Morgunblaðið - 05.07.2019, Side 16

16 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. JÚLÍ 2019
Móttaka aðsendra greina
Morgunblaðið er vettvangur lifandi umræðu í landinu og birtir aðsendar grein-
ar alla útgáfudaga.
Þeir sem vilja senda Morgunblaðinu greinar eru vinsamlega beðnir að nota
innsendikerfi blaðsins. Kerfið er auðvelt í notkun og tryggir öryggi í sam-
skiptum milli starfsfólks Morgunblaðsins og höfunda. Kerfið er aðgengilegt
undir Morgunblaðslógóinu efst í hægra horni forsíðu mbl.is. Þegar smellt er á
lógóið birtist felligluggi þar sem liðurinn „Senda inn grein“ er valinn. Í fyrsta
skipti sem innsendikerfið er notað þarf notandinn að nýskrá sig inn í kerfið. Ít-
arlegar leiðbeiningar fylgja hverju þrepi í skráningarferlinu. Eftir að viðkom-
andi hefur skráð sig sem notanda í kerfið er nóg að slá inn kennitölu notanda
og lykilorð til að opna svæðið. Hægt er að senda greinar allan sólarhringinn.
Nánari upplýsingar veitir starfsfólk Morgunblaðsins alla virka daga í síma
569-1100 frá kl. 8-18.
Minningar yfir 70
ára skeið er dýrmætur
sjóður. Sjóður, sem
vex með hverju ári.
Það var félagsleg ögr-
un og áskorun fyrir
fullvaxta fólk að sam-
lagast heimavistaraga
þess tíma, er þá ríkti í
heimavistarskólum.
Þessi áskorun heppn-
aðist átakalítið.
Það var áskorun að nema íþrótta-
fræðin. Það var áskorun að skynja
þann siðferðilega aga sem kenn-
arinn verður að tileinka sér og trún-
að gagnvart nemendum sínum.
Það var 12 manna hópur ungs
fólks sem kvaddi Íþróttakennara-
skólann hinn 30. júní 1949 fullt eftir-
væntingar. Með bjartsýni og starfs-
gleði að leiðarljósi lögðum við út á
lífsbrautina. Fimm úr hópnum eru
búin að kveðja. Blessuð sé minning
þeirra. En við hin höldum hópinn.
Margar samverustundir höfum
við átt á liðnum árum. Þessar stund-
ir hafa verið okkur gleðigjafi í hin-
um ljúfa minningarsjóði.
Á 70 ára afmælinu
30. júní sl. var gleði-
kyndillinn tendraður
enn á ný og samþykkt
að láta ljósið loga enn
glaðar en áður, meðan
lífsfjör okkar varir og
heilsan leyfir. Það er
sitt hvað aldur eða elli.
Aldurinn er staðreynd
en ellin er afstæð og er
ekki enn svo mjög til
tafar.
Íþróttaiðkun og holl
hreyfing, samfara hóflegu mataræði
og almennri heilsurækt var það
fararnesti sem við fengum fyrir 70
árum. Þetta nesti hefur dugað okk-
ur betur en flestir geta trúað, en
fyrir okkur hefur það reynst far-
sælt.
Það lifir vel í ljúfum
minningarglæðum
Eftir Hjört
Þórarinsson
» 30. júní sl. var 70 ára
afmæli íþrótta-
kennara frá Laugar-
vatni 1949 fagnað.
Hjörtur Þórarinsson
Höfundur er fyrrverandi skólastjóri
og framkvæmdastjóri.
Ljósmynd/Elsa Christiansen
70 ára júbílantar Hjörtur Þórarinsson, Ástbjörg Gunnarsdóttir, Unnur
Ágústsdóttir, Sigurlaug Zophoníasdóttir, Kristjana Jónsdóttir og Svavar
Lárusson. Á myndina vantar Sigríði Böðvarsdóttir.
Brautskráning 30. júní 1949 á Laugarvatni Fremsta röð. Björn Jakbosson
skólastjóri, Ingigerður Jóhannsdóttir, Kristjana Jónsdóttir, Sigurlaug
Zophoníasdóttir, Unnur Ágústsdóttir, Sigríður Valgeirsdóttir kennari.
Miðröð: Svavar Lárusson, Ástbjörg Gunnarsdóttir, Sigríur Böðvarsdóttir
Aftasta röð: Hjörtur Þórarinsson, Jóhann Daníelsson Páll Guðmundsson,
Ingimar Elíasson Á myndina vantaði Sigríði Pálsdóttur.
Ég er nýbúin að
ljúka lestri á stór-
fróðlegri og bráð-
skemmtilegri bók Guð-
jóns Friðrikssonar um
Alþýðuflokkinn. Frá og
með blaðsíðu 493 er
fjallað um baslið, sem
fylgdi því að innleiða
EES-samninginn. Það
sprengdi þásitjandi
ríkisstjórn, hvorki
meira né minna, þar
sem þáverandi forsætisráðherra og
formaður Framsóknarflokksins,
Steingrímur Hermannsson, og þá-
verandi formaður Alþýðubandalags-
ins, Ólafur Ragnar Grímsson, höfðu
stórar efasemdir um, að samningur-
inn stæðist stjórnarskrána. Þeir
vildu ekki láta innleiða samninginn
nema að undanfarinni þjóð-
aratkvæðagreiðslu, auk þess sem
þeir áréttuðu, að það þyrfti greini-
lega að breyta stjórnarskránni
vegna valdaframsals. Takið eftir
þessu. Ólafur Ragnar lét hafa eftir
sér, að hann hafi ekki viljað kljúfa
flokk sinn, Alþýðubandalagið, með
því að samþykkja innleiðingu samn-
ingsins (bls. 503). Sömuleiðis lýsti
hann sig og þingflokkinn andvígan
innleiðingu hans og þeir myndu því
greiða atkvæði gegn honum. Þá var
nýkominn inn á þingið fyrir Alþýðu-
bandalagið Steingrímur nokkur Jó-
hann, sem var ekki síður andsnúinn
EES og ESB en félagar hans í
flokknum. Þetta er sá sami Stein-
grímur, sem nú situr í forsetastól Al-
þingis, og berst fyrir því að orku-
pakki þrjú með því valdaframsali,
sem hann hefur að geyma og vafa
um að standist stjórnarskrána, verði
samþykktur þjóðinni í óhag. Svona
geta menn breyst eftir því, hvað
flokkarnir heita, sem þeir eru í,
þrátt fyrir andstöðuna við ESB.
Þegar ákveðið var að stofna einn
stóran, allsherjar jafnaðarmanna-
flokk úr Alþýðuflokknum, Alþýðu-
bandalaginu og smábrotunum, sem
höfðu kvarnast úr þeim með ár-
unum, svo og Kvennalistanum, þá
klofnaði Alþýðu-
bandalagið í tvennt og
Kvennalistinn sömu-
leiðis. Þá voru nokkrir
þegar farnir úr þessum
tveimur flokkum, eins
og t.d. Hjörleifur Gutt-
ormsson. Steingrímur
sagði sig úr flokknum,
skömmu áður en
Alþýðubandalagið
klofnaði, enda var það
alveg öruggt mál, að
harðasti kjarninn var
ekkert alltof hrifinn af
því að ganga til liðs við
Alþýðuflokkinn, hvorki fyrr né síðar.
Þarna var gamall draumur að verða
að veruleika, sem aldrei hafði verið
möguleiki á að koma í verk, mest
vegna andstöðu hörðustu kjarna
flokksmanna í báðum flokkum. Þessi
harðasti kjarni í Alþýðubandalaginu
stofnaði því Vinstri grænt framboð
eða það VG, sem við þekkjum í dag.
Steingrímur gekk í þann flokk, og
framhaldið þekkjum við, en eitthvað
virðist þetta fyrrverandi Alþýðu-
bandalagsfólk eiga í einhverjum
vandræðum með stefnu sína, ekki
síst, eftir að Berlínarmúrinn féll og
Sovétið leið undir lok. Þó hefði mátt
ætla, að andstaða þeirra við Nató,
EES og ESB myndi lítið breytast,
sú andstaðan alveg jafn hörð og
fyrrum, og þau sæju allt svart og
rautt, þar sem þessi þrjú bandalög
væru annars vegar, og gætu því ekki
hugsað sér að samþykkja eitt eða
neitt, sem frá Brussel kemur, þó að
mér sýnist, sem þau ætli sér að
svíkja þann málstað í dag. Ég veit
vel um andstöðu Alþýðubandalags-
ins varðandi EES og ESB, þar sem
ég var á þeim tíma í flokknum og
sagði mig úr honum nokkru áður, en
hann sprakk í sundur, en það síð-
asta, sem ég gerði þar, var að sækja
ráðstefnu um EES og ESB, þar sem
var varað stórlega við öllu því, sem
frá þeim félagsskap kom, og fjand-
inn sást alls staðar í þeim efnum,
kannske ekki að ósekju, eins og hef-
ur komið á daginn síðar.
Svo kom Viðeyjarstjórnin, þótt
hún ætti ekki langa lífdaga fyrir
höndum heldur, en þó nóg til þess að
við tengdumst EES-samningnum
eftir mikið japl, jaml og fuður, mót-
mæli og efasemdir. Brátt fór þó að
síga á ógæfuhliðina og myndast deil-
ur út af ýmsum málum, sem ollu
ríkisstjórninni erfiðleikum, og voru
ófyrirséðir, enda býst ég við, að Jón
Baldvin hafi alls ekki átt von á slíku,
þegar hann vildi innleiða þennan
samning hérna, þó að reynsla hans í
áranna rás hafi sýnt honum og þjóð-
inni og sannað annað, og við erum að
súpa seyðið af nú í dag varðandi
orkupakkana. Það var því rétt hjá
þeim Steingrími og Ólafi Ragnari að
setja stórt spurningarmerki við,
hvort samningurinn stæðist stjórn-
arskrána. Það hefur hann greinilega
aldrei gert, sýnist mér á öllu, meira
eða minna í allan þann tíma, sem við
höfum þurft að vera tengd honum,
enda hefur náttúrlega enginn getað
séð þær breytingar fyrir, sem orðið
hafa síðar og okkur heldur til óheilla
en hitt. Það er því eðlilegt, að Jón
Baldvin, Davíð og þeir aðrir, sem
fannst það í lagi í fyrstu að tengjast
samningnum, séu orðnir harðir and-
stæðingar hans núna, þegar sýnt er,
á hvaða leið Brusselvaldið er í þess-
um efnum. Ég tel því, að það væri
réttast fyrir okkur að reyna að losa
okkur úr þessu EES-rugli sem fyrst,
þar sem samningurinn er okkur
frekar til mikillar óþurftar en hitt,
og hefur að mínu mati alltaf verið
það. Ég botna ekkert í VG, Sjálf-
stæðismönnum og Framsókn að
ætla virkilega að neyða þennan
ósóma upp á landann og selja okkur
undir erlenda valdastofnun í raf-
orkumálum. Ég mótmæli slíku og
tek undir með þeim, sem segja: Ís-
landi allt!
Heimild: Guðjón Friðriksson: Úr fjötrum.
Saga Alþýðuflokksins. – Rv. Forlagið, 2016.
Eftir Guðbjörgu
Snót Jónsdóttur » Það væri réttast fyr-
ir okkur að reyna að
losa okkur úr þessu
EES-rugli sem fyrst.
Guðbjörg Snót
Jónsdóttir
Höfundur er guðfræðingur,
fræðimaður og félagi í Heimssýn.
Enn um orkupakka
þrjú og EES