Morgunblaðið - 14.08.2019, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 14. ÁGÚST 2019
Aukin umhverfisvitund ungs fólks
hvetur það til þess að kaupa sér
frekar skiptibækur, þ.e. notaðar
bækur, en nýjar bækur, að mati
Sigurborgar Þóru Sigurðardóttur,
verslunarstjóra A4 í Skeifunni.
„Það er bara eins með þetta og
annað, fólk er farið að reyna að
nýta hlutina sína betur,“ segir
Sigurborg.
Í verslun A4 í Skeifunni er einn
af stærstu skiptibókamörkuðum
landsins og voru nemendur í óða-
önn að skipta bókum og kaupa sér
ritföng þegar blaðamaður hringdi í
Sigurborgu í gær.
Aðspurð segir Sigurborg að nem-
endur geti sparað miklar fjárhæðir
á því að kaupa skiptibækur fremur
en nýjar bækur, jafnvel tugi þús-
unda í einhverjum tilvikum.
„Svo skipta nemendur bókunum
sínum og fá innleggsnótu í staðinn
sem þeir geta notað upp í skipti-
bækur, svo að þetta getur verið
mjög hagkvæmt,“ segir Sigurborg.
Skólahald hefst í flestum skólum
allra skólastiga í næstu viku.
Nemendur í grunn-, framhalds- og háskólum sýna umhverfisvitund í verki
Velja
grænni
kostinn
Morgunblaðið/Eggert
Skiptibækur Hér má sjá litríkan skiptibókamarkað Eymundsson í Smáralindinni. Á slíkum mörkuðum er hægt að finna ýmsar bækur fyrir öll skólastig.
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Tíu íslenskar grágæsir bera tæki
sem senda staðsetningu þeirra í
rauntíma með SMS. Þá eru 20-30
heiðagæsir úr íslenska stofninum
með slíka senda.
Dr. Arnór Þórir Sigfússon, dýra-
vistfræðingur hjá Verkís, heldur ut-
an um grágæsaverkefnið. Hann
sagði að tvær merktu gæsirnar
hefðu skilað sér heim í vor. Einnig
komu til baka sendar af gæsum sem
voru skotnar í Bretlandi.
„Það bættust við tveir nýir sendar
í vor sem voru settir á grágæsir í
Þingvallaþjóðgarði. Þeir eru styrktir
af Landsneti og Þór hf. Gæsirnar
sem þá bera heita Stefnir og Þór,“
sagði Arnór. „Á Blönduósi eru fjórar
gæsir með senda. Tvær komu til
baka í fyrra, nafni minn Arnór sem
er á Blönduósi og er styrktur af
Sindra vinnufötum og Sjókallinn á
Norðfirði, styrktur af MultiTask ehf.
Svo var nýr Jónas merktur á
Blönduósi í staðinn fyrir gæs með
því nafni sem var skotin, en hann er
styrktur af Hlað ehf. Ég fékk fjóra
uppgerða senda frá Bretlandi, tveir
voru settur á gæsir á Blönduósi og
fékk önnur nafnið Jón Sigurðsson í
höfuðið á fréttaritara Morgunblaðs-
ins og sérstökum verndara gæsanna
þar. Hinir þrír eru enn nafnlausir,
þar af tvær gæsir á Norðfirði. Ef ein-
hver vill styrkja verkefnið fær hann
að ráða nafninu.“ Þá er ný Anna úr
Svarfaðardal með sendi sem Rann-
sóknarþjónustan Sýni ehf styrkir.
Hægt er að sjá kort af ferðum grá-
gæsanna hér https://gps.verkis.is/
gaesir18/
Arnór fór að fylgjast með varp-
árangri gæsa þegar hann vann hjá
Veiðistjóraembættinu 1993 og síðan
Náttúrufræðistofnun frá 1995. Hann
hætti þar og verkefnið lagðist af í tvö
ár þar til Arnór tók þráðinn upp að
nýju 2003 og mældi ungahlutföll
byggt á vængjasýnum af veiddum
gæsum og öndum. Þetta gerði hann
þar til í fyrra. Einnig skoðaði hann
ungahlutfall hjá blesgæs á vettvangi.
Veiðikortasjóður styrkti verkefnið.
Grágæsum fækkar á Bretlandi
„Ég hætti alveg í fyrra því ég fékk
ekki lengur styrki í verkefnið. Síðan
er í raun ekkert vitað um ungafram-
leiðsluna. Það er komið mikið af
breskum grágæsum á vetrarstöðv-
unum á Bretlandseyjum. Þeir geta
ekki greint hverjar eru breskar og
hverjar íslenskar og því er ekkert að
marka ungahlutföllin þar varðandi
íslenska stofninn,“ sagði Arnór.
Talningar benda til að grágæs hafi
fækkað á Bretlandi. Erfitt er að
túlka það því ungahlutfallið hér er
ekki lengur vitað. „Síðasta áratug
síðustu aldar fækkaði grágæs og hún
lenti á válista. Þá var ungahlutfallið í
veiðinni um 40% að meðaltali. Eftir
aldamótin fór grágæsastofninn að
styrkjast þegar ungahlutfallið fór yf-
ir 45% að meðaltali. Það virðist eins
og ungahlutfallið þurfi að vera nokk-
uð yfir 40% til þess að stofninn
standi undir veiðiálaginu.“
Náttúrustofa Austurlands merkti
fimm heiðagæsir með sendum í sam-
vinnu við Arnór. Einnig settu Bretar
senda á heiðagæsir. „Þá komu í ljós
náttstaðir sem menn höfðu ekki vit-
að um. Gæsir þar hafa ekki verið
taldar og stofninn gæti því hafa verið
vantalinn,“ sagði Arnór.
Merktir voru um 250 helsingjar
með plastmerkjum á svæðinu frá
Kvískerjum og að Reynivöllum í
Suðursveit um miðjan júlí. Þetta var
gert í samvinnu við Náttúrustofu
Suðausturlands og Wildfowl and
Wetland Trust og styrkt af Náttúru-
verndarsjóði Pálma Jónssonar,
stofnanda Hagkaups .
Fylgst með ferðum íslenskra gæsa
Ljósmynd/Gunnhildur Óskarsdóttir
Blönduós Arnór lengst til vinstri. Jón Sigurðsson heldur á nafna sínum.
 Sjálfvirk staðsetningartæki á gæsum hafa upplýst um nýja náttstaði  Rannsókn á ungahlutfalli gæsa
fær ekki lengur styrk  Ekki er lengur vitað um viðkomu gæsanna og hvort grágæsin þolir veiðiálagið
Bláa lónið fær ekki hnekkt skrán-
ingu vörumerkisins My Lagoon.
Fyrirtækið Árnason Faktor ehf.
andmælti, fyrir hönd Bláa lónsins,
skráningu vörumerkisins fyrir ári.
Andmælin byggðust á ruglings-
hættu við tilgreind merki í eigu and-
mælanda. Nú hefur Einkaleyfastof-
an úrskurðað forsvarsmönnum My
Lagoon í vil og skal skráning merk-
isins My Lagoon halda gildi sínu.
Eigandi vörumerkisins, frum-
kvöðullinn Geir Sigurður Gíslason,
segir að það hafi bæði komið sér í
opna skjöldu að Bláa lónið skyldi
andmæla skráningunni og að and-
mælum fyrirtækisins hafi verið hafn-
að. „Ég var búinn að sætta mig við að
tapa þessu. Það voru nokkrir lög-
fræðingar í þessu fyrir Bláa lónið en
ég var ekki með lögfræðing svo þetta
var smá eins og Davíð og Golíat.“
Geir segist hafa ákveðið að standa
á sínu þótt það væri erfitt. „Ég vissi
að ég yrði fúll út í sjálfan mig ef ég
fylgdi þessu ekki eftir.“
„Vildu að ég bakkaði út“
Geir hafði komið með hugmyndina
að My Lagoon inn á borð hjá Grími
Sæmundsen, forstjóra Bláa lónsins,
áður en hann ákvað að skrá vöru-
merkið. „Þá var þetta önnur hug-
mynd en þetta er í dag. Fyrst um
sinn var hugmyndin hönnuð fyrir
Bláa lónið en þeir höfðu ekki áhuga
svo ég ákvað að breyta henni,“ segir
Geir sem getur ekki greint frá hug-
myndinni í smáatriðum á þessu stigi
málsins.
„Hugmyndin var áður til þess
gerð að bæta rekstur lónsins. Þeir
geta enn notið góðs af nýju hug-
myndinni en hún er ekki beinlínis
ætluð Bláa lóninu, hún er ætluð fleir-
um,“ segir Geir.
Lögfræðingar Bláa lónsins herj-
uðu á Geir persónulega. „Það var
ekki gert í gegnum Einkaleyfastofu
heldur sendu þeir mér pósta per-
sónulega. Þeir vildu að ég bakkaði út
og sögðu að þetta gæti haft afleið-
ingar fyrir mig, til dæmis mikinn
kostnað, en ég vildi bara að þetta
færi rétta leið, ekki að þetta væri
eitthvað baksviðs.“
Inngrip Bláa lónsins hafa haft
áhrif á áform Geirs. „Ég var kominn
á fullt í byrjun en á meðan þetta stóð
yfir setti ég verkefnið bara í dvala.
Fyrir mjög stuttu tók ég þetta aftur
upp á teikniborðið og er nú að íhuga
næstu skref og funda með nokkrum
aðilum innan ferðaþjónustunnar,“
segir Geir.
ragnhildur@mbl.is
„Eins og Davíð og Golíat“
 Fær að halda vörumerki þrátt fyrir andmæli Bláa lónsins
Askalind 4 | Kópavogi | Sími 564 1864 | vetrarsol.is
Einstök gæði frá
40 ár
á Íslandi
Öflugar og
notendavænar
sláttuvélar