Morgunblaðið - Sunnudagur - 01.09.2019, Blaðsíða 24

24 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 1.9. 2019
LÍFSSTÍLL
Fyrr í ár fór Olís af stað meðnýtt verkefni í samstarfi viðLandgræðslu ríkisins og tók
þar með næsta skref í þeirri þró-
un sem hófst með átakinu Græð-
um landið með Olís 1992. Felur
það í sér að viðskiptavinum Olís
er boðið að kolefnisjafna viðskipti
sín við olíufyrirtækið. Lykil- og
korthafar hjá Olís geta þá gefið
eftir 2 krónur af afslætti sínum og
greiðir þá Olís tvær krónur á
móti. Fjórar krónur renna því
óskiptar til Landgræðslunnar.
„Við fengum Landgræðsluna til
að reikna út kolefnisspor eldsneyt-
isnotkunar bifreiðar. Niðurstaðan
er sú að það kostar fjórar krónur
á lítra, fyrir meðalbíl, að kolefn-
isjafna notkun sína. Við tökum þá
þann pól í hæðina
að því fylgi ábyrgð
að selja þennan
orkugjafa sem
eldsneyti er og því
viljum við leggja
þessar tvær krónur
á móti í kolefn-
isjöfnunina,“ segir
Jón Ólafur Halldórsson, forstjóri
Olíuverzlunar Íslands, og bætir
við að öðrum viðskiptavinum en
lykil- og korthöfum gefist kostur á
að kolefnisjafna einstök viðskipti
sín.
Selja umdeilda vöru
Flestum er ljóst að bruni jarð-
efnaeldsneytis, sem á sér stað í
bílum og alls kyns annarri orku-
notkun, veldur losun gróðurhúsa-
lofttegunda sem stuðla að hlýnun
jarðar. Margir telja eitt stærsta
verkefni heimsbyggðarinnar að
draga úr losun lofttegundanna.
Jón Ólafur er sammála því að Olís
byggi rekstur sinn á sölu á um-
deildri vöru og segir Olís vilja
vera meðal fremstu innan síns
geira þegar farið er inn í þá fram-
tíð sem blasir við.
Olís hefur skrifað undir samn-
ing þess efnis að kolefnisjafna all-
an sinn rekstur og hefur fyrir-
tækið að sögn Jóns Ólafs reiknað
út hvað þarf til þess. Það verði
gert í samstarfi við Landgræðsl-
una. „Okkur þykir sérstaklega
vænt um að gera þetta með Land-
græðslunni því við eigum þessa
sögu með þeim.“
Kolefnisjöfnun felur í sér að
jafna losun koltvísýrings eða ann-
arra gróðurhúsalofttegunda með
því að binda áþekkt magn í gróðri
og jarðvegi og talar Jón Ólafur
um þrjár meginstoðir kolefn-
isbindingar. Þær eru endurheimt
votlendis, landgræðsla og skóg-
rækt. Endurheimt votlendis felur í
sér að fylla í skurði svo mýrar
hætti að losa kolefni og fari að
binda það; landgræðsla felur í sér
uppgræðslu lands þar sem gróð-
ureyðing hefur átt sér stað sem
getur þá bundið kolefni á ný; og
við skógrækt eru tré gróðursett
sem geta þá bundið bæði kolefni
og fjölgað sér. Það fjármagn sem
viðskiptavinir Olís og fyrirtækið
sjálft veita til Landgræðslunnar
verður notað í þessi verkefni.
Meira úr fjármagninu en
ella
Árni Bragason, landgræðslustjóri,
segir samstarfið við Olís skipta
landgræðsluna miklu máli við að
vekja athygli á þeim vandamálum
sem staðið er frammi fyrir í loft-
lagsmálum. „Olís er öflugt fyrir-
tæki sem er duglegt að auglýsa og
þessi kynningarherferð þeirra
vekur athygli á því að allir þurfa
að leggja málefninu
lið,“ segir Árni og
tekur fram að Olís
leggi fram-
kvæmdum sem þeg-
ar eru í gangi lið.
Það sé því ekki ver-
ið að leggja auka
kostnað í undirbún-
ing á sérstökum svæðum eða verk-
efnum. „Þannig fáum við meira út
úr framlaginu heldur en ella.“
Að sögn Árna þarfnast stór
svæði uppgræðslu. „Ef við höldum
áfram af þeim krafti sem við höf-
um gert er þetta verkefni til
næstu 100 ára,“ segir hann en ef
fram fer sem horfir og meira fjár-
magn verður sett í landgræðslu
auk utanaðkomandi styrkja eins
og frá Olís verður hægt að klára
brýnustu verkefnin á 40 árum í
stað 100.
Af nógu að taka
Árni segir mikla möguleika á því
að binda kolefni á Íslandi, meiri
en eru víða annars staðar í heim-
inum. „Jarðvegurinn hér tekur
mjög vel við landgræðslu. Bindi-
geta á kolefni í jarðveginum, þess-
um eldfjallajarðvegi, er mjög mik-
il.“
Framræst votlendi og endur-
heimt þess hefur verið þónokkuð í
umræðunni upp á síðkastið og
segir Árni aðeins um 20% fram-
ræsts lands notuð í landbúnað.
„Það er af nógu að taka. Land-
græðslan er í samstarfi við land-
eigendur, Votlendissjóðinn og alla
þá sem vilja vinna með okkur að
því að moka ofan í skurði og end-
urheimta votlendi,“ segir hann og
bætir við að stefnan sé að endur-
skipuleggja skurðakerfin á næstu
árum svo skurðum sem eru um-
hverfis land og nýttir eru sé við-
haldið og mokað ofan í aðra.
„Það sem gleymist oft í þessu
samhengi er að með opnum skurð-
um erum við að tapa næringar-
efnum úr jarðveginum með fram-
ræsluvatninu,“ segir Árni.
Miklir mögu-
leikar á Íslandi
Olís býður nú viðskiptavinum sínum að kolefn-
isjafna viðskipti sín í samstarfi við Landgræðsluna.
Forstjóri Olís segir sér þykja vænt um að vera í sam-
starfi við Landgræðsluna vegna samstarfs fyrri ára.
Landgræðslustjóri segir auglýsinguna sérstaklega
mikilvæga til að vekja athygli á málstaðnum.
Böðvar Páll Ásgeirsson bodvarpall@mbl.is
’Okkur þykir sér-staklega væntum að gera þettameð Landgræðslunni
því við eigum þessa
sögu með þeim.
anum, fara um landið og dreifa
áburði og fræjum úr flugvélum þar
sem þess þurfti,“ segir Ómar.
„Ég vissi að Óli í Olís væri fram-
kvæmdasamur maður. Ég spurði
hann því hvað honum fyndist um
þetta og hvort Olís vildi styðja það.
Hann benti mér strax á að þetta
væri gjörsamlega óframkvæman-
legt, sem var alveg hárrétt hjá hon-
um,“ segir Ómar en dreifing sem
þessi hefði orðið háð veðri og öðr-
um þáttum og því of mikil fyrirhöfn
í kringum hana.
„Við gerum þetta bara“
„Við heyrðumst svo einum eða
tveimur dögum síðar og þá sagði
hann: „Blessaður, vertu ekki að
þessu, við gerum þetta bara hjá Ol-
ís.“ Það var byrjunin. Þetta var því
algjörlega hans heiður og hann
framkvæmdi þetta í samstarfi við
Svein,“ segir Ómar og kveðst lítið
hafa þurft að velta átakinu meira
fyrir sér. Hann hafi haldið sínu
striki í að fjalla um landgræðslu og
tengd málefni í fjölmiðlum.
Ómar gerði, ásamt Sigurveigu
Jónsdóttur, 50 þætti um
umhverfismál í framhaldi af átak-
inu. „Það var gert til að fylgja því
eftir sem þurfti í þessum málum
hvað snertir fjölmiðla,“ segir Óm-
ar.
Spurður segir Ómar að verkefnið
hafi skilað sínu því þarna var komið
stórt fyrirtæki sem setti nafn sitt
við umhverfismálin. „Þetta var frá-
bært verkefni sem þeir unnu að,
þeir Óli og Sveinn,“ segir Ómar og
bætir við: „Þetta var pottþétt og
einföld fjáröflunaraðferð. Græna
flugsveitin hefði hins vegar falið í
sér mikla vinnu, fyrirhöfn, fjárútlát
og áhættu varðandi árangur.“
Staðan betri í dag
Árni Bragason, landgræðslustjóri
núverandi, segir stöðuna betri í
dag en hún var fyrir rúmlega 27 ár-
um þegar fyrrnefnt átak fór af
stað. „Hún er betri í dag að því
leyti að við erum með fleira starfs-
fólk sem vinnur að þessum málum.
Það er meiri þekking innan stofn-
unarinnar,“ segir hann og tekur
undir orð Sveins hér að framan.
„Það sem átak Olís gerði á sínum
tíma var að auka meðvitund lands-
manna um þörfina á því að græða
landið. Það tel ég vera stóra ávinn-
inginn af þessu samstarfi. Það
þekkir nánast hvert einasta manns-
barn Græðum landið með Olís og
það hefur auðveldað Landgræðsl-
unni að ná til fólks. Það er auðvitað
það sem ég vonast eftir að ná fram
með núverandi samstarfi okkar og
Olís,“ segir Árni en hann vonast til
að samstarfið veki fólk til umhugs-
unar um nauðsyn þess að græða
landið og ganga vel um það.
’Við heyrðumst svoeinum eða tveimurdögum síðar og þá sagðihann: „Blessaður, vertu
ekki að þessu, við gerum
þetta bara hjá Olís.“ Það
var byrjunin. Þetta var
því algjörlega hans heiður.
„Það eru viðskiptavinir Olís sem gefa féð,“ sagði Óli Kr. um Græðum landið
með Olís árið 1992. Hann varð bráðkvaddur í júlí sama ár.
á heimasíðu Hreyfils:
hreyfill.is
eða í App Store
og Google Play
SÆKTU APPIÐ
Sæktu appið frítt á AppStore
eða Google Play
Hreyfils appið
Pantaðu leigubíl á einfaldan
og þægilegan hátt
Þú pantar bíl1
3 og færð SMS skilaboðað bíllinn sé kominn.
2 fylgist með bílnum í appinu