Fréttablaðið - 14.11.2019, Blaðsíða 2

Fáðu fréttablað dagsins í
tölvupósti kl. 3.00 á morgnana.
Skráðu þig á póstlista blaðsins á
www.frettabladid.is#nyskraning
Það kostar ekkert.
Vertu fyrst/ur
að lesa blaðið
Veður
SA-átt, víða 5-13 m/s, en dregur
úr vindi á N- og A-landi. Skúrir eða
slydduél S- og V-lands, stöku él við
A-strönd, annars þurrt. SJÁ SÍÐU 28
Breski flugherinn í loftrýmisgæslu NATO
Breski f lugherinn er staddur hér á landi til að sinna loftrýmisgæslu NATO næsta mánuðinn. Um er að ræða sögulegan viðburð en
síðast var f lugherinn hér í síðari heimsstyrjöldinni árið 1940. Með í för eru 120 liðsmenn og fjórar Eurofighter Typhoon FGR4 orrustu-
þotur. Auk f lugmanna eru hér verkfræðingar og aðrir sérfræðingar sem sjá um f lugrafeindabúnað og viðhald. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
31. okt — 14. nóv hverfidmitt.is
Kosning
SAMFÉLAG Sex verslanir í strjál-
býli verða styrktar um alls tæpar
15 milljónir króna á grundvelli
stefnumótandi byggðaáætlunar
2018-2022. Alls bárust sjö umsóknir
að fjárhæð um 41,5 milljónir króna.
Valnefnd um verkefnastyrki gerði
tillögu sem samgöngu- og sveitar-
stjórnarráðherra hefur nú stað-
fest. Verslanirnar sem um ræðir
eru staðsettar á Borgarfirði eystri,
Bakkafirði, Stöðvarfirði, Kópaskeri,
Drangsnesi og í Ásbyrgi.
Markmið styrkjanna er að styðja
verslun á stöðum sem eru skil-
greindir sem strjálbýli fjarri stórum
þjónustukjörnum. Er framlögunum
ætlað að bæta rekstur verslananna
og skjóta frekari stoðum undir
hann. – sar
Styðja verslanir
í strjálbýlinu
STJÓRNSÝSLA Ráðgjafarnefnd um
inn- og útflutning á búvörum hefur
hafnað erindi Félags atvinnurek-
enda (FA) um að fella niður tolla
á túlípönum. Í svari til FA segir
starfsmaður nefndarinnar að hún
telji „ljóst að ekki er vöntun á túli-
pönum“ í skilningi búvörulaga.
Liðnar eru tæplega fimm vikur frá
því að erindið barst ráðuneytinu.
Ól a f u r St ephen s en , f r a m-
kvæmdastjóri FA, segir að kallað
verði eftir rökstuðningi nefndar-
innar, enda sé niðurstaðan óskilj-
anleg. „Það er niðurstaða ríkisins
að ekki sé vöntun á túlípönum þó
að enginn hafi séð túlípana í búð í
þær fimm vikur sem nefndin hefur
haft til að fjalla um málið,“ segir
Ólafur. „Ég auglýsi eftir þeim túlí-
pönum. Hvort einhver hafi séð þá
í verslun.“ – ab
Auglýsir eftir
túlípönum
UMHVERFISMÁL „Við erum meðal
annars að skoða ferðavenjur íbúa
á höfuðborgarsvæðinu og reikna
kolefnisfótspor þeirra,“ segir Áróra
Árnadóttir, doktorsnemi í umhverf-
isfræði.
Nýlega birtist grein eftir Áróru
og hóp rannsakenda í vísinda-
tímaritinu Sustainability þar sem
niðurstöður rannsóknar hennar
eru kynntar.
„Við skoðuðum hvernig kol-
efnisfótspor borgarbúa dreifist um
höfuðborgarsvæðið með því að
reikna fótsporið sem myndast af
bíl-, strætó- og flugferðum og öllum
ferðamátum. Hvað eru til dæmis
íbúar í Hafnarfirði að fljúga og keyra
mikið?“ segir Áróra.
Niðurstöðurnar sýna þætti sem
gætu komið mörgum á óvart, meðal
annars að því meiri umhverfis-
vitund sem fólk hefur, því stærra er
kolefnisfótspor þess. „Við sáum að
þeir sem eru hvað mest hræddir við
gróðurhúsaáhrifin og trúa því að
þau séu af mannavöldum eru með
stærra kolefnisfótspor en aðrir,“
segir Áróra.
„Annað sem við skoðuðum er svo
kallað „cosmopolitan attitude“ eða
heimsborgaralegt viðhorf og þar
kom skýrt fram að fólk sem skorar
hátt á þeim stuðli er bæði líklegra til
að búa miðsvæðis og skilja eftir sig
stærra kolefnisspor,“ segir hún.
„Í þessum heimsborgaralegu við-
horfum felst til dæmis mikill áhugi
á öðrum menningarheimum og að
tala mörg tungumál,“ útskýrir hún.
Niðurstöður rannsóknarinnar
sýna skýrt að því f leiri tungumál
sem fólk talar því líklegra er það til
þess að fljúga oftar og þar af leiðandi
skilja eftir sig stærra kolefnisspor.
„Þeir sem hafa mikla tungumála-
kunnáttu, tala fjögur eða f leiri
tungumál, fljúga að meðaltali 3,32
sinnum á ári á meðan þeir sem tala
eitt til tvö tungumál fljúga færri en
tvær ferðir,“ segir Áróra.
„Við erum í rauninni að setja þetta
í samhengi fyrir fólk því að það er að
sjálfsögðu stórt kolefnisspor af bíl-
notkun, um það bil eitt tonn á mann
á ári, en hins vegar gleymast f lug-
ferðir oft í þessu og það er mikilvægt
að fólk minnki þær líka,“ segir Áróra.
„Það virðist líka vera þannig að þeir
sem nota bíl fljúga meira en þeir sem
eru ekki á bíl,“ bætir hún við.
„Svo er auðvitað misjafnt hversu
mikið fólk er að keyra. Þeir sem
vinna mikið keyra mikið og það
sama má segja um bæði þá sem hafa
jákvætt viðhorf til bíla yfirhöfuð og
þá sem vilja búa í úthverfum,“ segir
hún að lokum.
birnadrofn@frettabladid.is
Vitund um umhverfi
stækkar kolefnisspor
Því meiri sem umhverfisvitund fólks er, því stærra er kolefnisspor þess. Þetta
kemur fram í nýrri rannsókn doktorsnemans Áróru Árnadóttur. Þar kemur
einnig fram að fólk sem hefur heimsborgaraleg viðhorf mengar meira.
Við sáum að þeir
sem eru hvað mest
hræddir við gróðurhúsa-
áhrifin og trúa því að þau
séu af mannavöldum eru
með stærra kolefnisfótspor
en aðrir.
Áróra Árnadóttir doktorsnemi
+PLÚS
Skoðað var hvernig kolefnisfótspor dreifist. FRÉTTABLAÐIÐ/SIGTRYGGUR ARI
Það er bara niður-
staða ríkisins að
það sé ekki vöntun á túlí-
pönum þó að enginn hafi
séð túlípana í búð í þær
fimm vikur sem ráðuneytið
hefur þurft til að
fjalla um
málið.
Ólafur Steph-
ensen, fram-
kvæmdastjóri FA
Er framlögunum ætlað
að bæta rekstur verslan-
anna.
1 4 . N Ó V E M B E R 2 0 1 9 F I M M T U D A G U R2 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
1
4
-1
1
-2
0
1
9

0
5
:4
3
F
B
0
7
2
s
_
P
0
7
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
0
2
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
4
3
A
-B
6
7
C
2
4
3
A
-B
5
4
0
2
4
3
A
-B
4
0
4
2
4
3
A
-B
2
C
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
1
B

F
B
0
7
2
s
_
1
3
_
1
1
_
2
0
1
C
M
Y
K