Morgunblaðið - 09.12.2019, Qupperneq 8

8 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 9. DESEMBER 2019
Sími: 411 5000 • www.itr.is
Fyrir líkama og sál
Laugarnar í Reykjavík
Frá
morgnifyrir alla
fjölskylduna
í þínu
hverfi t i l kvölds
Flestir sem fjalla um kosning-arnar sem fara fram í Bret-
landi eftir þrjá daga eru sammála
um að þær séu meðal þeirra þýð-
ingarmestu sem fram hafa farið þar
í landi. Boris Johnson forsætisráð-
herra bendir í grein
í Telegraph á
þrennar aðrar
markverðar; þær
fyrstu árið 1906
þegar frjálslynd
ríkisstjórn hafi náð
meirihluta og valda-
jafnvægið hafi færst
mjög í átt að auknu lýðræði, aðrar
árið 1945 þegar Íhaldsflokkurinn
hafi farið út af sporinu og rík-
isstjórn Attlee hafi stofnað breska
heilbrigðiskerfið, NHS, og þær
þriðju þegar Thatcher sigraði árið
1979 og „dró Bretland út úr mar-
tröð áttunda áratugarins“.
  
Kosningarnar nú eru að sögnforsætisráðherrans sögulegar
eins og þessar þrennar fyrrnefndu
en ólíkt þeim kosningum sé það
ekki aðeins einn flokkur sem farið
hafi út af sporinu heldur þingið í
heild sinni.
  
Það er mikið til í þessum orðumforsætisráðherrans, enda styð-
ar hann þau með því að fyrir þrem-
ur árum hafi almenningur kosið um
að kveðja Evrópusambandið, en all-
ar götur síðan hafi þingmenn sem
urðu undir unnið að því að koma í
veg fyrir að þjóðarviljinn næði
fram að ganga.
  
Fyrir lýðræðið í Bretlandi, ograunar víðar, er alveg nauð-
synlegt að vilji þjóðarinnar verði
virtur. Enn er þó ekki ljóst hvernig
fer. Spennan er mikil enda hefur
bilið á milli Verkamannaflokksins
og Íhaldsflokksins minnkað. Og
Íhaldsflokkurinn er eini flokkurinn,
af þeim sem eiga raunhæfa mögu-
leika að sigra, sem vill virða nið-
urstöður þjóðaratkvæðisins árið
2016.
Boris Johnson
Spennan eykst
STAKSTEINAR
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnar-
greinum Morgunblaðsins á slóðinni
http://mbl.is/mogginn/leidarar/
Rósa Margrét Tryggvadóttir
rosa@mbl.is
Bragi Guðbrandsson, stofnandi
Barnahúss og fulltrúi í barnarétt-
arnefnd Sameinuðu þjóðanna, er
einn tíu aðila sem voru sérstaklega
heiðraðir af samtökunum Save the
Children vegna framlags í þágu
barna.
Hlaut Bragi þennan heiður
vegna brautryðjandastarfs síns á
sviði kynferðisof-
beldis gegn börn-
um með stofnun
Barnahúss og út-
breiðslu þess um
Evrópu en barna-
hús að íslenskri
fyrirmynd eru nú
starfandi í um 70
borgum í 16 Evr-
ópuríkjum.
„Maður verður svolítið orðlaus
en þetta er mjög gleðilegt,“ segir
Bragi í samtali við Morgunblaðið.
„Þetta dregur fram þessi gríðar-
legu áhrif sem við höfum haft á
þróun barnaverndarmála í Evr-
ópu.“
Bragi segir að samstaða sé á
meðal Evrópuríkja um að barnahús
sé hagfelldasta aðferðin í rann-
sóknum þar sem framburður barna
skiptir máli og rödd þeirra þarf að
heyrast.
„Nú er það þannig að það er
gríðarleg áhersla lögð á það að
rödd barnsins fái að heyrast í öll-
um úrlausnum sem þau varða og
það þýðir að í þeim málum þar sem
fleiri en ein stofnun þarf að vinna
að úrlausn málsins er þetta eina
leiðin til þess að rödd barnsins fái
að heyrast án þess að barnið þurfi í
sífellu að endurtaka frásögn sína
með tilheyrandi erfiðleikum fyrir
barnið,“ segir Bragi.
Heiðraður fyrir framlag í þágu barna
Bragi
Guðbrandsson
 Barnahús að íslenskri fyrirmynd starfa nú í um 70 borgum í 16 Evrópuríkjum
Kristmundur Bjarna-
son, rithöfundur og
fræðimaður á Sjávar-
borg í Skagafirði, lést á
Dvalarheimilinu á Sauð-
árkróki 4. desember sl.,
100 ára að aldri.
Kristmundur fæddist
á Reykjum í Tungusveit
10. janúar 1919. For-
eldrar hans voru Kristín
Sveinsdóttir og Bjarni
Kristmundsson en
fósturforeldrar voru sr.
Tryggvi H. Kvaran á Mælifelli og
Anna Gr. Kvaran.
Kristmundur gekk hefðbundna
skólagöngu í heimahéraði en lauk
stúdentsprófi frá Menntaskólanum á
Akureyri árið 1940. Frá árinu 1949
var Kristmundur bóndi á Sjávarborg
og stundaði fræðimennsku og ritstörf
meðfram bústörfum. Hann varð fyrsti
héraðsskjalavörður Skagfirðinga og
sinnti því starfi allt til ársins 1990.
Kristmundur varð landsþekktur
fyrir fræðastörf sín og skilur hann
eftir sig fjölda ritverka sem lengi
framan af voru unnin meðfram anna-
sömum bústörfum. Þegar á náms-
árum sínum fékkst hann við þýðingar
á barna- og unglingabókum og má þar
nefna bókaflokka eftir Enid Blyton og
söguna af Stikilsberja-Finni eftir
Mark Twain. Umfangsmesti hluti rit-
starfanna var helgaður sagnfræði og
þjóðlegum fróðleik. Af viðamiklum
verkum Kristmundar
má nefna, án uppröð-
unar: Saga Þorsteins
frá Skipalóni, Jón Ós-
mann ferjumaður, Saga
Sauðárkróks til ársins
1947, Saga Dalvíkur,
Sýslunefndasaga
Skagafjarðar, Svip-
myndir úr sögu Gríms
Thomsen, Sauðár-
krókskirkja og formæð-
ur hennar, auk ótölu-
legs fjölda greina í
blöðum og tímaritum.
Síðasta stórvirki Kristmundar var
ritverkið Amtmaðurinn á einbúasetr-
inu, ævisaga Gríms Jónssonar, amt-
manns á Möðruvöllum, sem kom út á
90 ára afmæli hans. Í tilefni 100 ára
afmælis Kristmundar gaf Sögufélag
Skagfirðinga út bernskuminningar
hans, Í barnsminni - minningaslitur
frá bernskuárum. Sölvi Sveinsson
annaðist útgáfuna en bókina ritaði
Kristmundur á árunum 2005-2006.
Kristmundur var heiðursfélagi
Sögufélags Skagfirðinga og hlaut
margar viðurkenningar fyrir sín
störf, m.a. Viðurkenningu Hagþenkis
og Samfélagsverðlaun Skagafjarðar.
Eiginkona Kristmundar var Hlíf
Ragnheiður Árnadóttir, f. 1921, en
hún lést árið 2013. Dætur þeirra eru
Heiðbjört, Guðrún Björg og Bryndís
Helga. Barnabörnin eru 9 talsins og
barnabarnabörnin 20.
Andlát
Kristmundur Bjarnason