Skessuhorn - 12.06.2019, Síða 18

MIÐVIKUDAGUR 12. júNÍ 201918
Sumarlesari vikunnar
Hjúkrunarheimilið Fellsendi í Döl-
um er heimili fyrir geðfatlaða og
þar búa nú 26 einstaklingar frá 50
ára aldri. Heimilið var upphaflega
byggt til minningar um hjón sem
bjuggu á Fellsenda. Þau eignuð-
ust þrjú börn, tvær dætur og einn
son. Dæturnar tvær menntuðu sig
báðar í hannyrðum en létust báðar
úr spænsku veikinni, ókvæntar og
barnlausar. Sonur hjónanna fór til
Bretlands þar sem hann menntaði
sig og vann áður en hann flutti aft-
ur til Íslands og starfaði þá í Lands-
bankanum. Hann var eini erfingi
foreldra sinna, ókvæntur og barn-
laus sjálfur. Hann stofnaði í Lands-
bankanum sjóð til minningar um
foreldra sína og þegar nægt fjár-
magn hafði safnast í sjóðinn vildi
hann að reist yrði hjúkrunarheim-
ili á jörðinni Fellsenda fyrir aldraða
íbúa í Suður-Dölum í Dalasýslu.
Árið 1968 var heimilið stofnað. Í
október árið 2006 var svo tekið í
notkun nýtt og glæsilegt húsnæði á
Fellsenda með 28 eins manns her-
bergjum.
Kann vel við að starfa
við geðhjúkrun
Blaðamaður Skessuhorns fór í
heimsókn á Fellsenda fyrir skömmu
þar sem jóna Helga Magnúsdóttir,
framkvæmdastjóri á Fellsenda, bauð
upp á kaffi og við settumst niður á
skrifstofunni og ræddum um starf-
semina á heimilinu.
jóna Helga er fædd og uppal-
in á Hvammstanga. Hún er geð-
hjúkrunarfræðingur að mennt og
starfaði á Barna- og unglingageð-
deild fyrst eftir útskrift. Síðan lá
leiðin vestur í Bolungarvík þar sem
hún starfaði við öldrunarhjúkrun
í allmörg ár. Síðast starfaði hún á
Hjúkrunarheimilinu Eir eða þar til
leiðin lá vestur í Dali. „Þegar ég fór
í hjúkrunarnám vissi ég bara að ég
vildi ekki vinna á skurðstofu, svo ég
endaði í geðhjúkrun. Þetta á vel við
mig og mér líkar vinnan vel. Fyrir
fimm árum sá ég auglýst þetta starf
hér á Fellsenda og ákvað að sækja
um. Það hentaði fjölskyldunni vel
á þessum tíma að koma hingað svo
við slógum til,“ segir jóna Helga.
Umönnun íbúa fjölþætt
„Þetta er ekki eins og að starfa á
hjúkrunarheimilum fyrir aldraða.
Hér er um helmingur íbúanna und-
ir 67 ára og sá yngsti er fimmtug-
ur. Flestir íbúarnir hér hafa fóta-
vist, enginn er bundinn við rúm-
ið eða í deyjandi umönnun. Hér er
frekar andleg en líkamleg umönn-
un, því er starfið allt öðruvísi en á
almennri hjúkrunardeild. Íbúarnir
hér eru einstaklingar sem hafa ekki
tök á að vera í sjálfstæðri búsetu og
þurfa mikla andlega umönnun og
félagslegan stuðning. Það er mis-
jafnt hversu mikla umönnun íbú-
Fyrsti Sumarlesari vikunnar á
Bókasafni Akraness er Lena Ses-
selia. Líkt og undanfarin ár birt-
ir Skessuhorn stutt viðtal við einn
sumarlesara, en efnið er unnið af
starfsfólki Bókasafns Akraness.
Hvað heitir þú og hvað ertu
gömul?
Ég heiti Lena Sesselia og er 9
ára.
Í hvaða skóla ertu?
Ég er í Grundaskóla.
Hvaða bók varstu að lesa og
hvernig var hún?
Þín eigin saga 4, Piparkökuhúsið.
Hún er mjög skemmtileg.
Hvar er best að vera þegar þú
ert að lesa?
Herberginu mínu.
Hvernig bækur finnast þér
skemmtilegastar?
Umm... ævintýra bækur.
Áttu þér uppáhalds bók eða
uppáhalds rithöfund?
Nei.
Er þetta í fyrsta sinn sem þú
tekur þátt í sumarlestrinum?
Held ekki.
Hvað ætlar þú að gera í sumar?
Ég er sko ekki búin að ákveða
það.
Ef þú ættir að eiga heima í
bókaveröld hvaða bók myndir
þú velja ?
Heimurinn í bókinni sem ég var
að lesa (Þín eigin saga 4, Pipar-
kökuhúsið).
Gefandi að vinna á Hjúkrunarheimilinu Fellsenda
arnir þurfa. Sumir eru í ágætu jafn-
vægi en þurfa bara stuðning og að-
stoð við daglegt líf á meðan aðrir
eru meira veikir og þurfa því mun
meiri umönnun,“ segir jóna Helga.
„En það er vert að taka fram að
þetta er ekki sjúkrahús svo íbú-
arnir hér eru ekki í meðferð eins
og á Kleppsspítala. Hér býr fólk
og þetta er heimili þess. Þeir sem
þurfa meðferð á sjúkrahúsi fara þá á
Kleppsspítala í þá meðferð en koma
svo aftur hingað að henni lokinni,
rétt eins og fólk almennt leggst inn
á spítala þegar það veikist og snýr
svo aftur heim,“ bætir hún við. Að-
spurð segir hún íbúana misjafn-
lega sátta við búsetuna á Fellsenda.
„Vissulega er fólk ekki alltaf sátt við
stöðuna sína en það er ekki úr neinu
að velja fyrir þá,“ segir hún.
Misjafnar aðstæður
íbúanna
Aðstæður íbúanna á Fellsenda eru
jafn ólíkar og íbúarnir eru marg-
ir og segir jóna Helga marga íbúa
hafa lítið eða ekkert stuðningsnet.
„Aðstæður aðstandenda eru mis-
jafnar og það hafa ekki allir tök á
að sinna íbúum hér eins og þeir ef-
laust myndu vilja. Það eru nokkrir
sem fá heimsóknir reglulega, svona
hálfsmánaðarlega, en aðrir töluvert
sjaldnar. Þetta væri sjálfsagt öðru-
vísi ef við værum í Reykjavík en það
er langt að fara fyrir fólk að koma
hingað,“ segir jóna Helga og bæt-
ir því við að margir aðrir kost-
ir fylgi staðsetningunni. „Það er
mikið frjálsræði hér og umhverfið
gott fyrir svona heimili. Einn mik-
ill kostur er að þar sem við erum í
sveit höfum við betri stjórn á að-
stæðum. Hér eru margir íbúar sem
þola til dæmis alls ekki áfengi og
íbúarnir hér ættu ekki að drekka
áfengi. Þar sem ekki er áfengis-
verslun í göngufæri er auðveldara
fyrir okkur að koma í veg fyrir að
áfengi komi hingað inn. Einnig eru
íbúar hér sem hafa búið á götunni
og þurft að bjarga sér, og þá ekki
alltaf á löglegan hátt. Þetta festist
oft í þeim og þá er þeim kannski
ekki alltaf treystandi einum í sam-
félaginu, til dæmis úti í búð. Íbú-
arnir hér eru aldrei einir í neinum
slíkum aðstæðum því við förum
alltaf með þeim, eða aðstandendur.
Það eru fastar ferðir í Búðardal þar
sem íbúarnir geta farið í búðina, í
bankann, á pósthúsið eða sinnt öðr-
um erindum,“ segir jóna Helga.
Í fyrra fékk Hjúkrunarheimilið
Fellsenda nýjan bíl með aðgengi
fyrir hjólastól og segir jóna Helga
það hafa gert mikið fyrir marga
íbúa á Fellsenda. „Þeir sem eru
bundnir hjólastól gátu aldrei farið
neitt með okkur en nú komast all-
ir með. Við þurftum áður alltaf að
kalla út sjúkrabíl ef einstaklingur í
hjólastól þurfti að komast til lækn-
is. Núna getum við farið á eigin bíl,
sem munar miklu fyrir bæði okkur
og íbúana,“ segir hún.
„Þarf að gefa mikið
af sér“
Á Fellsenda er sólarhringsvakt og
þar starfa á bilinu 35-40 manns í
misjöfnu starfshlutfalli. „Við erum
með alveg einstaklega gott starfs-
fólk hjá okkur. Við erum með
sjúkraþjálfara, iðjuþjálfa og hjúkr-
unarfræðingar koma úr Reykjavík
í vaktatarnir. Hér vinna líka margir
heimamenn auk þess sem við erum
með starfsfólk úr Borgarfirði. Fyr-
ir þá sem koma langt að er aðstaða
í gamla húsinu til að sofa og hvíla
sig milli vakta,“ segir jóna Helga.
Hún segir það ekki fyrir alla að
starfa á Fellsenda en þar sé mik-
ilvægt að hafa mikla þolinmæði.
„Í svona vinnu þarf að gefa mikið
af sér, en starfið er líka mjög gef-
andi. Þetta snýst í rauninni fyrst og
fremst um að gera líf íbúanna eins
gott og hægt er miðað við aðstæð-
ur,“ segir hún.
arg
Í október 2006 var flutt inn í nýtt og glæsilegt húsnæði á Fellsenda.
Jóna Helga Magnúsdóttir, framkvæmdastjóri á Hjúkrunarheimilinu Fellsenda í Dölum.