Morgunblaðið - 21.09.2019, Side 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 21. SEPTEMBER 2019
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Áætlun um framkvæmdir í sam-
göngumálum á höfuðborgarsvæðinu
til næstu 15 ára verður kynnt form-
lega fimmtudaginn 26. september.
Rósa Guðbjartsdóttir, formaður
Samtaka sveitarfélaga á höfuð-
borgarsvæðinu (SSH), segir málið
varða stofnbrautir, almenningssam-
göngur, borgarlínuna, hjóla- og
göngustíga og umferðarstýringu.
Hún situr ásamt Gunnari Einars-
syni, varaformanni SSH, Degi B.
Eggertssyni borgarstjóra og þremur
ráðherrum í stýrihópi um uppbygg-
ingu samgangna á höfuðborgarsvæð-
inu og fjármögnun þeirra.
„Við erum að fínpússa texta. Það er
stefnt að því að kynna þetta á fimmtu-
daginn. Það verður ekkert opinberað
fyrr, en það er að nást góð sátt milli
aðila,“ segir Rósa.
Skili árangri innan fárra ára
Fram hefur komið að áætlunin
hljóði upp á 120 milljarða. Eiga þar af
um 50 milljarðar að renna til upp-
byggingar umferðarmannvirkja og
tæpir 50 milljarðar til borgarlínu.
Rósa segir aðspurð að aðgerðir til að
greiða úr umferð á stofnbrautum
muni skila árangri innan fárra ára.
„Þessi verkefni fara strax í gang.
Fólk verður því farið að sjá breyting-
ar innan örfárra ára,“ segir Rósa.
Gunnar Einarsson, bæjarstjóri
Garðabæjar og varaformaður SSH,
segir aðspurður að gert sé ráð fyrir
mislægum gatnamótum í áætluninni.
Hann segir að jafnframt verði um-
ferðin sett í stokk þar sem það er talið
henta. Breytingarnar eigi að skila
betra flæði og öryggi. „Framkvæmdir
hefjast strax 2020. Við leggjum mikla
áherslu á umferðarstýringuna,“ segir
Gunnar. Spurður um vegtolla kveðst
hann ekki vilja tjá sig um einstök
efnisatriði samkomulagsins.
Samkvæmt heimildum blaðsins er
útfærsla vegatolla í skoðun í fjármála-
ráðuneytinu. Það er liður í breyttri
tekjuöflun af bifreiðum samhliða
orkuskiptum í samgöngum.
Þá hefur Dagur B. Eggertsson
borgarstjóri lagt sérstaka áherslu á
að Miklabraut verði lögð í stokk.
Á lokastigum þessara áætlana-
gerðar var bætt við málsgrein um
Sundabraut til að tryggja að hún geti
tengst fyrirhugaðri áætlun.
Sigurður Ingi Jóhannsson sam-
gönguráðherra telur lágbrú yfir
Kleppsvík fýsilegri kost en jarðgöng.
Samkvæmt heimildum blaðsins horfir
ráðherra m.a. til þess að þannig verði
betri tenging við Grafarvog. Þá henti
hún fleirum en göng; gangandi, hjól-
andi og ökumönnum. Hugmyndir eru
um að fjármagna Sundabraut með
veggjöldum en tekið skal fram að hún
heyrir ekki undir áðurnefnda 120
milljarða áætlun. Hugmyndir eru um
að lágbrúin fari yfir landfyllingu og sé
þannig í raun tvær brýr. Síðan taki
við göng í gegnum Gufuneshöfða og
héldi leiðin svo áfram yfir sundin.
Áformað að fyrsti áfangi borgarlínu
feli í sér brúarsmíði yfir sama vog.
Stokkar, veggjöld og borgarlína
 120 milljörðum verður varið til uppbyggingar samgangna á höfuðborgarsvæðinu á næstu 15 árum
 Áætlunin felur m.a. í sér stokka, borgarlínu og veggjöld  Vegatengingar verða fyrir Sundabraut
Rósa
Guðbjartsdóttir
Gunnar
Einarsson
Hugmyndir um Sundabraut
Mynd: Vegagerðin/Línuhönnun
JARÐGÖNG
Laugarnes
Sundahöfn
Holtagarðar
Kleppsvík
GUFUNES
GELDINGANES
Elliðaárvogur
Gufunes
LÁGBRÚ
Kortið fyrir ofan
sýnir tvo valkosti,
annars vegar
jarðgöng í Gufunes
og hins vegar lágbrú
yfi r Kleppsvík yfi r
á Holtaveg
Á þessari tölvugerðu mynd er sýnd
hugmynd að lágbrú, svokallaðri eyjalausn
Kort: Samgöngu- og
sveitarstjórnarráðuneytið
GRAFARVOGUR
stjórnin hafði áður látið í ljós með því að biðjast afsök-
unar og viðurkenna brotin.“ Sagði Ragnar að sátta-
nefnd ríkisins hefði áður boðið Guðjóni um 100 milljónir
króna í bætur, en sú nefnd var skipuð eftir að sýknu-
dóm Hæstaréttar. Sáttanefndin lauk hins vegar störfum
án sátta í sumar, eftir að Guðjón hafnaði boði nefndar-
innar og stefndi ríkinu.
„Hér er verið að senda skilaboð“
„Deilan hefur hingað til snúist um hverjar hæfilegar
bætur eigi að vera,“ segir Ragnar og því skjóti skökku
við að ríkið hafni nú algjörlega bótakröfu.
„Þarna fer ríkið þá leið að segja að fólkið hafi sjálft
komið sér í þessi vandræði og það beri algjörlega að líta
fram hjá sýknudómi Hæstaréttar. Hér er verið að
senda skilaboð til þeirra sem á eftir fara að það stoði lítt
að leita réttar síns,“ segir Ragnar, en segja má að mál
Guðjóns sé prófmál fyrir þá sem á eftir fara. Ragnar
segir aðspurður að engin tilraun hafi verið gerð til að
endurvekja sáttanefndina.
Alexander G. Kristjánsson
alexander@mbl.is
Íslenska ríkið krefst sýknu og hafnar öllum bótakröfum
í skaðabótamáli Guðjóns Skarphéðinssonar, sem höfðað
var í júlí sl. eftir að Hæstiréttur hafði snúið við fyrri
dómi sínum í Guðmundar- og Geirfinnsmálinu. Þá
krefst ríkið þess að allur málskostnaður falli á Guðjón.
Andri Árnason, settur ríkislögmaður í málum er
varða bótakröfur vegna Guðmundar- og Geirfinnsmáls-
ins, sagði í samtali við mbl.is að afstaða ríkisstjórnar-
innar væri sú að ekki væri hægt að semja við Guðjón á
þeim forsendum sem lagt væri upp með, en skaðabóta-
krafa hans hljóðar upp á 972.192.250 kr. ásamt dráttar-
vöxtum.
Er heildarfjárhæðin sem Guðjón krefst fyrir ólöglega
frelsisskerðingu auk annarra meintra brota ríkisins
gegn sér við rannsókn málanna rúmir 1,3 milljarðar kr.
Þessi fjárhæð er byggð á sömu reiknireglu og miðað
var við í dómi Hæstaréttar um bætur til fjögurra
manna sem sátu rúma 100 daga í gæsluvarðhaldi vegna
sama máls, en ríkið hafnar því að það mál hafi for-
dæmisgildi í máli Guðjóns. Þá sé dómkrafa hans fyrnd.
Vilja að kröfurnar lækki
Í tilkynningu frá forsætisráðuneytinu í gærmorgun
kom fram að stefna ríkisstjórnarinnar væri sú að ná
sáttum við fyrrverandi sakborninga í Guðmundar- og
Geirfinnsmálinu eftir sýknudóm Hæstaréttar í fyrra.
Því væri ríkið tilbúið til þess að „semja um sanngjarnar
bætur til þeirra sem sýknaðir voru og aðstandenda
þeirra sem fallnir eru frá og afla til þess viðeigandi
lagaheimildar.“
Andri sagði við mbl.is að enn væri vilji hjá stjórnvöld-
um til þess að semja um bætur en að það væri háð því
að kröfurnar yrðu lækkaðar.
Ragnar Aðalsteinsson, lögmaður Guðjóns, sagði aftur
á móti við mbl.is að afstaða ríkisins kæmi sér á óvart.
„Ég tel að hún sé ekki í samræmi við það sem ríkis-
Morgunblaðið/Hari
Skaðabætur Hæstiréttur Íslands sýknaði fimm af sex
sakborningum í Guðmundar- og Geirfinnsmálinu við
endurupptöku þess síðasta haust.
Fallast ekki á bóta-
kröfur Guðjóns
 Stjórnvöld enn til í að semja við þá sem voru sýknaðir Landsréttur hefur dæmt karlmann í
þriggja ára fangelsi fyrir tvö kyn-
ferðisbrot gagnvart þáverandi eigin-
konu sinni og fyrir blygðunarsemis-
og barnaverndarlagabrot gagnvart
syni sínum. Maðurinn hefur auk þess
margoft gerst sekur um brot gegn
nálgunarbanni. Maðurinn var enn-
fremur sakfeldur fyrir að hafa komið
eftirfararbúnaði og GPS-staðsetn-
ingartæki í bifreið konunnar.
Maðurinn var í Héraðsdómi
Reykjaness í apríl í fyrra dæmdur í
fjögurra ára fangelsi. Landsréttur
hefur því mildað dóminn um eitt ár,
en tekið er fram að horft hafi verið til
þess að meðferð málsins hafi dregist
úr hófi. Ákæruvaldið hafði krafist
þess fyrir Landsrétti að refsingin yrði
þyngd.
Maðurinn var enn fremur dæmdur
til að greiða konunni tvær milljónir
króna í bætur og 1,5 milljónir í áfrýj-
unarkostnað. Hann hafði verið í hér-
aði dæmdur til að greiða konunni 1,6
milljónir í miskabætur.
Ákæra héraðssaksóknara gegn
manninum var í 11 liðum en ákæru-
valdið undi niðurstöðu héraðsdóms
um sýknu mannsins í þremur liðum
og þá játaði maðurinn sök í fimm. Þrír
ákæruliðir voru því til endurskoðunar
fyrir Landsrétti, m.a. ákæra fyrir
nauðgun með því að hafa í febrúar
2016 haft samræði við þáverandi
eiginkonu sína gegn hennar vilja.
Fram kemur í dómi Landsréttar að
með trúverðugum framburði konunn-
ar, sem fær stuðning í skýrslu læknis
sem skoðaði hana eftir komu á neyð-
armóttöku og með framburði kunn-
ingjakonu, þá þyki hafið yfir skyn-
samlegan vafa að maðurinn hafi neytt
konuna til samfara með ólögmætri
nauðung umrætt sinn. Þá segir
Landsréttur að maðurinn hafi einnig
gerst sekur um að þvinga konuna til
munnmaka.
Særði blygðunarsemi sonar
Loks var manninum gefið að sök að
hafa ítrekað á mánaðartímabili frá því
í desember 2015 til janúar 2016 horft
á klámmyndir og fróað sér í viðurvist
sonar síns. Landsréttur segir að sam-
kvæmt þeim gögnum sem liggja fyrir
í málinu sé talið hafið yfir skynsam-
legan vafa að maðurinn hafi gerst
sekur um þessa háttsemi og þar með
hafi hann sært blygðunarsemi
drengsins og sýnt af sér ruddalegt
ósiðlegt athæfi.
Maðurinn var því fundinn sekur um
nauðgun og blygðunarsemisbrot.
Dómnum þótti refsing mannsins
hæfilega ákveðin fangelsi í þrjú ár, en
til frádráttar refsingunni kemur
gæsluvarðhald sem maðurinn sætti í
rúma viku.
Fékk þriggja ára
fangelsisdóm
 Gert að greiða tvær milljónir í bætur
Morgunblaðið/Hanna
Landsréttur Fangelsisrefsingin var
lækkuð úr fjórum árum í þrjú.