Heimsmynd - 01.05.1993, Side 83

Byggðakjarni gyðinga í
nágrenni við Ramallah
á Vesturbakkanum.
Stefna ísraeiskra
stjórnvalda er að afmá
arabísk áhrif.
afmá arabísk áhrif. Fjölskyldur hermanna
flytjast nú í auknum mæli með þeim á
Gazasvæðið og Vesturbakkann, svo mynd-
ast hafa byggðakjarnar gyðinga þar. í
Nágrannakonum segir ung kona, sem ný-
flutt er með manni sínum inn á hernumda
svæðið Ofra, ekkert því til fyrirstöðu að
búa með aröbum, ef þeir skilja hverjir ráða
ríkjum í samfélaginu.
Er þetta rfkjandi viðhorf Israelsmanna
gagnvait Palestínumönnum?
„Fjöldi samtaka og hreyfinga í Israel
beitir sér fyrir friði og hjálp við Palestínu-
búa. Ahangendur friðarhreyfingarinnar
Schalom Achschaw eru sannfærðir um að
það sé einungis tímaspursmál hvenær
Palestínuríki verði stofnað á hernumdu
svæðunum og æ fleiri Israelsmenn aðhyll-
ast þá skoðun að stöðva verði átökin til að
finna lausn mála. í viku hverri safnast hóp-
ur svartklæddra ísraelskra kvenna saman
við vegamót í Tel Aviv og Jerúsalem með
mótmælaspjöld og andmæla hernáminu.
En því miður virðist það vera algeng
skoðun Israelsmanna að bjóða Palestínu-
aröbum byrginn.“
Nágrannakonur hefur verið sýnd víða
um Israel og einnig á herteknu svæðunum.
Michal segir viðbrögð Palestínuaraba og
Israela við myndinni hafa verið misjöfn.
„Ég verð að játa að fólk hefur komið til
mín eftir frumsýningu og lýst andúð sinni á
myndinni. Margir Israelar telja hana hlið-
holla Palestínubúum og hið gagnstæða.
Nákvæmlega helmingur kvikmyndarinnar
er tileinkaður hvoru þjóðerni fyrir sig.“
Hafa ísraelsk stjómvöld eitthvað reynt
að grípa í taumana til að stöðva sýningu á
myndinni?
„Fimrn milljónir Israelsmanna búa við
virkt lýðræði í landinu, en ekki hin eina og
hálfa milljón Palestínuaraba. Israelsk
stjórnvöld hafa ekkert aðhafst og undir
formerkjum lýðræðisins geta þau lítið gert
til að stöðva kvikmyndasýningar hvar sem
er í heiminum. Hinsvegar veit ég að
ísraelska sjónvarpið tæki aldrei mynd mína
til sýningar.“
Þú hefur þá ekki þurft að ritskoða nein
atriði til að verða ekki fyrir pólitísku
aðkasti?
„Nei, enda er ég ein af þeim fimm
milljónum íbúa sem búa við lýðræði. En ég
er alveg viss um að ég hef eignast nokkra
hatursmenn. Ég vil þó taka fram að ég er
síður en svo brautryðjandi í að fjalla um
átök Palestínumanna og Israelsmanna í
kvikmynd. Fjöldinn allur af kvikmynda-
gerðarmönnum í ísrael, fræðimenn og
listamenn, hafa háð harða baráttu gegn
hernáminu með því að skrifa bækur, gera
kvikmyndir og halda listsýningar.
Bifreið Michal og aðstoðarkvenna
hennar var í sífellu stöðvuð við landamæri
hernumdu svæðanna svo og innan þeirra
og þeim skipað að slökkva á kvikmynda-
tökuvélinni. Ferðalagið einkenndist af
endalausu „sikk-sakki“ fram og til baka,
hvergi voru þær velkomnar. Voruð þið þá
aldrei hræddar um að verða handteknar og
þáVsérstaklega palestínski aðstoðarleik-
stjórinn?
„Við ferðuðumst á bifreið sem var
merkt ísraelskri númeraplötu og áttum því
jafnvel von á að verða fyrir grjótkasti á
hernumdu svæðunum, en ekkert slíkt
gerðist. Auðvitað urðum við að fara
varlega, því við ókurn í sífellu framhjá
vegartálmum þar sem haft er eftirlit.
Palestínski aðstoðarleikstjórinn var á
varðbergi gagnvart ísraelskum her-
mönnum, því þeir gátu auðveldlega hrifsað
vegabréf og önnur skilríki af henni. Hún
þurfti jafnframt að fullvissa sitt eigið fólk
urn að hún væri ekki að vinna að kvikmynd
fyrir gyðinga. Ég og ísraelska kvik-
myndatökukonan fórum varlega í sakirnar
og gættum þess að Palestínuarabar
mistúlkuðu ekki fyrirætlanir okkar. í landi
þar sem svo mikið ofbeldi ríkir verða
mannslífin ódýr.“
Það er ekki ætlun Michal Aviad að
koma af stað friðarviðræðum kvenna
þessara tveggja þjóða. Hún fylgist með og
hlustar. Hlutverk hennar er að raða sarnan
andlitum og frásögnum, þannig að við
fáum raunsæja mynd og tilfinningu fyrir
því sem konurnar hafa að segja. Þó að þær
séu af ólíku bergi brotnar, skynjum við að
þær eiga sér sameiginlega ósk og hún er sú
að átökunum linni.
Með þetta í huga og örlitla von í brjósti
beini ég lokaspurningunni að Michal:
Eygir þú framtíðarvon eða eitthvað jákvætt
sem kynsystur þínar gætu komið áleiðis í
þessurn hatrömmu deilum?
„Ég vildi óska að ég gæti sagt að konur
gætu bjargað heiminum, en því miður eru
surnar konur í vitorði með karlmönnum og
þá meina ég vitorðsmenn ofbeldis. Það er
til leið, væri vilji fyrir hendi, þar sem hægt
er að finna lausn mála á hálftíma. Hún er sú
að fólk komi saman og skilji að eina
lausnin fyrir báða aðila er sú að búa saman
í þessu landi og deila því saman eða
skipta.“
Við Michal göngum út í frosthörkur
Berlínarborgar. Þegar ég er sest upp á
hjólið mitt og hún komin hálfa leið inn í
leigubíl hrekkur af vörurn mér: „En var
ekkert erfitt að fá leyfi fyrir töku
myndarinnar?“
„Ég bað engan um leyfi,“ svarar hún um
hæl, skellir aftur bflhurðinni, veifar mér í
gegnum rúðuna og er rokin af stað. ■
HEIMS
83
MYND