Skessuhorn - 18.11.2015, Síða 16

MIÐVIKUDAGUR 18. NÓVEMBER 201516
„Þetta skiptir máli og sýnir að
gæði og fjölbreytni ferðaþjónust-
unnar á Vesturlandi hafa aukist.
Gæði þjónustunnar, fjölbreytt af-
þreying, valkostir í gistingu og
heilsársopnun skipta máli. Gott
orðspor er besta markaðssetning-
in. Þau fyrirtæki sem hafa sérstöðu
og standa sig þurfa ekki einu sinni
að auglýsa sig. Orðspor þeirra
spyrst út,“ segir Rósa Björk Hall-
dórsdóttir um tilnefningu Lonely
Planet-ferðahandbókaútgáfunn-
ar á Vesturlandi sem annað áhuga-
verðasta landssvæði heimsins að
sækja heim á næsta ári. Rósa þekk-
ir mjög vel til ferðaþjónustunnar
á Vesturlandi eftir að hafa starfað
sem framkvæmdastjóri Markaðs-
stofu Vesturslands á árunum 2010
– 2015. Ekki er á neinn hallað þó
sagt sé að Rósa Björk eigi stóran
hlut í því að byggja upp Markaðs-
stofu Vesturlands þar sem unn-
ið hefur verið ötullega að því að
koma Vesturlandi á alþjóðakortið
í ferðamálum. Rósa lét af störfum
hjá Markaðsstofunni í mars síðast-
liðinn en hefur þó örugglega ekki
hætt að starfa innan ferðaþjón-
ustunnar. Hún er með mörg járn
í eldinum. Við hittum hana í lið-
inni viku og byrjuðum á að ræða
um Lonely Planet-tilnefninguna
og ferðaþjónustu á Vesturlandi.
Áralöng vinna ber ávöxt
„Ég hef þá trú að þessi tilnefning
muni skila ávinningi fyrir ferða-
þjónustuna á Vesturlandi. Viður-
kenningar eru alltaf af hinu góða.
Lonely Planet-bækurnar eru
biblíur ferðamannsins. Það er auð-
vitað til mikið af ferðahandbókum
en þessar eru vinsælastar um heim
allan. Það sem hefur einkennt
gerð þeirra er að fólk á vegum út-
gáfunnar fer til ákveðinna svæða
eða landa og heimsækir fyrirtæki
meðal annars. Blaðamenn tilkynna
ekki komu sína alla jafnan held-
ur athuga hvers þeir verða vísari
án þess að nokkuð beri á og skrifa
síðan hreinskilningslega út frá
sinni reynslu. Þetta hafa þótt trú-
verðug vinnubrögð í augum ferða-
fólks,“ segir Rósa. Sjálf þekkir hún
vel til Lonely Planet vegna þess að
starfsfólk Markaðsstofunnar hef-
ur lengi verið í góðu sambandi
við blaðamenn sem starfa á vegum
ferðabókaútgáfunnar. Rósa útskýr-
ir þetta nánar. „Ég skipulagði oft
ferðir fyrir blaðamenn frá Lonely
Planet þegar þeir voru að koma og
heimsækja Vesturland eða var þeim
innan handar. Ég lagði áherslu á
að vera í virku sambandi við blaða-
menn Lonely Planet og aðra fjöl-
miðlamenn sem skiptu máli, að
láta þá vita af því jákvæða sem var
að gerast í landshlutanum, hvort
sem það voru spennandi nýjungar
hjá fyrirtækjum sem hér voru fyr-
ir, ný afþreying, áhugaverðir gisti-
staðir eða veitingarekstur.“
Leita þess sem
gefur sérstöðu
Þróunin hefur verið hröð innan
ferðaþjónustunnar á Vesturlandi á
undanförnum árum þar sem nýj-
ungar eins og ísgöngin í Langjökli
hafa komið fram á sjónarsviðið.
„Áður en Ísgöngin komu þá voru
ekki mjög margir stórir seglar eða
afþreyingarfyrirtæki sem voru að
draga fólk inn á Vesturland þó
vissulega væri náttúran falleg.
Helst voru það Sæferðir í Stykk-
ishólmi, Láki Tours á Grundar-
firði, Landnámssetrið í Borgarnesi
og Reykholt að sjálfsögðu. Í svona
handbókum verður að vera eitt-
hvað óvenjulegt og spennandi sem
vekur athygli ferðamanna. Það er
ekki nóg að vera bara með fallega
náttúru, hún er víða á Íslandi. Sér-
staklega á þetta við yfir vetrartím-
ann þegar þjónustan er almennt
minni og aðgengi að svæðum er
erfiðara. Ferðaþjónustuaðilar, eins
og þeir sem eru með ferðir í Vatns-
hellirinn á Snæfellsnesi og nú Ís-
göngin í Langjökli, eiga hrós skil-
ið fyrir að halda opnu allt árið um
kring og oft við erfiðar aðstæður.
Útgefendur ferðahandbóka eru
alltaf að leita að einhverju sérstöku
en þá skiptir máli að þjónustan sé
til staðar allt árið.“
Landvarsla og leiðsögn
Eins og kom fram í upphafi við-
talsins þá lét Rósa Björk af störf-
um sem framkvæmdastjóri Mark-
aðsstofu Vesturlands í mars síðast-
liðnum. Hún flutti þó ekki á brott
og býr enn á Vesturlandi, nánar
tiltekið í Hvalfjarðarsveit. Blaða-
manni leikur forvitni á að vita hvað
Rósa gerði eftir að störfum henn-
ar lauk á Markaðsstofunni. „Ég
dreif mig á landvarðanámskeið. Á
Markaðsstofunni hafði ég í nokk-
ur ár verið í krefjandi starfi en með
mikilli inniveru. Útivistaráhuginn
hafði á sínum tíma dregið mig inn
í ferðaþjónustugreinina. Nú fannst
mér ég hafa varið nógu miklum
tíma sem innipúki á Markaðs-
stofunni. Því réði ég mig til starfa
sem landvörður við þjóðgarðinn á
Þingvöllum þegar ég hafði lokið
landvarðanámskeiðinu. Mig lang-
aði til að eiga sumar þar sem ég
væri í útivinnu. Þjóðgarðar eru líka
eitt af mínum hjartans málum. Við
eigum ekki nema þrjá slíka hér á
landi. Ég þekki ágætlega til Snæ-
fellsjökulsþjóðgarðs og Vatnajök-
ulsþjóðgarðs. Ég hef reyndar setið
sem varaformaður stjórnar Vatna-
jökulsþjóðgarðs í fimm ár en er
nýhætt. Mig langaði til að kynna
mér þjóðgarðinn á Þingvöllum.
Það var mjög gaman á Þingvöllum
í sumar. Fjölbreytt störf og næg
útivera,“ segir Rósa Björk.
Auk þess að sinna landvörslu á
Þingvöllum hefur hún nokkrum
sinnum farið sem leiðsögumað-
ur í Ísgöngin í Langjökli. „Þau
eru mjög spennandi. Þegar ég tek
á móti gestum þar þá nýt ég þess
sérstaklega að fara með fólk inn í
jökullinn sem kannski hefur aldrei
upplifað ís, snjó og hvað þá jök-
ul. Það er líka svo gaman að fræða
fólkið um jökla og segja þeim
hversu mikilvægir þeir eru til að
mynda sem vatnsforðabúr. Þeir eru
ekki síður mikilvægir en regnskóg-
arnir fyrir vistkerfi heimsins. Fólk
verður líka meðvitaðra um að jökl-
arnir eru að hopa og allt þetta leið-
ir hugann að hlýnun jarðar, um-
hverfismálum og gerir fólkið með-
vitaðra um þau. Þetta er líka flott
verkefni því sjálf göngin skilja ekki
eftir sig mikil inngrip í náttúrunni.
Á endanum munu þau hverfa án
þess að skilja nein spor eftir sig í
umhverfinu.“
Nýtt umhverfisverkefni
Þessi síðustu orð endurspegla
áhuga Rósu á umhverfismálum.
„Nú í haust minnkaði ég við mig
vinnu á Þingvöllum niður í 40%
starf, meðal annars til að geta
helgað meira af tíma mínum í
nýtt verkefni sem ég vinn með. Ég
fékk styrk frá Atvinnusjóði kvenna
í vor, en með þeim stuðningi gat
ég þreifað fyrir mér með umrætt
verkefni. Það snýr að því að finna
vistvæn en jafnframt hagkvæm
efni sem gætu hugsanlega leyst af
hólmi einnota umbúðir sem eru
alla jafnan úr plasti. Ég kom sam-
an þverfaglegum rýnihópi sem ég
kalla saman til skrafs og ráðagerða.
Hér erum við þó ekki að finna upp
hjólið, það er verið að vinna svip-
uð verkefni erlendis. En til þess að
halda fótsporunum í lágmarki vilj-
um við framleiða umbúðir úr okk-
ar nærumhverfi, efnivið sem kem-
ur frá náttúrunni hér á Íslandi, eða
falla til í ræktun eða framleiðslu-
ferli matvæla svo sem í landbúnaði
og sjávarútvegi.“
Rósa segir að hluti verkefnis-
ins sé kominn af stað en sá hluti
er í samvinnu við garðyrkjubænd-
ur. Einnig mun hún skoða bet-
ur samstarf við kjötiðnað og sjáv-
arútveg en allar þessar matvæla-
framleiðslugreinar nota mikið af
umbúðum. Um leið falli til hrá-
efni í matvælaframleiðslunni sem
nota mætti í umbúðir fyrir vör-
urnar. „Sellulósi eða trefjaefni er
í dag ónýtt hliðarafurð við ræktun
á paprikum og tómötum en þess-
ar plöntur eru einærar. Frá þess-
ari hliðarafurð er hægt að búa til
pappamassa sem síðan má búa til
umbúðir úr og nota til að pakka
inn grænmetinu. Sveppum er
hægt að pakka í umbúðir unnar
úr sveppamassa unnum úr sveppa-
þráðum. Rækjum mætti pakka í
umbúðir sem eru unnar úr rækju-
skel. Það er líka hægt að vinna um-
búðir úr þara. Allt eru þetta vist-
vænar lausnir og framleiðsla á
svona umbúðum gæti skapað ný
störf. Íslendingar þurfa að kanna
þessa möguleika. Það er aukin vit-
undarvakning meðal neytenda að
sniðganga plast og plastumbúð-
ir og þessu munu framleiðendur
þurfa að bregðast við í framtíðinni.
Plastið mengar og er hættulegt líf-
ríkinu bæði í sjó og á landi en líf-
efnin og lífmassinn sem við gætum
nýtt er skaðlaust og brotnar niður
í náttúrunni.
Mannlíf og listir á
norðurslóðum
Rósa hefur komið víðar við á árinu
sem er að líða. Rétt fyrir jólin í
fyrra var henni boðið af samtökum
ferðaþjónustu í Suður-Grænlandi
að koma þangað og halda erindi.
Sú ferð myndaði mikilvæg tengsl
sem gætu opnað nýja möguleika.
„Á árinu hef ég svo setið í stýri-
hópi með fólki frá Suður-Græn-
Rósa Björk Halldórsdóttir fyrrum framkvæmdastjóri Markaðsstofu Vesturlands:
Sinnir landvörslu, leiðsögn, umhverfismálum
og mannlífi norðurslóða
Rósa Björk Halldórsdóttir hefur í nægu að snúast þótt hún hafi kvatt Markaðsstofu Vesturlands fyrr á árinu.
Rósa með Maria Shishigina-Palsson vinkonu sinni, en Maria er frá Jakútíu í Síberíu.
Þær eru klæddar í þjóðbúninga frá Jakútíu, nánar tiltekið brúðarklæði. Myndin var
tekin í síðasta mánuði þegar sýningin Frumbyggjalist heimskautasvæðanna stóð
yfir í Reykjavík.
Útivist hefur lengi verið eitt af áhugamálum Rósu. Hér er hún í ferð heima í Hval-
fjarðarsveit ásamt hundi sínum Latínó.