Fréttablaðið - 27.12.2019, Blaðsíða 24

Það er stórt ár að baki hjá Marel og merkum áföngum náð, þökk sé metnaðar f ullu star fs-fólki Marels sem vinnur
sem samheldið teymi að því að
umbreyta matvælaframleiðslu
á heimsvísu,“ segir Árni Oddur
Þórðarson, forstjóri Marels, sem
var valinn viðskiptamaður ársins
af dómnefnd Markaðarins.
„Við höfum aldrei kynnt f leiri
vörur til leiks en í ár sem er upp-
skera af mikilli f járfestingu í
nýsköpun síðustu ára. Við höfum
einnig sett upp stærri og öf lugri
verksmiðjur en fyrr fyrir viðskipta-
vini okkar í kjúklinga-, kjöt- og fisk-
iðnaði í nær öllum heimsálfum. Að
sama skapi er vel heppnuð skráning
hlutabréfa félagsins í kauphöllinni
í Amsterdam og aðkoma þekktra
alþjóðafjárfesta að félaginu mikil
viðurkenning á starfi okkar. Við
héldum einnig ytri vexti áfram og
mér þykir ákaf lega vænt um að
Curio og Marel ákváðu að sameina
krafta sína til að bæta heildarlausn-
ir í sjávarútvegi, líkt og við gerðum
áður með yfirtöku á Stork og MPS
til að styrkja okkur í heildarlausn-
um til kjúklinga- og kjötiðnaðar.
Vissulega er Curio smærra í sniðum
en hin tvö en hugsunin er sú sama
hér með að sameina kraftana.
Á margan hátt hefur árið þó verið
erfitt þar sem alþjóðlegur óróleiki
og viðskiptahindranir hafa sett sitt
mark á matvælaiðnaðinn. Þann-
ig hafa nýfjárfestingar í Evrópu og
Bandaríkjunum verið lægri í ár en
síðustu ár, en á móti hefur verið
mun meiri sala inn á Asíumarkaði
og þá einkum Kína. Í aðstæðum
sem þessum kemur viðskiptamódel
okkar sterkt inn með sterku sölu- og
þjónustuneti um allan heim. Sem
fyrr eru það litlu sigrarnir sem eiga
sér stað dag hvern sem skipta öllu
máli og má í þeim efnum nefna að
þjónustutekjur á fyrstu níu mán-
uðum ársins nema 37 prósentum
af tekjum félagsins. Viðskiptavinir
reiða sig í síauknum mæli á þjón-
ustu Marels og það er ekki valkostur
að hafa hikst eða stöðvun á afkasta-
miklum hátækniverksmiðjum sem
framleiða ferskvöru í neytenda-
pakkningar á hverjum degi.“
Með stefnumótandi yfirtökum,
nýsköpun og markaðssókn hefur
Marel fært út kvíarnar og náð að
vaxa frá sprota í alþjóðlegan leið-
toga á sínu sviði. Sjálf bærni hefur
verið rauði þráðurinn í starfsemi
Marels allt frá því félagið var stofn-
að fyrir 40 árum en stofnendur Mar-
els höfðu þá sýn að með nýsköpun
og aukinni nýtingu gagna væri hægt
að auka verðmæti og minnka sóun.
Þessi sýn hefur haldist óbreytt og
eftir sem áður er sjálf bærni megin-
stefið í allri starfsemi Marels. „Með
lausnum okkar höfum við innleitt
strangar kröfur um hámarks nýt-
ingarhlutfall afurða, takmarkaða
vatns- og orkunotkun, hagkvæmni,
gæði og öryggi matvæla auk rekjan-
leika,“ útskýrir Árni.
Merkum áfanga var náð þegar
Marel var skráð í kauphöllina í
Amsterdam á árinu og hafa hluta-
bréfin hækkað um liðlega 70 pró-
sent í ár.
„Skráning Marels á erlendan
hlutabréfamarkað hefur verið á
sjóndeildarhringnum lengi eða
allt frá því að við kynntum metn-
aðarfull vaxtarmarkmið okkar
á aðalfundi félagsins árið 2006.
Síðan þá hefur Marel vaxið hratt
og fyrirtækið tífaldað tekjur sínar
og rekstrarafkoman sem hlutfall af
veltu stóraukist. Starfsmenn fyrir-
tækisins eru nú um 6.000 og er fyrir-
tækið með eigin skrifstofu í yfir 30
löndum. Vöxtinn má rekja til yfir-
taka og innri vaxtar drifins áfram
af nýsköpun og markaðssókn.
Á sama tíma hefur Marel orðið
alþjóðlegra. Minna en fjórðungur
af starfsmönnum starfar á Norður-
löndunum að Íslandi meðtöldu en
yfir 95 prósent tekna koma utan
Norðurlanda,“ segir hann.
Árni Oddur segir að það hafi
verið hollt fyrir Marel, hluthafa fyr-
irtækisins og Ísland að fyrirtækið
hafi verið skráð tvíhliða í erlenda
kauphöll og á Íslandi. „Markaðs-
virði Marels er um 40 prósent af
markaðsvirði allra fyrirtækjanna
í íslensku kauphöllinni. Það var
æskilegt að fá breiðari skoðana-
skipti að hlutabréfaverði Marels.
Með auknum skoðanaskiptum
eykst seljanleiki hlutabréfanna.
Erlend skráning hjálpar okkur auk
þess í viðræðum við fyrirtæki um
hugsanlega sameiningu við Marel.
Við erum að horfa til þess að
kaupa fjölskyldufyrirtæki sem velta
um 20-200 milljónum evra. Þau eru
góð í tilteknum hluta virðiskeðj-
unnar og geta því bætt við vöru-
framboð okkar en skortir alla jafna
tvennt: aukna sjálfvirknivæðingu í
tækni og alþjóðlegt sölu- og þjón-
ustunet en það eru meðal styrkleika
Marels.
Styrkur Marels felst ekki síður í
því að 37 prósent af tekjum á fyrstu
mánuðum ársins 2019 má rekja til
þjónustu og varahluta. Árangurinn
má rekja til þess að Marel teygir
anga sína um allan heim og sem
dæmi þjónustar Marel viðskipta-
vini í yfir 140 löndum. Minni fjöl-
skyldufyrirtæki sem eru að bjóða
lausnir á markaðnum reiða sig í
meira mæli á umboðsmenn þegar
þau sækja á markaði utan heima-
markaða. Umboðsmenn hafa sýnt
að þeir eru betri í að selja tækjabún-
að en að þjónusta hann. Þjónusta
skiptir sköpum í okkar atvinnu-
grein enda eru viðskiptavinir okkar
að framleiða fersk matvæli og því
eru tafir í framleiðslu bagalegar,“
segir hann.
Árni Oddur segir að skráningin
hafi verið undirbúin af kostgæfni.
„Fyrir tveimur árum, þegar við
hófum skipulega vegferð í átt að
tvíhliðaskráningu, áttu erlendir
hluthafar þrjú prósent í fyrirtæk-
inu en nú er erlent eignarhald um
30 prósent. Aðrir hluthafar, eins og
íslenskir lífeyrissjóðir, fjölskyldur
og einstaklingar, höfðu lengi verið á
meðal eigenda og stuðningur þeirra
hefur verið Marel ómetanlegur og
sem gagngjald fyrir þann stuðning
hafa hluthafar uppskorið um 20
prósenta árlega ávöxtun.
Það er ekki þar með sagt að
margir hluthafar hafi selt allt sitt í
Marel heldur léttu þeir á eign sinni
og erlendir fjárfestar keyptu bréf-
in. Það er engu að síður þannig að
flestir kaupendanna eru langtíma-
fjárfestar og því hefur veltan með
bréfin í Amsterdam verið minni en
við væntum. En vonir standa til að
það breytist með tíð og tíma.
Á heildina litið eru nýju hluthaf-
arnir öflugir. Þeir spyrja gagnlegra
Ætlum okkur stóra hluti í Asíu
Árni Oddur Þórðarson er viðskiptamaður ársins að mati dómnefndar Markaðarins. Erlent eignarhald Marels hefur margfaldast.
Meiri samþjöppun fram undan og fyrirtækið ætlar sér stóra hluti í Asíu þar sem endurskipulagning verður á framleiðslu á svínakjöti.
Árni Oddur Þórðarson, forstjóri Marels, segir skráninguna erlendis hjálpa í viðræðum við fyrirtæki um mögulega sameiningu við Marel. Horft sé til þess að kaupa fjölskyldufyrirtæki sem velta 20-200 milljónum evra. FRÉTTABLAÐIÐ/SIGTRYGGUR ARI
Helgi Vífill
Júlíusson
helgivifill@frettabladid.is
Frumkvöðlar verða
að bera gæfu til að
leyfa öflugri rekstrarmönn-
um að stýra fyrirtækinu
þegar það er komið á rek-
spöl.
2 7 . D E S E M B E R 2 0 1 9 F Ö S T U D A G U R10 MARKAÐURINN