Úti - 15.06.1940, Blaðsíða 7

að nafni, og taka hann höndum. Sjóræn-
igi þessi hafði unnið mörg spellvirki og
var líklegur til þess að gera mikið tjón
enn, ef hann yrði ekki upprættur.
Sagnir eru til af annarri sjóferð Kol-
umbusar gegn ræningjum, er hann var
ungur. í þeirri ferð brann skip hans eftir
hræðilega sjóorustu, en Kolumbus komst
undan við illan leik með því að varpa
sér í sjóinn og náði landi á rekaldi, við
borgina Lissabon. Ýmislegt varð til þess
að hindra það, að Kolumbus kæmist heim
aftur við svo búið. En ekki eyddi hann
tímanum til einskis. í Lissabon tók hann
að vinna að sínu gamla áhugamáli, landa-
bréfagerð. í Lissabon eignaðist hann konu
og þótt tekjur hans væru ekki miklar,
framfleytti hann heimili sínu og sendi
föður sínum auk þess nokkurt fé til þess
að yngri bræður hans gætu haldið áfram
námi.
Kolumbus fór í fjöldamörg ferðalög
áður en hann fór í hina frægu ferð sína
yfir Atlantshaf árið 1492. Hann sigldi
ótal sinnum milli Afríku og Portugal.
Hann fór tvær ferðir til Englands og eftir
því sem hann segir sjálfur frá einnig til
íslands. ,.Ég sigldi,“ skrifar Kolumbus í
febr. árið 1477, „þrjú hundruð mílur
norður fyrir eyjuna Thule, sem er á 73.
breiddarstigi að sunnanverðu. Eyjan er
eins stór og England. Englendingar verzla
þar mikið, einkum frá Bristol. Þegar ég
var þar var sjórinn ekki frosinn.“
Samkvæmt gömlum heimildum vitum
við að Kolumbus var staddur í Bristol
þetta sama ár, sem hann fór til íslands.
Þar var þá einnig staddur kaupmaðurinn
Johan Cabot, sem var kunnur landkönn-
uður og siglingamaður.
Flest öll munuð þið hafa lesið um hina
frægu ferð Kolumbusar, er hann sigldi
vestur um Atlantshaf árið 1492 og fann
Ameríku, en að vísu hafði annar maður,
íslenzki víkingurinn Leifur heppni, fundið
landið um 500 árum áður, þótt sú för
gleymdist um tíma. För Kolumbusar var
hin frækilegasta, og er hennar getið í
flestum kennslubókum. En þætti ykkur
ekki gaman að vita að landabréf það, sem
Kolumbus notaði til fararinnar og hann
hefir eflaust búið til sjálfur, er ennþá til
og að það var að þakka rannsókn franska
mannsins M. Ronciere, að landabréf þetta
var réttilega metið.
Árið 1849. eða fyrir um hundrað árum
síðan, fannst í París gamalt lítið landa-
bréf, og keypti þjóðminjasafnið það. Því
var að vísu enginn gaumur gefinn, þar til
M. Ronciere rannsakaði það nákvæmlega
og komst að þeirri niðurstöðu að það væri
sama landabréfið og Kolumbus hefði not-
að við siglingar sínar um norðurhöfin og
síðan vestur um haf og hann gat einnig
sannað að Kolumbus mundi hafa búið það
til sjálfur. Á þessu fræga landakorti sést
ísland og við það eru skrifuð þessi orð:
„Eyja full af snjó og ís með mjög óblíðri
veðráttu. Kölluð ísland á máli lands-
manna, en Thule á latínu. Af því að eyjan
er svo langt frá öðrum löndum og af því
að kuldinn er svo mikill, er ekki hægt að
afla þar annarrar fæðu en fiskjar. Eyja-
skeggjar láta hann í skiptum fyrir hveiti
og mjöl, sem Englendingar færa þeim á
ári hverju. Þar býr harðgerð þjóð.“
Hvers konar drengur var Kolumbus?
Ætli hæfni hans til þess að stjórna öðr-
um hafi ekki átt rót sína að rekja til þess.
að hann gat vel stjórnað sjálfum sér, en
það reynist mörgum erfitt. En að öðru
leyti: hann var réttsýnn. Hann tók vel
eftir því, sem hann sá. Hann hugsaði og
tók vel eftir því, sem aðrir sögðu honum
og kunni vel að meta reynslu þeirra. sem
eldri voru. Hann safnaðij' staðreyndum,
sem hann notaði þegar hann þurfti á
þeim að halda.
IJTI
5