Hlynur - 15.01.1974, Blaðsíða 8

Arabaríkin hafa notað olíugróða sinn til margs lconar uppbyggingar. Hér er
nýr tœkniskóli í Saudi-Arabíu.
háþróaði iðnaður Vestur-Evr-
ópu, Bandaríkjanna og Japan
muni sem heild verða að þola
almennan samdrátt á þessu ári.
Gagnvart iðnverkafólki kemur
þetta fram í styttri vinnuviku,
auk þess sem víða verður lokað
yfir stórhátiðir og sumarleyfa-
tíma, og er þess víða farið að
gæta í löndum Evrópu. Einkum
er þetta þó áhyggjuefni í Vest-
ur-Þýzkalandi, þar sem einn af
hverjum sjö starfandi íbúum
hefur lífsframfæri sitt af bíla-
iðnaðinum, en lika eru ítalir
áhyggjufullir, því þeir voru ein-
mitt að komast út úr fjögurra
ára samdráttartímabili. Þá má
heldur ekki gleyma Bretum, en
nýhafin efnahagskreppa þar í
landi kemur óneitanlega á
versta tíma, svo að í heild má
segja, að horfurnar séu allt ann-
að en góðar fyrir hin iðn-
væddu ríki Vestur-Evrópu.
Vestur-Þýzkaland
Svo aftur sé vikið að áliti sér-
fræðinganna, þá létu þeir skoð-
un sína í ljós á ástandi og horf-
um i nokkrum einstökum lönd-
um. Varðandi Vestur-Þýzkaland
var álit þeirra, að olíuskortur-
inn myndi enn auka stöðnun í
efnahagslífinu, sem þar hefði
verið fyrirsjáanleg, jafnvel þótt
hann hefði ekki komið til. Fyrir
titlkomu hans var spáð 3% hag-
vexti í landinu, sem er aðeins
um helmingur þess sem var á s.l.
ári, og nýrri spár gera ráð fyrir
10—11% minni orku til afnota
en 1973. Afleiðingin af þessu
verður sú, að atvinna minnkar
og atvinnuleysingjum fjölgar
um helming, eða upp í um 2,7%
af vinnuafli landsins. Þetta mun
þó ekki nema í takmörkuðum
mæli bitna á Þjóðverjum sjálf-
um, heldur fyrst og fremst á
þeim mikla fjölda verkamanna,
sem leitað hafa atvinnu í land-
inu úr sunnanverðri Evrópu á
liðnum árum.
Bílaframleiðsla og -þjónusta
er sú atvinnugrein, sem harð-
ast verður úti af þessum sökum,
enda gætti þess þegar á árinu
1973. í október dróst salan sam-
an um 30% frá sama mánuði
1972 og í nóvember um 50%.
Það þýðir, að færri bílar bætast
á göturnar en þeir, sem teknir
verða úr umferð, og þótt það
dragi úr umferðarþunganum og
bensíneyðslunni, þýðir það
samt minni viðskipti fyrir
framleiðendur og þjónustuaðila
í þessari grein. Ef úr þessu ræt-
ist á seinna helmingi ársins,
þegar vonazt er til, að ástand-
ið hafi jafnazt eitthvað, og út-
flutningur dregst ekki saman,
getur þýzkur bílaiðnaður í
hæsta lagi gert sér vonir um að
standa í endum í árslok hvað
afkomuna snertir.
Frakkland
í Frakklandi er ekki enn að sjá
nein kreppumerki, t. d. er
sunnudagaakstur þar enn
leyfður og verzlanir skýra frá
mikilli sölu nú fyrir jólin. Fólk
þar virðist ekki vera uggandi um
framtíðina í sama mæli og í
ýmsum nágrannalöndum, og
hefði olíukreppan ekki komið
til, er gert ráð fyrir, að þjóðar-
framleiðslan hefði aukizt á ár-
inu um 4—4,5%. En jafnvel þótt
Frakkland fái meiri olíu en ým-
is nágrannalandanna, getur það
ekki horft fram hjá þeirri stað-
reynd, að efnahagsástand
þeirra hlýtur að hafa meiri eða
minni áhrif á ástandið einnig
þar. Þannig má gera ráð fyrir
minnkaðri eftirspurn eftir út-
flutningsvörum landsins, sem
komi fram í lækkuðu verðlagi,
og sömuleiðis þurfa Frakkar að
gera ráð fyrir að þurfa veita
allmiklu fleiri landsmönnum
vinnu á árinu en 1973, svo að
ekki er ósennilegt, að atvinnu-
leysi aukist nokkuð, jafnframt
því sem spáð er um 10% verð-
bólgu.
Bretland
í Bretlandi skiptir það tals-
verðu máli, að ánægja manna
yfir inngöngu landsins i EBE
hefur dvínað nokkuð þann tíma,
sem síðan er liðinn. Af því leið-
ir, að bandalagið er ekki eins
öflugt sem stendur og vonazt var
til að það yrði eftir stækkun
þess, sem aftur hefur í för með
sér, að Bretar reyna meir að
standa á eigin fótum efnahags-
lega en ella hefði verið.
Efnahagsvöxturinn í landinu
hafði þegar hægt á sér, þegar
olíukreppan kom til sögunnar
ásamt verkfalli kolanámu-
8 HLYNUR