Skessuhorn - 13.02.2019, Blaðsíða 10

MIÐVIKUDAGUR 13. FEBRÚAR 201910
Stjórnendur, kennarar og starfsfólk
leikskólanna á Akranesi boðuð til
baráttufundar síðastliðinn miðviku-
dag, 6. febrúar, í tilefni af Degi leik-
skólans. Fundurinn var afar vel sótt-
ur, en milli 70 og 80 manns úr starf-
liði leikskólanna fjögurra á Akranesi
lögðu leið sína á fundinn. Leikskól-
arnir fjórir eru Akrasel, Garðasel,
Teigasel og Vallarsel.
Á fundinum voru kjaramál kenn-
ara og starfsmanna leikskólanna til
umræðu, auk þess sem rætt var um
starfsaðstöðu í leikskólum bæjarins
og stöðu leikskólanna á Akranesi al-
mennt. Í lok fundar var samþykkt
ályktun þar sem leikskólafólk lýsir
áhyggjum af stöðu og þróun leik-
skólamála á Akranesi og kallar eftir
samtali við bæjaryfirvöld þar um.
Ingunn Ríkharðsdóttir, leikskóla-
stjóri Garðasels, stjórnaði fundin-
um. Hún byrjaði á að fara yfir dag-
skrána og sagði nokkur orð. Í máli
hennar kom fram að pláss væri á
þrotum í leikskólum bæjarins, leik-
rými á hvert barna væri of lítið og
of mörg börn á deildum. Vakti hún
máls á því að bæjaryfirvöld hefðu
ekki mótað skýra stefnu til fram-
tíðar í leikskólamálum í bænum fyr-
ir stjórnendur, kennara og starfs-
fólk að vinna eftir. „Sú stefna ætti að
vera til,“ sagði Ingunn og kallaði eft-
ir því að hún yrði mótuð sem fyrst.
Því næst kynnti Ingunn til leiks gesti
kvöldsins, þá Harald Frey Gíslason,
formann Félags leikskólakennara og
Vilhjálm Birgisson, formann Verka-
lýðsfélags Akraness.
Leikskólastigið vaxið
gríðarlega
Haraldur tók fyrstur til máls og
ræddi um kjaramál leikskólakenn-
ara og stöðu leikskólamála almennt.
Hann sagði að í stóra samhenginu
fælist vandi leikskólastigsins í því að
of fáir menntaðir leikskólakennarar
væru starfandi í leikskólum lands-
ins. Ekki hefðu nægilega margir út-
skrifast úr námi undanfarna áratugi,
á sama tíma og leikskólastigið hefði
vaxið gríðarlega, meðal annars eft-
ir að farið var að bjóða yngri börn-
um leikskólapláss. Þá sagði hann
enn fremur að hálfsdagspláss þekkt-
ust varla lengur. „Eins og staðan er
í dag vantar 1300 leikskólakennara á
landsvísu til að uppfylla lög um hlut-
fall kennaramenntaðra í leikskólum
landsins. Lögin gera ráð fyrir að
tveir þriðju hlutar starfsfólks skuli
vera leikskólakennaramenntaðir, en
eins og staðan er í dag er hlutfall-
ið aðeins einn þriðji á landinu. Þetta
hlutfall hefur verið óbreytt síðan
1998,“ sagði Haraldur en hafði orð
á því að Akranes væri vel sett miðað
við mörg önnur sveitarfélög. Hlut-
fall leikskólakennaramenntaðra á
Akranesi er 59%, sem er langt yfir
því sem gengur og gerist á landinu.
Næst vék Haraldur að kjaramál-
um leikskólakennara. Hann sagði
að undanfarin ár hefði náðst ár-
angur í kjarabaráttu leikskólakenn-
ara. Laun leikskólakennara væru nú
orðin sambærileg launum grunn-
skólakennara, m.v. tölur frá Reykja-
víkurborg árið 2017. Meðalheildar-
laun leikskólakennara væru engu að
síður 14,6% lægri en annarra há-
skólamenntaðra hópa sem borgin
semur við. Þá væru launin enn tals-
vert lægri en meðallaun í landinu.
Sagði hann gegnumgangandi að
ríkið greiði sínu háskólamenntaða
starfsfólki hærri laun en sveitarfé-
lögin. „Fyrsta verkefni okkar er að
minnka muninn milli starfsmanna
sveitarfélagsins og ríkisins og síðan
milli opinbera og almenna mark-
aðarins. Munurinn milli ríkis og
sveitarfélaga hefur verið að minnka
síðan 2014, en að leiðrétta mun
milli opinbera og almenna mark-
aðarins er þrautin þyngri,“ sagði
Haraldur. Hann ræddi jafnframt
um lengd vinnuvikunnar í fram-
sögu sinni Benti hann á að vinnu-
vika grunnskólakennara væri að 46
vinnustundir en leikskólakennarar
ynnu 40 stundir. Með lengri viku
vinna grunnskólakennarar af sér
mun lengra sumarfrí en leikskóla-
kennarar. „Ég sé það ekki gerast
að lengja vinnuviku leikskólakenn-
ara miðað við hvað álagið er mikið í
dag. Hins vegar eru núna uppi hug-
myndir um styttingu vinnuvikunnar
í 35 stundir. Væru leikskólakennar-
ar til í að taka þátt í því, s.s. stytta
vinnuvikuna í 35 stundir en hafa val
um að vinna áfram 40 tíma á viku
og fá þá lengra sumarfrí? Með því
að stytta vikuna í 35 tíma en vinna
áfram 40 myndu leikskólakennarar
vinna af sér 28,125 daga á ári, sem
er sambærilegur fjöldi og dagarnir
sem grunnskólakennarar vinna af
sér á ári hverju,“ sagði hann. „Ég sé
fyrir mér að hægur vandi sé að búa
til kerfi í atvinnulífinu þar sem sama
er uppi á teningnum, þ.e. að stytta
vinnuvikuna í 35 stundir en for-
eldrar geti valið að vinna áfram 40
tíma og taka þá lengra sumarfrí með
börnum sínum,“ sagði Haraldur að
endingu.
„Allir geti lifað af
launum sínum“
Næstur tók til máls Vilhjálmur Birg-
isson. Sem formaður Verkalýðs-
félags Akraness benti hann á að kjör
ófaglærðra starfsmanna leikskólanna
heyrðu undir verkalýðshreyfinguna.
Vilhjálmur sagði að kröfugerðin fyr-
ir komandi kjarasamningaviðræð-
ur væri á lokastigi, en samningarn-
ir renna út 31. mars næstkomandi.
Þar væri krafan sú sama og á hinum
almenna vinnumarkaði: „Að allir
geti lifað af sínum launum og haldið
mannlegri reisn, en slíku er alls ekki
til að dreifa í dag. Það er bláköld
staðreynd að það er fullt af fólki sem
nær ekki endum saman frá mánuði
til mánaðar,“ þrumaði Vilhjálmur
yfir hópinn. „Laun ófaglærðs starfs-
fólks leikskólanna eiga að duga fyrir
þeim lágmarksframfærsluviðmiðum
sem stjórnvöld hafa gefið út,“ sagði
hann. Næst gerði hann grein fyrir
því að fólk á lágmarkslaunum hefði
233 þúsund í ráðstöfunartekjur á
mánuði eftir skatta og annan frá-
drátt. Þá vantaði 114 þúsund upp
á að ná lágmarksviðmiðinu. „Ófag-
lærður starfsmaður á leikskóla fær
um 340 þúsund á mánuði eftir 15 ár
í starfi. Það gera 262 þúsund krón-
ur í útborguð laun sem þýðir að enn
vantar 85 þúsund krónur upp á að
ná lágmarksframfærsluviðmiðinu,“
sagði Vilhjálmur. Næst sagði hann
að sveitarfélögin greiddu verstu
launin og vísaði í tölur Hagstofunn-
ar máli sínu til stuðnings. Þar kom
fram að meðalheildarlaun á almenn-
um vinnumarkaði væru 730 þúsund
krónur á mánuði en 744 þúsund hjá
ríkinu. „En þau eru 569 þúsund hjá
sveitarfélögunum. 65% starfsmanna
sveitarfélaganna eru með laun undir
600 þúsund krónum á mánuði, sam-
anborið við 30% ríkisstarfsmanna
og 45% á almennum vinnumark-
aði,“ sagði Vilhjálmur. Hann nefndi
jafnframt að hann myndi óska eft-
ir samtali við bæjaryfirvöld um sér-
ákvæði í samningum. Í þónokkrum
sveitarfélögum hefði starfsfólk sam-
ið um sérákvæði beint við sveitarfé-
lagið og það leitt til betri samninga
en eru í gildi við starfsmenn Akra-
neskaupstaðar í dag. „Nágrannar
okkar í Hvalfjarðarsveit greiða öllum
ófaglærðum starfsmönnum grunn-
og leikskóla 22 þúsund króna auka-
greiðslu í hverjum mánuði,“ nefndi
Vilhjálmur sem dæmi.
Að lokum nefndi Vilhjálmur að
auka mætti ráðstöfunartekjur með
fleiri leiðum en beinum launahækk-
unum, s.s. lægri sköttum á lág- og
millitekjufólk, lægra vaxtastigi og
leiguvernd.
Þegar Vilhjálmur hafði lokið máli
sínu steig Ingunn í pontu að nýju.
Sagði hún að stjórnendur leikskól-
anna á Akranesi stæðu þétt við bakið
á öllu starfsfólki í sinni kjarabaráttu,
bæði leikskólakennurum og ófag-
lærðum. „Enginn leikskóli þrífst án
góðra leiðbeinanda og kennara. Vel-
ferð starfsfólksins er hagsmunamál
okkar allra,“ sagði Ingunn.
Sendu bæjaryfirvöldum
áskorun
Næst gaf Ingunn Brynhildi Björgu
Jónsdóttur, leikskólastjóra Vallar-
sels, orðið. Björg las upp ályktun
sem borin var upp og samþykkt af
fundarmönnum. Ályktunin var síð-
an send bæjaryfirvöldum á fimmtu-
dagsmorgun. Í henni lýsa stjórnend-
ur, kennarar og starfsfólk leikskól-
anna á Akranesi áhyggjum af stöðu
og þróun leikskólamála í bænum
og kalla eftir samtali við bæjaryfir-
völd þar um. Í ályktuninni bend-
ir leikskólafólk á að Akranes sé vax-
andi samfélag og væntingar uppi um
að fjölskyldufólk flytjist til bæjar-
ins, en þá séu góðir skólar og þjón-
usta þeirra lykilþáttur við val á bú-
setu. „Frá árinu 2008 hefur engin
uppbygging verið í leikskólamálum
á Akranesi eða frá því að leikskólinn
Akrasel var opnaður í ágúst 2008.
Síðan þá hefur þjónustustig leikskól-
anna aukist og breyst m.a. með inn-
töku yngri barna,“ segir í ályktun-
inni. „Í dag er leikrými barna á leik-
skólum of lítið og hefur það áhrif á
tengslamyndun barna, málþroska,
kvíða, einbeitingu og gæði sam-
skipta. Lítið rými og þrengsli, há-
vaði, erill og álag í daglegu lífi leik-
skólabarna og leikskólafólk á ekki að
vera eðlilegur hluti starfsumhverf-
is,“ segir í ályktuninni. „Skipuleggja
þarf leikskólaumhverfið út frá þörf-
um þeirra sem þar starfa. Fækka þarf
börnum á deildum, endurskoða fer-
metraviðmið sem ræður fjölda barna
og fara í breytingar á eldra húsnæði
og aðlaga það breyttum forsendum
skólastarfs. Bygging nýs leikskóla er
orðin tímabær.“
Kallað er eftir því að þátttaka
Akraneskaupstaðar í menntun leik-
skólakennara verði endurskoðuðu
á ný, þar sem viðmið laga um hlut-
fall leikskólakennara sé ekki upp-
fyllt í dag. Mikilvægt sé að allir legg-
ist á eitt til að viðhalda háu mennt-
unarhlutfalli í leikskólunum, ásamt
því að styðja við aðrar námsbrautir
sem nýtast starfsfólki leikskólanna.
„Í dag stígum við fyrsta skrefið í átt
að óskum um breytingar. Við ætlum
að standa vörð um starfsumhverfi
barna og starfsfólks og réttum þenn-
an kyndil yfir til bæjaryfirvalda og
óskum eftir viðbrögðum hið fyrsta.
Við erum fyrst og síðast samherjar
og viljum öll að leikskólar á Akra-
nesi séu aðlaðandi og góðir vinnu-
staðir fyrir börn og starfsfólk, ávallt í
fremstu röð í gæðum og aðbúnaði.“
kgk
Lýsa áhyggjum af stöðu og
þróun leikskólamála á Akranesi
Leikskólafólk boðaði til baráttufundar á Degi leikskólans
Haraldur Freyr Gíslason, formaður Félags leikskólakennara og Vil-
hjálmur Birgisson, formaður Verkalýðsfélags Akraness, héldu erindi
á fundinum. Við hlið Vilhjálms situr Vilborg Guðný Valgeirsdóttir,
aðstoðarleikskólastjóri og sérkennslustjóri Vallarsels.
Á flestum borðum voru miklar umræður áður en fundurinn hófst.
Margrét Þóra Jónsdóttir, leikskólastjóri Teigasels, er næst í mynd.
Við hlið hennar er Ingunn Ríkharðsdóttir, leikskólastjóri Garðasels,
sem stjórnaði fundinum.
Júlíana Rose Júlíusdóttir, leiðbeinandi á Teigaseli og Heiður Har-
aldsdóttir, iðjuþjálfi á Teigaseli.
Ingunn Sveinsdóttir, aðstoðarleikskólastjóri Garðasels og
Brynhildur Björg Jónsdóttir, leikskólastjóri Vallarsels, ræða saman.Valgerður Stefánsdóttir, leiðbeinandi á Akraseli.
Ragnhildur Jónsdóttir og Hildur Sif Sigurjónsdóttir, leikskólakenn-
arar á Vallarseli.