Fréttablaðið - 09.10.2019, Blaðsíða 24

Veislu
bakkar
að hætti
Jóa Fel
Skoðið úrvalið
í nýrri vefverslun
www.joifel.is
Makkarónur
og annað gott
nýtt hjá jóa Fel!
Veganbakki
ítalSkur
Snittubakki
grænn bakki
Pinnabakki
Mörg íslensk fyrir-tæki hafa gripið til svokallaðra stjórn-e n d a r á ð n i n g a , sem oft eru kall-
aðar hausaveiðar, til að finna hæft
starfsfólk. Ráðgjafi á þessu sviði
segir að hér á landi sé leitað meira
til hausaveiðara en áður. Fólk sem
sinni verkefnum vel og vaxi í starfi
veki f ljótt athygli hausaveiðaranna
á Íslandi sökum smæðar markaðar-
ins.
„Það er óhætt að fullyrða að það
sé meira um að leitað sé til hausa-
veiðara en áður. Það er langoftast
gert þegar ráða á forstjóra eða
framkvæmdastjóra, jafnvel þó
að staðan sé auglýst samhliða. Þá
er það oftast stjórnarformaður-
inn eða óformleg ráðningarnefnd
skipuð einum til þremur stjórnar-
mönnum sem fær ráðgjafa til liðs
við sig og vinnur málið í nánu sam-
starfi þar sem allir safna ábending-
um um mögulega kandídata,“ segir
Andrés Jónsson, eigandi Góðra
samskipta, sem hefur lengi starfað
sem ráðgjafi í almannatengslum og
stefnumótun í samskiptamálum.
Hann segist hafa byrjað að sinna
stjórnendaráðningum árið 2012.
„Ég hugsa að áhugi minn á fólki
sé helsta ástæðan fyrir því að ég
leiddist út í þetta. Ég er mjög for-
vitinn um fólk og hef mikinn áhuga
á hvernig það getur best nýtt eigin-
leika sína og reynt sig við sífellt
stærri áskoranir,“ segir Andrés.
„Svo má líka segja að þetta sé
bein af leiðing af því að vera ráð-
gjafi í almannatengslum í 15 ár, en
sem slíkur verður maður sjálf krafa
trúnaðarmaður mjög margra for-
ystumanna og -kvenna í atvinnu-
lífinu sem þurfa að taka ákvarðanir
um hverja skuli ráða í mikilvæg
störf,“ segir Andrés í samtali við
Markaðinn.
Hausaveiðar (e. headhunting)
eru notaðar til að finna gott starfs-
fólk, oftast stjórnanda, sem er ekki
endilega í virkri atvinnuleit. Fyrir-
tæki leita þá til ráðgjafa sem vinna
bak við tjöldin til að finna öf lugan
einstakling.
Andrés segir að hausaveiðarar
séu í sumum tilfellum fengnir til
að fara út á markaðinn, ýta við
einstaklingum og fá þá til að sækja
um auglýst störf þar sem önnur
ráðningafyrirtæki sjá um ferlið.
Stundum með þeirra vitneskju en
stundum ekki. Í öðrum tilfellum
hafi fyrirtæki augastað á ákveðn-
um einstaklingum í sama geira en
kunni ekki við að nálgast þá beint.
Þá sé gott að fá millilið til að annast
þau viðkvæmu samskipti.
Til hvaða þátta horfa hausaveið-
arar í ferlinu?
„Það er svona klassískur hausa-
veiðarafrasi að það sem við erum
að leita að séu „tíur“, það er að segja
ef þeim sem koma til greina væri
raðað á kvarða frá einum og upp í
tíu eftir getu og hæfni. Þetta getur
samt misskilist. Þetta er ekki skil-
greining á einhverjum meintum
ofurmennum eða vinnusjúkling-
um eða einu sinni ákveðinn fasti
af fólki. Þetta getur verið mjög
breytilegur hópur eftir bæði geira
og á ólíkum tímum á starfsferl-
inum. Þetta er fólk sem á það sam-
eiginlegt að vera mjög framarlega
á sínu sviði og komið með ákveðna
reynslu úr fyrri störfum sem gerir
það á þessum tímapunkti hæft til
að leiða ákveðin verkefni,“ segir
Andrés.
„Eins og Hilmar Hjaltason, sem
er líklega þekktasti hausaveiðari
landsins, segir þegar hann er
spurður hvað sé hægt að gera til
að vekja athygli hans, þá er svarið
bara að standa sig vel í þeim verk-
efnum sem þú sinnir hverju sinni
og gæta þess að halda áfram að
vaxa. Ef þú gerir það þá munum
við f ljótlega frétta af þér.“
Lykilatriði í ferlinu er að kort-
leggja markaðinn til að hafa yfir-
sýn yfir þá sem hafa viðeigandi
hæfni og þekkingu. Andrés segist
skoða lauslega um 100 til 150 ein-
staklinga fyrir hvert starf. Sá hópur
sé skorinn niður í 30 til 50 manns
og síðan niður í 15-20 sem haft er
samband við. Um helmingurinn
fari í tvö eða þrjú viðtöl, þreyti próf
og leysi verkefni. Markmiðið sé að
standa uppi með 2-3 einstaklinga
sem allir gætu sinnt starfinu vel.
„Ferlið þegar verið er að ráða
toppforstjóra er í grunninn eins
nema að það þarf að gæta betur að
því að þetta er söluferli, jafn mikið
og þetta er umsóknarferli. Ferlið er
þá oft aðeins meira eins og tvíhliða
viðræður sem byrja sem óformlegt
spjall. Þá má nefna að það er orðið
algengara hér á landi að nota ráðn-
ingarferli við val á nýjum stjórnar-
mönnum,“ segir Andrés.
„Smæð markaðarins gerir það
vissulega að verkum að það er létt-
ara að hafa yfirsýn yfir markaðinn
og vita hverjir koma til greina.
Það er kannski ein ástæða þess að
stjórnendaleit (e. Executive Search)
hefur tekið lengri tíma að ryðja sér
til rúms hér á landi.“
Þá skiptir máli hvert fyrirtækið
er að stefna og í hvers konar fasa
það er. Fyrirtæki í endurskipu-
lagningu geti til að mynda þurft
öðruvísi stjórnanda en fyrirtæki í
sóknarhug. Breytingar í umhverfi
fyrirtækisins vegna tækni, laga-
ramma eða annarra ástæðna hafi
einnig áhrif á ráðninguna.
Er munur á hversu algengar
hausaveiðar eru eftir því hvort
hagkerfið er í uppsveif lu eða niður-
sveif lu?
„Ég hef reyndar bara reynslu af
einni uppsveif lu, þeirri síðustu,
en mín tilfinning er sú að það ger-
ist mun minna í þessum málum í
niðursveif lum. Ekki vegna þess að
fyrirtækin þurfi ekki jafn mikið
á góðum stjórnendum að halda í
niðursveif lu heldur vegna þess að
þá ríkir oft meiri óvissa, jafnvel um
eignarhald fyrirtækjanna. Ef það er
enginn virkur eigandi til staðar þá
þýðir að gjarnan að litlar breyting-
ar eru gerðar á stjórnendahópnum
á meðan,“ segir Andrés.
Hausaveiðarar leita að tíum
Algengara er að fyrirtæki noti svokallaðar hausaveiðar til að finna hæfa stjórnendur að sögn ráðgjafa.
Ráðningar af þessu tagi sveiflist í takt við hagkerfið. Duglegt fólk sem vex í starfi kemst fljótt á radarinn.
Fólk er yfirleitt mjög varfærið þegar kemur að því að skipta um vinnu, segir ráðgjafi sem hefur sinnt stjórnendaráðningum. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
Þorsteinn Friðrik
Halldórsson
tfh@frettabladid.is
Það er óhætt að
fullyrða að það sé
meira um að leitað sé til
hausaveiðara en áður. Það er
langoftast gert þegar ráða á
forstjóra eða framkvæmda-
stjóra.
Andrés Jónsson,
eigandi Góðra
samskipta
9 . O K T Ó B E R 2 0 1 9 M I Ð V I K U D A G U R8 MARKAÐURINN
0
9
-1
0
-2
0
1
9
0
5
:2
1
F
B
0
4
0
s
_
P
0
2
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
2
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
1
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
1
7
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 2
3
F
8
-9
6
4
4
2
3
F
8
-9
5
0
8
2
3
F
8
-9
3
C
C
2
3
F
8
-9
2
9
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
B

F
B
0
4
0
s
_
8
_
1
0
_
2
0
1
9
C
M
Y
K