Morgunblaðið - 08.07.2019, Qupperneq 11

FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 8. JÚLÍ 2019
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
„Sumarhúsafólkið leggur heil-
mikið til þess samfélags þar sem
bústaður viðkomandi stendur.
Álögð fasteignagjöld geta verið
talsverðar upphæðir en þjónustan
sem á móti kemur er takmörkuð.
Raunar sáralítil. Fyrir um tuttugu
árum voru þess gjöld lækkuð um
fimmtung en þá komu í staðinn
skattar eyrnamerktir hreinsun á
sopri og seyru en allur gangur er
síðan á framkvæmd,“ segir Sveinn
Guðmundsson, lögmaður og for-
maður Landssamtaka sumarhúsa-
eigenda.
Verðmat sé ekki vísiregla
Í upphafi samtals upplýsir
Sveinn að þrátt fyrir embættið
eigi hann engan sumarbústað
sjálfur. Sér dugi að starfa og sinna
þjónustu við eigendur húsanna,
sem á landinu eru öllu er um 14
þúsund talsins. Fjarri fer þó að all-
ir séu í samtökunum, félagsmenn
eru um 4.000 talsins.
„Þetta byrjaði þannig að árið
1991 kom eldri maður, Kristján
Jóhannsson, til mín og þurfti þjón-
ustu lögmanns við að stofna sam-
tökin. Ég tók málið að mér og svo
fór boltinn að rúlla. Kristján er lát-
inn fyrir margt löngu en ég var
áfram með samtökin í fanginu sem
hefur verið drjúg vinna. Starfið
felst meðal annars í almennri
hagsmunagæslu gagnvart opin-
berum aðilum og fleirum,“ segir
Sveinn.
Ósanngjarnt skattur
„Einnig erum við í sam-
skiptum við sveitarfélögin, til
dæmis vegna fasteignagjaldanna,
skipulagsmála og raunar margs
annars. Álagningin er mjög
breytileg en svo ég tiltaki sveit-
arfélögin þar sem bústaðir eru
einna flestir þá eru hún 0,6% af
fasteignamati í Bláskógabyggð, í
Grímsnesi 0,475% og Borgar-
byggð 0,45%. Verðmat á sumar-
húsum var hækkað verulega í
fyrra og af þeim sökum hækkuðu
gjöldin talsvert á nokkrum stöð-
um. Verðmat á samt ekki að vera
vísiregla í skattlagningu, enda
voru gjöldin á sumarhús lækkuð í
Borgarfirðinum í kjölfar nýs verð-
mats þar í fyrra. Það fannst mér til
fyrirmyndar.“
Algengt er þegar árin færast
yfir minnki fólk við sig og selji
sumarhúsin sín. Af því leiðir að
fólk þarf að greiða fjármagns-
tekjuskatt, sem við þessar að-
stæður er 11% af söluverði eignar.
Þessa skattheimtu segir Sveinn
vera ósanngjarna. Fjármagns-
tekjuskattur sé almennt ekki
greiddur þegar fólk selji eignir
sínar, hvar það hefur átt lögheim-
ili. Það hljóti þá að gilda um sum-
arhúsin; sem séu annað heimili
margra.
„Þegar fólk selur bústaðinn
sinn, sælureit sem það hefur
kannski átt í áratugi og á bara
góðar minningar frá, getur það
hreinlega lent í klemmu í kerfinu.
Segjum sem svo að bústaðurinn sé
seldur á 30 millj. kr. gera það 3,3
millj. kr. í fjármagnstekjuskatt,
auk þess sem þessar upphæðir
hafa áhrif á lífeyrisgreiðslur og
fleira. Lögum um þetta er mik-
ilvægt að breyta og vissulega hafa
mörg okkar hagsmunamál þokast
áleiðis. Réttindi húseigenda á
leigulóðum hafa verið styrkt og
núna eru eldvarnir ofarlega á
baugi. Huga þarf að til dæmis
brunavörnum, eflingu slökkviliða
og komi upp skógareldar þurfa að
vera merktar flóttaleiðir, eins og
nú komnar eru í Skorradal.“
Líf í sveitina
Sumarhús eru eins misjöfn og
þau eru mörg. Fyrr á tíð var al-
gengt að fólk byggði sér lítil og
einföld hús sem kostuðu ekki ýkja
mikið. Í dag eru húsin hins vegar
yfirleitt stærri, vandaðri og þar
með dýrari – og þá er algengt að
pakkinn allur kosti 30 millj. kr.
„Þetta eru auðvitað tals-
verðar upphæðir en fólk fær líka
talsvert í staðinn. Leggur jafnfamt
mikið af mörkum til dæmis í skóg-
rækt og landbótastarfi, kemur
með líf í sveitina og tekur jafnvel
þátt í samfélaginu á hverjum stað.
Sjálfur segi ég að sumarhúsafólk
sé aufúsugestir á hverjum stað.“
Eldvarnir og afnám fjármagnstekjuskatts af söluverði eru hagsmunamál sumarhúsaeigenda
Morgunblaðið/Hari
Formaður Álögð fasteignagjöld á sumarhús geta verið talsverðar upp-
hæðir en þjónusta sveitarfélaganna er takmörkuð, segir Sveinn.
Þjónusta fylgi
fasteignagjöldum
 Sveinn Guðmundsson fædd-
ist 1958, las lög við HÍ og öðl-
aðist réttindi sem lögmaður ár-
ið 1996. Var fyrr á árum meðal
annars lögregluþjónn og fast-
eignasali. Hefur starfrækt eigin
lögmannsstofu frá 1993.
 Hefur sinnt fjölmörgum fé-
lags- og trúnaðarstörfum s.s.
fyrir skátahreyfinguna og er
formaður Hjartaheilla og
Landssamtaka sumarhúsaeig-
enda frá 1996. Hefur jafnframt
sinnt ýmsum fjáröflunarverk-
efnum fyrir félagssamtök á
sviði velferðarmála.
Hver er hann?
Morgunblaðið/Ómar
Kjósin Sumarhús á landinu öllu eru alls um 14.000 og hefur fjölgað hratt.