Morgunblaðið - 11.11.2019, Side 11

FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 11. NÓVEMBER 2019
Ten Points Pandora
27.990 kr.
Garðatorg 4 | s. 551 5021 | www.aprilskor.is
Loftgæði, loftræsingar,
innivist og vistvottun
14. nóvember kl. 13 - 17 á
Nýsköpunarmiðstöð Íslands, Árleyni 8
Fundurinn er opinn öllum og aðgangur ókeypis
Ráðstefnan er haldinn af Grænni Byggð (Green Building Council
Iceland) og Rannsóknastofu byggingariðnaðarins, Rb við
Nýsköpunarmiðstöð Íslands, ásamt að vera í samvinnu við
Mannvirkjastofnun og Verkfræðingafélag Íslands.
Fundarstjóri: Björn Karlsson, forstjóri Mannvirkjastofnunar
Áskoranir varðandi loftræsingu og orkunýtni ,
Björn Marteinsson, dósent við HÍ og sérfræðingur Rb við NMÍ
Orkuhermun og Raunnotkun – Er gott samhengi þar á milli?
Sveinn Áki Sverrisson, verkfræðingur, VSB verkfræðistofa
Loftræsilausnir í BREEAM verkefnum.
Brynjar Örn Árnason, verkfræðingur, EFLA
Lykill í að eyða rakavandamálum og skaðlegt inniloft.
Ólafur H. Wallevik, HR og forstöðumaður Rb á NMÍ og Kristmann
Magnússon, sérfræðingur Rb á NMÍ
Loftræsing og loftgæði í skólum: Svansvottaður skóli á Íslandi.
Alma Dagbjört Ívarsdóttir, verkfræðingur, Mannvit
SIMIEN Orkuútreikningar fyrir BREEAM verkefni.
Bjartur Guangze Hu, verkfræðingur, VSÓ Ráðgjöf
Loftgæði og innivist.
Sylgja Dögg Sigurjónsdóttir, líffræðingur, EFLA og Rb á NMÍ
Rekstur loftræsikerfa og orkunýtni á Íslandi.
Karl H. Karlsson, Blikksmiðjan og HR
Pallborðsumræður
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
„Ég lít á friðlýsingu sem stýritæki
og viðurkenningu á náttúrugæðum
landsins. Með því að vinna skilmála
um svæðið gefst gott tækifæri til að
marka stefnu um landnotkun og
þróun svæðisins,“ segir K. Hulda
Guðmundsdóttir
á Fitjum í
Skorradal. Um-
hverfisstofnun
hefur ásamt land-
eigendum og
Skorradalshreppi
kynnt áform um
friðlýsingu vot-
lendis og óshólma
Fitjaár í Skorra-
dal sem friðlands.
Fitjaá bugðast
um flatlendið og rennur í Skorra-
dalsvatn að austanverðu. Friðlýsing-
in miðar að því að vernda víðlent,
samfellt og lítið raskað votlendi á
flóðsléttu árinnar, vernda vistgerðir
og búsvæði og styrkja vernd lífríkis
sem er talið sérstaklega fjölbreytt
og sérstætt.
Mikið náttúrudjásn
Megnið af svæðinu sem fyrirhug-
að er að friðlýsa er úr landi Fitja
sem er í eigu Huldu og Jóns Arnars,
bróður hennar. Hluti er úr landi rík-
isjarðarinnar Vatnshorns.
Vatnshornsskógur var friðlýstur
sem friðland fyrir tíu árum. Þar er
lítt snortinn og hávaxinn birkiskóg-
ur. Hulda segist hafa stungið upp á
því að fella undir eitt friðland Vatns-
hornsskóg og flóðsléttu Fitjaár og
brekkuna þar á milli en þar sé að
koma upp mikið af birki eftir að tek-
ið var fyrir alla beit búfjár. Með
samtengingu yrði fjölbreytt svæði í
einu friðlandi, það er að segja birki-
skógur, votlendi og vistkerfi í end-
urheimt, sem sé í samræmi við
fyrstu grein nýju skógræktarlag-
anna. Ríkiseignir voru sammála
þessari áherslu en Hulda segir að
Skógræktin hafi sem notandi lands-
ins komið í veg fyrir það. Stofnunin
hafi áhuga á að rækta öðruvísi skóg í
þessari brekku.
Í skýrslu Náttúrufræðistofnunar
Íslands um gróðurfar við Fitjaá
kemur fram að votlendið sé mikið
náttúrudjásn. Felist mikil ábyrgð og
um leið ögrun fyrir landeigendur í
að viðhalda þeirri stöðu. Útivistar-
gildi svæðisins fari vaxandi og mik-
ilvægt að aukinn ágangur valdi ekki
skaða á náttúru þess.
Grunnur friðlýsingarinnar eru
rannsóknir sem gerðar hafa verið á
gróðurfari fyrir botni Skorradals-
vatns, fyrst sumarið 1998 og síðan á
árunum 2010 til 2011. Farið var í síð-
ari rannsóknina vegna þess að land-
eigendur höfðu áhyggjur af breyt-
ingum á gróðurfari, vegna aukinnar
útbreiðslu lúpínu, og áhrifum hárrar
vatnsstöðu Skorradalsvatns.
Náttúrufræðistofnun telur að
verulegar breytingar hafi orðið á
gróðurfari svæðisins frá fyrri kort-
lagningu. Ekki er talið óhugsandi að
sveiflur í vatnsborði Skorradals-
vatns eigi þátt í þeim. Sveiflurnar
eru meðal annars vegna þess að
Skorradalsvatn er notað sem uppi-
stöðulón fyrir Andakílsárvirkjun.
Hulda segir að þetta vandamál sé
viðvarandi, einkum eftir að stíflu-
mannvirkin voru endurnýjuð á árinu
1993. Eftir það hafi virkjunin of oft
haldið hárri vatnsstöðu allt of lengi.
Hún segir að nú bindi menn vonir
við að viðræður við Orku náttúrunn-
ar, eiganda Andakílsárvirkjunar,
leiði til jákvæðra breytinga.
Fylgst verði með lúpínu
Náttúrufræðistofnun telur að vot-
lendið hafi mikið verndargildi og
leggur til að reynt verði að vernda
það og koma í veg fyrir útbreiðslu
ágengra tegunda. Sérstaklega er
nefnt að fylgst verði með útbreiðslu
alaskalúpínu, sem þekur nú um 6%
gróins lands í væntanlegu friðlandi,
og annarra ágengra plantna, reynt
að hefta útbreiðslu þeirra í þurr-
lendinu og að uppræta þær í vot-
lendinu.
Hulda segir að með aðstoð sjálf-
boðaliða hafi verið reynt af veikum
mætti að hamla gegn útbreiðslu lúp-
ínu. „Þetta er stíf vinna á hverju ári.
Vonandi gefst tækifæri til þess að
vinna betur að þessu með friðlýsing-
unni. Hún gefur svæðinu sterkari
stöðu og okkur betri möguleika til
að sækja um styrki,“ segir hún.
Lítur á friðlýsingu sem stýritæki
 Lagt er til að votlendi og óshólmar Fitjaár í Skorradal verði friðland  Alaskalúpína og Andakíls-
árvirkjun eru helsta ógnin  Skógræktin lagðist gegn því að stærra svæði á ríkisjörð yrði friðlýst
Heimild: ust.is. Kortagrunnur: OpenStreetMap.
Friðlandið
Vatnshorns-
skógur
ósh
Skorradalsvatn
Fitjaá
Fitjaá
S KO
R R A DA LU
R
S KO R R A DA LU R
■ Bakkakot
Fitjar
VOTLENDI FITJAÁR
Votlendi og óshólmar Fitjaár
Votlendi og
óshólmar Fitjaár
Fyrirhugað friðland,
82 hektarar
Vatnshorn ■
Fyrirhugað friðland við ólma Fitjaár í Skorradal
Borgarfjörður
Uxahryggir
Hulda
Guðmundsdóttir
„Stóra málið var kannski það að all-
ar umræður á fundinum voru í þá
veru að mikilvægt væri að Mið-
flokkurinn héldi áfram að hafa þá
sérstöðu umfram hina stjórnmála-
flokkana að elta ekki endilega tíð-
arandann og vera samkvæmur
sjálfum sér.“ Þetta segir Gunnar
Bragi Sveinsson, varaformaður
Miðflokksins, í samtali við Morg-
unblaðið um haustfund flokksráðs
Miðflokksins sem haldinn var á
laugardag.
Spurður um hvað hafi verið tek-
ist á á fundinum segir Gunnar að
ekkert hafi verið um átök en bætir
við: „Við erum auðvitað tveggja ára
flokkur. Það er bara eðlilegt að við
eigum eftir að þroska flokkinn að-
eins meira og ræddum að sjálf-
sögðu flokksstarfið. En það er al-
gjör eindrægni í flokknum um að
halda bara áfram uppbyggingunni.“
Kerfið geri fólki erfitt fyrir
Á fimmtudag sendi Miðflokk-
urinn frá sér auglýsingu, sem með-
al annars birtist í Morgunblaðinu
þar sem biðlað var til almennings
að senda flokknum reynslusögur af
„bákninu“ og af samskiptum við hið
opinbera en ætlun flokksins er m.a.
að nýta sögur þessar í vinnu við
einföldun regluverks, segir í aug-
lýsingunni.
Aðspurður segir Gunnar Bragi
að strax á fyrsta sólarhring hafi
borist tugir reynslusagna. „Bæði
einstaklingar og menn í fyrirtækja-
rekstri hafa sent okkur ábendingar
um tilvik þar sem þeir telja að
„kerfið“ sé að gera fólki erfitt fyr-
ir.“ teitur@mbl.is
Tugir höfðu samband strax
 Stóra málið
að halda sérstöðu
Miðflokksins
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Varaformaðurinn Gunnar Bragi
segir uppbygginguna halda áfram.
Davíð Karl Wii-
um, bróðir Jóns
Þrastar Jóns-
sonar, sem hvarf
sporlaust í Dyfl-
inni á Írlandi í
febrúar, segir
aðspurður að
mál Jóns sé enn
opið, þó að ekk-
ert nýtt sé að
frétta.
„Málið er enn þá opið. Þetta er
þarna í einhverjum bunka hjá
þeim,“ segir Davíð í samtali við
Morgunblaðið, spurður út í mál
bróður síns. Morgunblaðið sagði
síðast frá málinu í ágúst þegar
Daníel, þriðji bróðirinn, flutti tíma-
bundið til Dyflinnar til að fylgja
rannsókn málsins eftir. Segir Davíð
að Daníel hafi „náð að halda smá-
pressu á þeim“, en síðan hafi lítið
komið út úr því. teitur@mbl.is
Mál Jóns Þrastar í
„einhverjum bunka“
Jón Þröstur
Jónsson