tvö fiskiskip fóru úr Ísafjarðarhöfn í gær,
áleiðis til Belgíu þar sem þau verða rifin í
brotajárn. Arnar Kristjánsson, útgerð-
armaður hjá Sólbergi ehf., segir að lítið verð
fáist fyrir brotajárn en losa verði skipin úr
höfninni. Skipin eru um 60 ára gömul. Ísborg
ÍS 250 var lengi gerð út á rækju frá Ísafirði.
Hera ÞH 60 hefur þvælst á milli útgerða í
mörg ár en hefur um hríð legið ónotuð á
„langlegudeildinni“ í Ísafjarðarhöfn. Hún var
upphaflega keypt til Ísafjarðar 1962 af Gunn-
vöru og hét þá Guðrún Jónsdóttir. Hún er því
að sigla í síðasta sinn út úr Ísafjarðarhöfn.
Dráttarbátur Ísafjarðarhafnar aðstoðaði
skipin út úr höfninni og út úr Sundunum en
eftir það dró Ísborgin Heru. Arnar reiknar
með að siglingin taki rúma viku. helgi@mbl.is Morgunblaðið/Halldór Sveinbjörnsson
Tveir togarar farnir frá Ísafirði til niðurrifs í Belgíu
Fækkar um tvo
á langlegudeild