Skessuhorn - 30.08.2017, Síða 18

MIÐVIKUDAGUR 30. ÁGúST 201718
Í þessari viku hefja 1.022 nýnemar
nám við Háskólann á Akureyri sem
er 114 nemendum fleira en árið
áður. Langflestir, eða 322, hefja
nám í félagsvísindadeild en til henn-
ar telst m.a. nám í fjölmiðlafræði,
félagsvísindum, sálfræði og lög-
reglufræði. Þetta er í annað skipti
sem Háskólinn á Akureyri tekur
við nemendum í lögreglufræði eft-
ir að mennta- og menningarmála-
ráðuneytið fól HA að hýsa námið í
fyrra. Samtals hefja 157 nám í lög-
reglufræði á haustmisseri.
„Það er afar ánægjulegt að sjá að
gæði og orðspor Háskólans á Akur-
eyri eru að skila okkur fleiri nem-
endum. Þetta er þriðja árið í röð
sem við fáum metaðsókn og því ljóst
að námið hjá okkur er eftirsóknar-
vert. Það veldur mér þó áhyggjum
að við munum ekki geta tekið við
sama fjölda nýnema á næstu árum.
Eins og staðan er í dag er Háskól-
inn á Akureyri fullsetinn og ljóst að
grípa þarf til aðgangstakmarkana
strax á næsta ári,“ segir Eyjólfur
Guðmundsson, rektor Háskólans á
Akureyri.
Engar aðgangstakmarkanir eru
á fyrsta árinu en aðeins 55 nemar
komast áfram í hjúkrunarfræði af
þeim 156 sem hefja námið á þessu
haustmisseri. Því er eins háttað
með lögreglufræði: Af þeim 157
sem hefja námið eru aðeins 40 sem
komast að í tveggja ára starfsnám
fyrir lögreglumenn en einnig er
hægt að halda áfram og ljúka þriggja
ára bakkalárnámi í greininni.
Kynjahlutfall nýnema er svipað
og árið áður og nú hefja 36% karl-
ar nám á meðan hlutur kvenna er
64%. „Þegar við tókum inn íþrótta-
kennaraáherslulínu í kennarafræði
og nú síðast lögreglufræði sáum við
breytingar í rétta átt en betur má
ef duga skal. Ástæður þess að mun
færri karlmenn stunda háskólanám
eru því greinilega margslungnar og
þurfum við samstarf við stjórnvöld,
og innan háskólasamfélagsins, til
að skilja betur hvernig er unnt að
bregðast við. Það vekur sérstaka
athygli að á meðan konur á lands-
byggðunum eru með svipað mennt-
unarstig og stöllur þeirra á höfuð-
borgarsvæðinu þá er því ekki eins
farið með karlana,“ segir Eyjólfur.
Áætlað er að tæplega 2100 nem-
endur stundi nám við HA þetta
skólaár. Í Háskólanum á Akureyri er
boðið upp á 13 námsleiðir í grunn-
námi, þar af eru sjö námsleiðir sem
enginn annar háskóli á Íslandi býð-
ur upp á. „Við erum að mennta fólk
til starfa í öllum heiminum en að
sama skapi með samkeppni úr öll-
um heiminum. Háskólinn á Akur-
eyri getur státað af einstöku námi
í einstöku umhverfi með áherslu á
persónuleg samskipti, það eru kost-
ir sem ungt fólk nú til dags met-
ur mikils og því þökkum við auk-
inn fjölda nýnema,“ segir Eyjólfur
Guðmundsson, rektor Háskólans á
Akureyri, að lokum.
mm
Aldrei fleiri nýnemar -
Háskólinn á
Akureyri fullsetinn
Pennagrein
Staða og framtíð sauðfjárbúskapar
í landinu er í uppnámi vegna boð-
aðrar 35% lækkunar afurðarverðs
til bænda nú til viðbótar við 10%
lækkun sauðfjárafurða síðastliðið
haust. Gífurlegt tekjutap blasir við
sauðfjárbændum sem erfitt verður
að mæta, sérstaklega fyrir þá sem
eru skuldsettir og hafa ekki mögu-
leika á annarri vinnu meðfram
sauðfjárbúskap. Þeim virðast eng-
ar útgönguleiðir færar aðrar en að
hrekjast frá búskap.
Sauðfjárrækt er grundvöllur
byggðar í ákveðnum landshlutum
sem mun bresta ef ekkert er að
gert í þeim bráðavanda sem greinin
stendur nú frammi fyrir.
Þessi staða snertir ekki einung-
is bændur heldur líka samfélögin
í kringum sveitirnar því fjöldi af-
leiddra starfa eru í kringum sauð-
fjárbúskap sem verða líka í uppnámi
og ekki verður auðvelt að fylla það
skarð sem verður í atvinnutækifær-
um ef rekstrargrundvöllur sauð-
fjárbúskapar hrynur. Þá eru brostn-
ar forsendur fyrir búsetu margra og
byggðaröskun óhjákvæmleg á þeim
svæðum sem hafa treyst á sauð-
fjárbúskap.
Ég óskaði eftir fundi í atvinnu-
veganefnd fyrir skemmstu til þess
að ræða þessa alvarlegu stöðu sem
upp er komin vegna mikils birgða-
vanda sem kemur til vegna þess að
markaðir hafa lokast erlendis, m.a.
vegna viðskiptabanns Rússa og
sterks gengis krónunnar. Nýgerður
búvörusamningur hefur ekki bein
áhrif á þessa stöðu, en vissulega
voru á honum margir gallar, t.d.
framleiðsluhvatar sem byggðust á
óraunhæfum væntingum um mikla
sölu á lambakjöti erlendis sem ekki
er í hendi.
Fyrir atvinnuveganefnd hafa
komið hagsmunaaðilar og land-
búnaðarráðherra og ljóst er að við
megum engan tíma missa ef stjórn-
völd ætla að koma til liðs við sauð-
fjárbændur í þessum miklu og von-
andi tímabundnu erfiðleikum sem
greinin stendur frammi fyrir.
Lausnir eru til, beitum
þeim sem fyrst
Sauðfjárbændur hafa lagt fram sína
tillögu að lausn sem er að mörgu leyti
skynsamleg en langt því frá sársauka-
laus fyrir bændur og ráðherra hefur
viðrað sínar hugmyndir og hyggst
leggja þær fram sem fyrst. Það er
sem sagt komin hreyfing á málið, en
gagnrýna má að ekki hafi verið grip-
ið til aðgerða miklu fyrr þegar vand-
inn blasti við í vor og ráðherra var
þá gerð grein fyrir birgðastöðunni
og þeim vanda sem af henni stafaði.
Orsakirnar eru fyrst og fremst mark-
aðsbrestur erlendis því sem betur fer
hefur sala á lambakjöti aukist um 5 til
6% innanlands í ár.
Nú ríður á að stjórnvöld taki hönd-
um saman við sauðfjárbændur með
aðgerðum sem taki á þessum birgð-
arvanda og feli í sér tímabundna út-
flutningsskyldu. Sú aðgerð er ríkis-
sjóði útlátaminnst, en mikilvægt er
að aðrar aðgerðir sem gripið verður
til stilli af framboð og eftirspurn á
innanlandsmarkaði til framtíðar og
að komið verði upp sveiflujöfnun-
arsjóði í greininni sem og að tengja
gæðastýringu við sjálfbærni greinar-
innar sem vinnur gegn gróðureyð-
ingu og kjörlendi til sauðfjárræktar
verði eflt enn frekar.
Innlend matvælafram-
leiðsla er keppikefli
Það er mikilvægt að gerðar verði
ráðstafanir sem bæta stöðu bænda og
byggðar í landinu til framtíðar og ná
sem mestri samstöðu með aðkomu
ríkisins og tryggja að stuðningur
hins opinbera nýtist neytendum inn-
anlands sem best.
Það er hagstæðast að framleiða
sem mest af matvælum til eigin nota
hér innanlands. Það tryggir mat-
vælaöryggi, er umhverfisvænt, dreg-
ur úr loftslags-
mengun sem
fylgir innflutn-
ingi á matvöru
um langan veg.
Bændur eru að framleiða góða og
heilnæma vöru með lítilli sýklalyfja-
notkun og aukaefnum í hreinu um-
hverfi í nálægð við neytendur og á
góðu verði. Greinin skapar fjölda af-
leiddra starfa og það er hagur allra
landsmanna að sveitirnar lifi og að
þar byggist upp störf og gott mannlíf
til framtíðar.
Núverandi staða er hjalli sem hægt
er að yfirstíga og sauðfjárbúskapur-
inn á mikla möguleika til framtíð-
ar í vöruþróun og markaðssetningu
með sína góðu afurðir. Horfum því
með bjartsýni fram á við fyrir hönd
sauðfjárbænda og okkar sameigin-
legu hagsmuna og vinnum að því að
sauðfjárrækt verði áfram sterk stoð í
byggðafestu landsbyggðanna.
Lilja Rafney Magnúsdóttir,
alþingismaður NV kjördæmis.
Stöndum með sauðfjárbændum
Verðlaunaveiting úr Minningarsjóði
Guðmundar Böðvarssonar skálds og
bónda og konu hans Ingibjargar Sig-
urðardóttur fór fram á laugardag-
inn í Reykholtskirkju. Ljóðaverð-
laun Guðmundar Böðvarssonar falla
í skaut Steinunnar Sigurðardóttur
skáldkonu en Borgfirsku menning-
arverðlaunin fær fiðlusveitin Slitnir
strengir á Akranesi. Fyrst voru veitt-
ar viðurkenningar úr sjóðnum árið
1991. Milli verðlaunaveitinga hafa
liðið 2-4 ár og er þetta sú tíunda úr
sjóðnum.
Hlutverk minningarsjóðsins er
að leggja lið og vekja athygli á því
sem vel er gert í menningarmálum í
Borgarfjarðarhéraði og ljóðlist á Ís-
landi. Einnig er tilgangur sjóðsins að
halda á lofti minningu þeirra Kirkju-
bólshjóna. Í máli Ingibjargar Daní-
elsdóttur á Fróðastöðum, formanns
stjórnar minningarsjóðsins, var Guð-
mundur mikilvirkt ljóðskáld en hann
á ekki allan heiðurinn af þeim verk-
um sem eftir hann liggja. „Kona hans
Ingibjörg Sigurðardóttir átti sinn
stóra þátt í verkum hans. Hún veitti
honum innblástur eins og sum ljóða
hans bera glöggt með sér ásamt því
að gefa honum rými til þess að sinna
ljóðagyðjunni með því að taka ríflega
sinn skerf af daglegu amstri á Kirkju-
bóli. Í ljóðum Guðmundar kemur
fram ást og aðdáun á umhverfinu og
djúpur skilningur á samspili bóndans
og landsins. Í ljóðum Guðmundar
má oftast finna dýpri undirtón sem
kemur lífsskoðun hans til skila og er
þess valdandi að enn eru ljóð hans
virt og oft á tíðum gripið til þeirra
þegar túlka þarf mikilvæg málefni.“
Steinunn hlaut
ljóðaverðlaunin
Að þessu sinni hlaut Steinunn Sig-
urðardóttir ljóðaverðlaunin. Af ljóði
ertu komin er heiti síðustu ljóðabók-
ar hennar sem kom út haustið 2016
og eins og titillinn vísar til þá hóf hún
sinn langa og fjölskrúðuga rithöfund-
arferil sem ljóðskáld og hefur aldrei
sagt skilið við þann kjarna höfundar-
verks síns. Fyrsta ljóðabók Steinunn-
ar, Sífellur, kom út árið 1969, þeg-
ar hún var aðeins 19 ára að aldri og
vakti umtalsverða athygli. Þar og þá
kom út 1971, Verksummerki 1979,
Kartöfluprinsessan 1987, Kúaskítur
og norðurljós 1991, Hugástir 1999,
Ljóðasafn frá Sífellum til Hugásta
2004, Ástarljóð af landi 2007 og svo
fyrstnefnda bókin Af ljóði ertu kom-
in 2016.
„Þegar Steinunn hóf feril sinn sem
ljóðskáld var hún ein fárra kvenna
sem lögðu stund á þá list, hún var
t.d. eina konan í þeim framúrstefnu-
lega hópi ungra ljóðskálda sem kall-
aði sig Listaskáldin vondu og kom
fram snemma árs 1976, strákarnir
voru sjö. Nú er sú staða gjörbreytt.
Helstu höfundareinkenni Steinunn-
ar hafa löngum verið talin mynd-
rænn stíll, sterkar og frumlegar nátt-
úrulýsingar, undirfurðulegur húmor
og léttleiki, þótt sársauki og tregi búi
oft að baki. Ljóðin geta verið tvíræð
og margræð, ástin og ástarsorgin eru
tíðum viðfangsefni skáldsins, dauð-
inn kom snemma til sögunnar og
gerist býsna fyrirferðarmikill í nýj-
ustu bókinni, Af ljóði ertu komin.
Steinunn Sigurðardóttir er tvímæla-
laust í röð fremstu skálda og rithöf-
unda Íslands með langan og glæsi-
legan feril að baki. Hún hefur not-
ið almennra vinsælda og viðurkenn-
ingar, einkum fyrir skáldsögur sínar,
hlaut Íslensku bókmenntaverðlaunin
fyrir Hjartastað 1995 og verk henn-
ar hafa verið þýdd á fjölmörg tungu-
mál,“ sagði Ingibjörg Daníelsdóttir.
Slitnir strengir hlutu
menningarverðlaunin
Menningarverðlaunin falla í skaut
fiðlusveitar af Akranesi sem nú hefur
fengið nafnið Slitnir strengir. Skúli
Ragnar Skúlason er stjórnandi sveit-
arinnar og kom henni á laggirnar árið
2001 þegar hann réðist sem kennari
að Tónlistarskóla Akraness. Þá voru
flestar stúlkur sveitarinnar nemend-
ur skólans. Nú eru 19 fiðluleikarar
í hópnum ásamt þremur meðleik-
urum. Þessi glæsilegi hópur ungra
kvenna er góð fyrirmynd stelpna sem
eru að feta sig út í lífið. Hópurinn
blandar saman hljóðfæraleik, söng og
talkór og útkoman verður heilsteypt-
ur flutningur verka sem mest megn-
is eru þjóðlög af írskum, skoskum og
íslenskum uppruna.
Fiðlusveitin hefur fengist við fjöl-
breytt verkefni. Að baki eru ótal
tónleikar bæði innan lands og utan.
Ýmist hefur sveitin verið ein á svið-
inu eða í samstarfi við annað tón-
listarfólk. út hafa komið tveir geisla-
diskar, sá fyrri árið 2007 með nafninu
Milli tveggja heima, sá síðari kom út
nú í vor og ber heitið Slitnir strengir.
Hópurinn hlaut menningarverðlaun
Akraneskaupstaðar árið 2009 og ber
nú titilinn Bæjarlistamenn Akraness.
Hópurinn lætur ekki deigan síga og
stefnir á tónleikaferð til Skotlands í
janúar 2018. mm
Slitnir Strengir handhafar menningar-
verðlauna Kirkjubólshjóna
Ragnar Skúlason ásamt 14 af 19
félögum í fiðlusveitinni Slitnum
strengjum.
Steinunn Sigurðardóttir ljóðskáld
þakkaði fyrir sig við athöfn sem fram
fór í Reykholtskirkju.