Morgunblaðið - 14.10.2019, Blaðsíða 15

15
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 14. OKTÓBER 2019
Styrktarmáltíð Í gær stóð bifhjólahópurinn Toyrun fyrir „Kótelettudeginum mikla“ til styrktar Pieta-samtökunum. Hér eru Magnús Ingi Magnússon veitingamaður og félagar að elda kótelett-
urnar á Matarbarnum á Laugavegi 178. Pieta-samtökin hafa byggt upp ný úrræði í sjálfsskaða- og sjálfsvígsforvörnum.
Árni Sæberg
Flest okkar undr-
umst við skoðun Mike
Pence á samkyn-
hneigðum hjónabönd-
um. Að því er best
verður séð hatar
hann þó ekki samkyn-
hneigða né vill að rík-
isvaldið beiti sér gegn
samkynhneigð. Skoð-
un Mike Pence á
hjónaböndum sam-
kynhneigðra varð þó
til þess að Reykjavíkurborg, gest-
gjafi hans í Höfða, ákvað við kom-
una að flagga fána sem er tákn-
mynd samkynhneigðar til að
mótmæla skoðunum hans og lít-
illækka hann. Það skaut því
skökku við að hans háæruverð-
ugheit, sjálfur borgarstjórinn í
Reykjavík, lagði svo mikið á sig að
aðdáun vakti, þótt einkabílstjórinn
ætti víst ekki heimangengt, að
koma hjólandi að hitta varaforset-
ann.
Hvað með aðra gesti
Íslendinga?
Nú er það svo að hingað hafa
komið fjölmargir gestir frá lönd-
um þar sem samkynhneigðir eru
ofsóttir, fangelsaðir og jafnvel
drepnir af ríkinu fyrir það eitt að
vera eins og þeir voru skapaðir.
Og verið tekið líkt og týnda syn-
inum. Hvorki hósti né stuna á
móti, ekki einu sinni frá tals-
mönnum samkynhneigðra. Er það
svo þar á bæ að þangað leiti klár-
inn sem hann er kvaldastur?
Setjum svo að ráðamaður frá
Palestínu eða Íran væri vænt-
anlegur hér til lands. Á Gaza er
samkynhneigð karla refsiverð; þar
þykir ýmsu Samfylk-
ingarfólki gott að
vera í slagtogi við Ha-
mas. Annars staðar á
Palestínusvæðinu eru
hommar grimmilega
ofsóttir af yfirvöldum
og lögreglu. Í þokka-
bót hafa Hamas-
hryðjuverkasamtökin
m.a.s. látið lífláta
homma. Múhameð Sa-
rif, utanríkisráðherra
hryðjuverkaríkisins
Írans, ver óhikað af-
tökur þar á samkynhneigðum;
hann nýtur mikillar virðingar fjöl-
miðlanna hér.
Hvaða viðtökur fær valdsmaður
frá Palestínu eða Íran?
Verður regnbogafánanum flagg-
að við byggingar borgarinnar þar
sem þeir eiga leið um? Hvað gerir
Dagur borgarstjóri í „virðing-
arskyni“ við þá? Hvar mun sjást
til Gyðinga-Hatara? Páls Óskars?
Pistils frægasta álitsgjafans? Þá
mun á það reyna hvort sumir séu
jafnari en aðrir. – En sanniði til.
Það verður svo sannarlega aldrei
á okkur Íslendinga logið.
Eftir Einar S.
Hálfdánarson
»Múhameð Sarif,
utanríkisráðherra
hryðjuverkaríkisins
Írans, ver óhikað
aftökur þar á samkyn-
hneigðum; hann nýtur
mikillar virðingar
fjölmiðlanna hér.
Einar S.
Hálfdánarson
Höfundur er hæstaréttarlögmaður.
Mike Pence
og aðrir gestir
Íslendinga
Laugarnestangi er
vinsælt útivistarsvæði
og einstakur útsýnis-
staður. Það er eini frið-
lýsti bletturinn á norð-
urströnd Reykjavíkur,
um 1 ferkílómetri að
stærð. Á tanganum eru
náttúrulegar víkur með
malarfjöru, klettar og
höfðar sem ganga í sjó
fram. Ofurlítið holt
með villtum gróðri og
berjalyngi er þar að finna. Vestan á
tanganum eru fjögur íbúðarhús, þar
af eitt sem er jafnframt Listasafn
Sigurjóns Ólafssonar og sumar-
tónleikastaður. Nýlega var gengið
frá minningarreit um Holdsveikra-
spítalann sem þarna stóð og tekinn
var í notkun í október 1898. „Spít-
alinn var gjöf dönsku Oddfellowregl-
unnar til íslensku þjóðarinnar“ segir
á Wikipediu. Það er Oddfellow-
reglan á Íslandi sem ber kostnaðinn
af uppgreftri og frágangi reitsins í
tilefni 200 ára afmælis félagsskap-
arins hérlendis og afhenti hann
Reykjavíkurborg til umsjónar og
umhirðu. Stór hluti tangans er í
órækt en undir grassverðinum eru
leifar um forna byggð og nýrri, þar
er grunnur biskupsstofu, undir-
stöður braggahverfis frá stríðs-
árunum, minjar um sjósókn fyrri
tíma, leifar Laugarnesbæjarins og
gamall kirkjugarður þar sem síðast
var grafinn maður seint á 19. öld.
Vegna sögunnar undir sverðinum
heyrir Laugarnestangi undir Minja-
stofnun Íslands og 25. ágúst 2016
var gerður samningur milli þeirrar
stofnunar og borgarstjórnar
Reykjavíkur um friðlýsingu, vernd-
un og viðgang svæðisins. Í sam-
komulaginu fjallar kafli 2.4 um sér-
stöðu svæðisins og þar segir svo í
niðurlagi: „Náttúrufarið í Laugar-
nesi gerir svæðið ein-
stakt í Reykjavík þar
sem hægt er að horfa
yfir nesið og út í Viðey
án truflunar frá mann-
virkjum nútímans.
Mikilvægt er að halda í
þetta merkilega menn-
ingarlandslag, samspil
náttúru og minja, sem
er hvergi að finna ann-
ars staðar í Reykja-
vík.“
Breytt aðalskipulag
ógnar einstöku
náttúrufari
Síðastliðið vor var gerð breyting á
Aðalskipulagi Reykjavíkur sem ógn-
ar samkomulagi Minjastofnunar og
Reykjavíkurborgar frá því í ágúst
2016. Svo er að sjá sem það sé að
engu haft. Hinn 9. apríl var gefið út
framkvæmdaleyfi fyrir landfyllingu
við Klettagarða og Skarfabakka sem
verður alls 2,0-2,5 hektarar að stærð
og myndar hvasst 90 gráðu horn við
Laugarnestanga með stefnu á
Skarfasker. Sjá ljósmynd og frétt í
Morgunblaðinu 28. sept. Fyrirhugað
er að Faxaflóahafnir byggi nýjar
höfuðstöðvar á landfyllingunni sem
þarna er að verða til og þar með er
mikilvægur hluti náttúrufarsins í
Laugarnesi fyrir bí, byggt fyrir út-
sýnið til Viðeyjar og Viðeyjarstofu,
sem er algjörlega óviðjafnanlegt á
þessum stað og helsta aðdráttarafl
þeirra fjölmörgu sem njóta útivistar
á svæðinu.
Útsýni sem almannagæði
Það er varla ofsagt að með þeirri
háhýsabyggð sem á fáum árum hef-
ur risið meðfram norðurströnd
Reykjavíkur hafi borgin algjörlega
skipt um svip. Menn geta haft ólíkar
skoðanir á því hvort hún hafi fríkkað
eða ljókkað, en hitt er óumdeilanlegt
að víða hefur verið gengið freklega á
þau almannagæði sem felast í því að
njóta útsýnis út á sundin blá, til
Esju, Skarðsheiðar, Akrafjalls, Við-
eyjar og Engeyjar, alls þess feg-
ursta sem finnst í nágrenni höfuð-
borgarinnar. Sú grundvallarregla í
skipulagi að halda sjónlínum til sjáv-
ar og fjalla opnum sem hluta af lífs-
gæðum almennings hefur verið
hunsuð, en hagsmunir verktaka og
velmegandi turnbúa hafðir í fyrir-
rúmi. Nokkur sárabót fyrir almenn-
ing felst í því að enn er hægt að kom-
ast fótgangandi út úr skugga-
sundunum á göngu- og hjólreiða-
stíginn meðfram Sæbrautinni. Sá
stígur hefur um skeið náð frá Hörpu
og inn í Sundahöfn, með nokkrum
vinsælum áningarstöðum. Sá fyrsti
er við Sólfar Jóns Gunnars Árnason-
ar. Sá næsti við Fjöruverk Sigurðar
Guðmundssonar. Þá kemur tákn fyr-
ir vináttu Íslendinga og Bandaríkja-
manna. Svo framúrskarandi fallegt
svæði umhverfis nýja vita Faxaflóa-
hafna, þaðan sem græn Þúfa Ólafar
Nordal úti á Granda blasir við. Frá
gula vitanum er nokkur spölur út í
Laugarnes þar sem útsýnið til Esju
og Viðeyjar fullkomnast. Byggð á
landfyllingunni lokar fyrir þessa
fegurð og rýfur hina náttúrlegu og
sögulegu tengingu sem er milli
Laugarnestanga og Viðeyjar, hún
rústar því menningarlandslagi sem
samningur Reykjavíkurborgar og
Minjastofnunar var gerður til að
vernda.
Eftir Steinunni
Jóhannesdóttur »Mikilvægt er að
halda í þetta merki-
lega menningarlands-
lag, samspil náttúru og
minja, sem hvergi er að
finna annars staðar í
Reykjavík.
Steinunn
Jóhannesdóttir
Höfundur er rithöfundur.
Laugarnestangi –
Menningarlandslagi rústað?