Sveitarstjórnarkosningar - 01.04.1998, Blaðsíða 27

Sveitarstjómarkosningar 1994
25
Atkvæði greiddu 79.924 karlar og 81.228 konur, og þær
því 1.304 fleiri. Voru karlar 49,6% þeirra sem greiddu
atkvæði en konur 50,4%. Var þátttaka karla 86,1% (82,2%
1990) ogkvenna 87,1 % (81,7% 1990). Hefurþátttaka kvenna
í sveitarstj ómarkosningum aldrei fyrr orðið meiri en þátttaka
karla, né heldur í alþingiskosningum. Við forsetakjör 1980
og 1988 var þátttaka kvenna hins vegar meiri en karla.
í töflu 1 er sýnd tala karla og kvenna, sem greiddu atkvæði,
og kosningaþátttaka í hverju sveitarfélagi og sömu tölur fyrir
hvem kjörstað í Reykjavík em í töflu 2. í 2. yfirliti er sýnd
skipting sveitarfélaganna eftir því hver þátttakan var. I 2.
yfirliti er sýnd kosningaþátttaka karla og kvenna eftir flokkum
sveitarfélaga og í sveitarfélögum með 1.000 íbúa og fleiri.
Kosningaþátttaka er jafnan minni í óbundnum kosningum en
listakosningum. Þar sem hlutbundin kosning var, varð þátt-
takan 87,4%, en 77,0% þar sem hún var óbundin. í 3. yfirliti
er sýnd tala sveitarfélaga eftir því hve þátttaka var mikil og
fjöldi kjósenda á kjörskrá í hverjum flokki.
Mest var kosningaþátttaka í sveitarfélögum með 1.000
íbúa og fleiri á Siglufirði, 93,5%, Ólafsfírði, 93,2%, Blönduósi,
92,7%, og í Vestmannaeyjum, 92,4%, en minnst á Akureyri,
79,2%, í Mosfellsbæ, 80,5%, á Homafirði, 82,0%, og í
Garðabæ, 83,0%.
í sveitarfélögum með 300-999 íbúa þar sem kosning var
hlutbundin var þátttaka mest í Eyrarbakkahreppi, 97,2%,
Breiðdalshreppi, 94,9%, Suðureyrarhreppi 94,7% og Skútu-
staðahreppi, 93,9%, en minnst í Stokkseyrarhreppi, 81,6%,
Mýrdalshreppi, 82,4%, Eyjaljarðarsveit, 83,2%, ogBiskups-
tungnahreppi, 84,5%.
í sveitarfélögum með 300-999 íbúa þar sem kosning var
óbundin var þátttaka mest í Hrunamannahreppi, 85,5%, og
Aðaldælahreppi, 82,1 %, enminnst í Grýtubakkahreppi, 60,4%,
og Arskógshreppi, 71,1%.
í sveitarfélögum með færri en 300 ibúa þar sem kosning
var hlutbundin var þátttaka mest í Skarðshreppi í Skagafirði,
100,0%, Austur-Eyjafjallahreppi, 97,1 %, og Hríseyjarhreppi,
96,2%, en minnst í Súðavíkurhreppi, 83,2%, Grímsnes-
hreppi, 85,5%, og Andakílshreppi, 86,8%.
í sveitarfélögum með færri en 300 íbúa þar sem kosning
var óbundin var þátttaka mest í Grafningshreppi, 100,0%,
Svínavatnshreppi, 95,5%, Vestur-Landeyjahreppi, 95,3%,
og Sveinsstaðahreppi, 92,9%, en minnst í Kirkjuhvamms-
hreppi, 42,7%, Akrahreppi, 48,6%, Glæsibæjarhreppi, 53,5%
og Skagahreppi, 57,4%.
í þeim 169 sveitarfélögum þar sem atkvæðagreiðsla fór
fram var þátttaka kvenna meiri en karla í 91 sveitarfélagi,
þátttaka karla meiri en kvenna í 7 5 sveitarfélögum og þátttaka
karla og kvenna jöfn í þremur sveitarfélögum.
Að ffátöldum þeim tveimur sveitarfélögum þar sem allir
kjósendur á kjörskrá kusu var þátttaka karla mest í Austur-
Eyjafjallahreppi, 98,6%, Amameshreppi, 97,7%, og Eyrar-
bakkahreppi, 96,6%, og kvenna í Hríseyjarhreppi, 98,9%,
Djúpárhreppi, 98,7% og Eyrarbakkahreppi, 97,8%.
Minnst var þátttaka karla í Akrahreppi, 45,3%, Kirkju-
hvammshreppi, 48,8%, og Glæsibæj arhreppi, 51,6%. Þátttaka
kvenna var minnst í Kirkjuhvammshreppi, 35,9%, Viðvíkur-
hreppi, 52,2%, og Akrahreppi, 53,4%.
7. Atkvæði greidd utan kjörfundar
7. Absentee votes
Kjósandi, sem gerir ráð fyrir því að hann geti ekki vegna
fjarveru eða af öðmm ástæðum sótt kjörfund á kjördegi á
þeim stað þar sem hann er á kjörskrá, hefur heimild til þess
að greiða atkvæði utan kjörfundar. Með alþingiskosninga-
lögunum fr á 198749 var þessi heimild rýmkuð þannig að ekki
þurfti lengur að tilgreina sérstaklega ástæðu fyrir atkvæða-
greiðslu utan kjörfundar. Áður þurftu kjósendur að tilgreina
tiltekna ástæðu fyrir því að vilj akj ósa utan kj örfundar og vera
staddir utan þess sveitarfélags, þar sem þeir stóðu á kj örskrá,
eða geraráð fyrir að verða það. Sömu heimild höfðu þeir, sem
samkvæmt læknisvottorði var gert ráð fyrir að dveldust á
sjúkrahúsi á kjördegi, bamshafandi konur sem ætla mátti að
yrðu hindraðar í að sækja kj örfúnd, svo og þeir sem ekki gátu
sótt kjörfund á kjördegi af trúarástæðum.
í sveitarstjómarkosningunum 1994 vom 15.539 atkvæði
greidd utan kjörfúndar, eða 9,6% atkvæða (1990: 9,1%).
Karlar nýta sér þessa heimild meira en konur, og við þessar
kosningar var tala karla 8.754 eða 11,0% af þeim sem
greiddu atkvæði en tala kvenna 6.785 eða 8,4%.
ítöflu 1 ersýndtalabréflegraatkvæðaíhverjusveitarfélagi.
í 2. yfirliti kemur ffam hlutfall atkvæða sem greidd hafa verið
utan kjörfúndar.
8. Frambjóðendur
8. Candidates
Fyrir sveitarstj ómarkosningar 1994 komu fram 239 ffamboðs-
listar í 77 sveitarfélögum, en 1990 komu einnig ffam 239
framboðslistar, þá í 78 sveitarfélögum. í tveimur sveitar-
félögum, Kaldrananeshreppi og Hofshreppi í Skagafirði,
kom aðeins fram einn listi og varð hann sjálfkjörinn án
kosningar, en flestirurðu listamir fimm í sjö sveitarfélögum.
í töflu 4 er sýnd tala ffamboðslista eftir flokkum sveitar-
félaga og fyrir þau stjómmálasamtök sem buðu ffam á fleiri
en einum stað (auk R-lista í Reykjavík sem er sýndur sér-
staklega sökum fjölda atkvæða og fulltrúa). Við þessa
samantekt er listabókstafúr látinn ráða hvaða listar teljast til
hverra samtaka ef um viðbót við flokksheiti er að ræða. Þar
sem slíkri viðbót við flokksheitið fylgir jafnffamt breyttur
listabókstafur er listinn talinn til annarra lista. Telst því t.d. D-
listi Sj álfstæðismanna og óháðra í Stykkishólmi til Sj álfstæðis-
flokksins en ekki H-listi Sjálfstæðismanna og annarra ffjáls-
lyndra kjósenda í Garði.
Á Höfúðborgarsvæði komu ffam 5 listar í Kópavogi og
Hafnarfirði, í tveimur sveitarfélögum 4 listar, í tveimur 3
listar og í tveimur 2 listar. Annað þeirra er Reykjavík en listar
hafa ekki verið svo fáir þar eftir að sveitarstjómarkosningar
fengu núverandi snið árið 1930.
í sveitarfélögum utan Höfúðborgarsvæðis þar sem íbúar
voru 1.000 eða fleiri komu flestir listar fram í V esturby ggð og
á ísafirði, Sauðárkróki, Siglufírði og Eskifirði, 5 á hverjum
stað. Á tólf stöðum vom framboðslistar 4, á sjö stöðum 3 og
á tveimur stöðum 2 listar.
49 Lögnr. 80/1987.