Skessuhorn - 02.10.2019, Qupperneq 17

MIÐVIKUDAGUR 2 oKtóBER 2019 17
Samningar um sóknaráætlan-
ir landshluta renna út næstu ára-
mót og drög að nýjum fimm ára
samningum liggja fyrir. Lands-
hlutarnir undirbúa nú nýjar sókn-
aráætlanir sem munu ná yfir tíma-
bilið 2020-2024. Drög að sóknar-
áætlunum landshluta verða birtar í
samráðsgátt stjórnvalda en það er
í fyrsta sinn sem mál utan ráðu-
neyta eru birt þar. Sunnlendingar
og Vestfirðingar hafa riðið á vaðið
og birt sín drög í gáttinni, en eftir
á að birta aðrar sóknaráætlanir, þar
á meðal Vesturlands.
Sóknaráætlanir landshluta eru
stefnumótandi áætlanir sem taka
til starfssvæða landshlutasam-
taka sveitarfélaga. Í þeim koma
fram stöðumat viðkomandi lands-
hluta, framtíðarsýn, markmið og
aðgerðir til að ná þeim markmið-
um. Í sóknaráætlunum landshluta
er mælt fyrir um svæðisbundn-
ar áherslur sem taka mið af meg-
inmarkmiðum byggðaáætlunar,
landsskipulagsstefnu, skipulag-
sáætlunum, menningarstefnu og,
eftir atvikum, annarri opinberri
stefnumótun. Heimamenn í hverj-
um landshluta bera ábyrgð á mót-
un og framkvæmd sóknaráætlunar
og mikil áhersla er lögð á samráð
við íbúa. Haldnir eru opnir fundir
þar sem kallað er eftir hugmyndum
og tillögum og til að tryggja sem
mest samráð opnaði Stjórnarráð-
ið samráðsgátt sína fyrir birtingu á
drögum að sóknaráætlunum.
Stýrihópur Stjórnarráðsins um
byggðamál styður landshlutana við
framkvæmd sóknaráætlana og gef-
ur árlega út greinargerð um fram-
vindu samninga og ráðstöfun fjár-
muna. Í greinargerð fyrir árið 2018
kemur fram að rúmum milljarði
hafi verið varið til sóknaráætlana í
landshlutunum átta það ár. mm
Sóknaráætlanir landshluta í
samráðsgátt stjórnvalda
segir Hjördís brosandi og Þórarinn
tekur undir það, en skógurinn veit-
ir gott skjól.

Stoltust af eikinni
Við göngum út í garðinn þar sem
þau sýna blaðamanni ræktunina
og eru þau þá stoltust af litlu eik-
artré sem er ansi lítið í samanburði
við trén allt í kring. „Eikin vex svo
hægt og þarf mikla þolinmæði og
svo virðist hún ekki vaxa vel á Ís-
landi. Það er allavega ekki mikið
um eik hér. Þess vegna erum við
svo stolt af þessari plöntu sem virð-
ist bara dafna vel hjá okkur,“ seg-
ir Hjördís ánægð en tréð er eflaust
tæpir þrír metrar. „Við erum með
fleiri eikartré sem öll eru enn bara
pínulítil,“ bætir Þórarinn við um
leið og hænan Bree Van De Kamp
vappar framhjá okkur. Á bænum
eru þau með tvær hænur, einn hana
og þrjá unga auk þess sem þau eru
með hunda og hross. „Við höf-
um prófað að hafa nokkrar kindur,
kálfa, svín og eitthvað fleira,“ seg-
ir Hjördís. „Hin hænan okkar heit-
ir Lynette Scavo,“ bætir hún við og
hlær en hænsnanöfnin koma úr vin-
sælu þáttaröðunum Deseperat hou-
sewifes. Hænurnar vappa um frjáls-
ar í skóginum og hafa komið sér vel
fyrir undir nokkrum grenitrjám.
Þar sofa þær gjarnan og borða það
sem landið gefur þeim eins og ber,
skordýr og annað. „Ef þær vilja er
kofinn alltaf opinn og matur þar en
stundum láta þær lítið sjá sig þar,“
segir Hjördís.

Auðlind til framtíðar
Þórarinn og Hjördís segja skóg-
ræktina fyrst og fremst vera hug-
sjón og þeirra leið til að bæta land-
ið fyrir komandi kynslóðir. „Við
erum viss um að þetta sé auðlind
til framtíðar sem barnabörnin okk-
ar munu uppskera. Skógrækt gef-
ur okkur skjól, trén hlífa húsunum
fyrir veðráttunni sem aftur minnk-
ar viðhald og svo eykur það lífsgæði
okkar hvað varðar veðráttu,“ seg-
ir Hjördís og bætir því við að um-
hverfissjónarmið séu líka stór þátt-
ur í þeirra skógrækt. „Það ættu að
mínu mati allir að planta trjám í
kringum heimili sín. Það þarf ekki
að leggja allt land undir skógrækt
en það er gott að hafa tré í kringum
húsin sín, þó ekki nema bara til að
skapa skjól,“ segir Þórarinn.
„Við erum að bralla ýmislegt
svona samhliða skógræktinni,“ seg-
ir Hjördís. „Ég hef verið í smá við-
skiptum með systur minni í Reykja-
vík,“ bætir hún við. „Ég er mynd-
listarmaður að mennt og er alltaf í
ýmissi handavinnu,“ segir Þórarinn.
Þá eru þau þessa dagana að vinna
að undirbúningi fyrir byggingu
gistihúss í landi Iðunnarstaða innar
í Lundarreykjadal. „Þetta verður til
að byrja með 13 herbergja álma sem
við ætlum að byggja, ellefu tveggja
manna herbergi og tvö fjölskyldu-
herbergi með aðstöðu fyrir fjóra og
hjólastólaaðgengi. Við þetta ætlum
við að byggja veitingastað og vera
með tjaldsvæði,“ segja þau.

Bíða eftir grænu ljósi til
að hefja framkvæmdir
Framkvæmdir við byggingu gisti-
hússins á Iðunnarstöðum vonast
þau til að hefjist innan skamms en
verkefnið er um þessar mundir á
lokametrunum í deiliskipulagi og
um leið og samþykki fæst verður
hafist handa. „Húsin verða steypt
hjá BM Vallá og koma í raun full-
kláruð að utan til okkar, það þarf
bara að setja saman. En það er bara
beðið eftir samþykki svo hægt sé að
byrja að steypa,“ segir Þórarinn.
Þau binda vonir við að húsin verði
komin upp næsta vor en vilja þó
ekki setja sér neinn tímaramma fyr-
ir framkvæmdirnar. „Þetta ferli hef-
ur allt tekið mikinn tíma, að fá allt
samþykkt svo hægt sé að byrja. Svo
ræðst það bara af veðrinu hvernig
okkur gengur að koma húsinu upp
í vetur. Vonandi náum við að klára
þetta fyrir sumarið en ef ekki þá
bara klárum við þetta næsta sum-
ar,“ segir Hjördís.
Hugmyndin að gistihúsinu
kviknaði fyrir nokkrum árum því
þeim þótti þessa þjónustu vanta
á svæðinu. „Upphaflega ætluðum
við að setja upp nokkra litla kofa
en svo hefur þetta þróast svona og
nú er loksins allt tilbúið á teikni-
borðinu,“ segir Hjördís um leið og
Þórarinn fer og nær í teikningar af
húsinu og sýnir blaðamanni. Spurð
um veitingastaðinn segir Þórar-
inn þau ekki hafa neina fastmótaða
hugmynd um hann. „Þetta verður
kaffihús eða bistró eða eitthvað í
þeim dúr. Eða þannig er hugmynd-
in í dag. Þetta er allt breytingum
háð og fær bara að þróast samhliða
því sem við lærum inn á þetta. Það
þýðir ekki að fara af stað með fast-
mótaða hugmynd í svona verkefni
því við vitum í rauninni ekkert hvað
það er sem fólk á eftir að vilja,“ seg-
ir Þórarinn.

Tröllatrú á
staðsetningunni
Gistihúsareksturinn verður frum-
raun Þórarins á þessu sviði en
Hjördís rak áður gistihús með
móður sinni í Biskupstungum og
hefur unnið á hótelum. „Ég veit
svona aðeins út í hvað við erum að
fara,“ segir Hjördís og brosir. „Við
höfum fyrst og fremst trú á þess-
ari staðsetningu og það er ástæð-
an fyrir að við ákváðum að fara út
í þetta. Það vantar alveg eitthvað
svona á þessum stað en við erum
rosalega miðsvæðis hér fyrir ferða-
menn sem vilja skoða bæði Suður-
og Vesturland. Héðan er stutt að
fara um Uxahryggina yfir á Þing-
velli eða til að skoða Gullfoss og
Geysi. Svo í hina áttina er stutt að
fara út á Snæfellsnes eða lengra upp
í Borgarfjörð,“ segir Þórarinn. Þau
segja umferðina í Lundarreykja-
dalnum hafa aukist mikið síðustu ár
og nú sé stöðug umferð yfir sumar-
ið. „Vegurinn hefur lagast mikið og
það er ekki nema um 20 kílómetra
kafli sem á eftir að malbika milli
Lundarreykjadals og Þingvalla. Það
geta allir keyrt þetta nema þeg-
ar það er snjór, en þá koma skafl-
ar sem þú ferð ekki yfir á litlum bíl.
En það ætti ekki að vera mikið mál
að halda þessum vegi opnum á vet-
urna, þetta eru bara örfáir staðir
sem snjórinn safnast fyrir á,“ segja
þau. „Við erum í raun á besta stað
og höfum tröllatrú á þessu. Það er
ekki mikil þjónusta á milli Borgar-
ness og Laugavatns, ef þessi leið er
farin og þetta er því eitthvað sem
vantar,“ segir Þórarinn.
Fundu vatnsból
Aðspurð segja þau það ekki ætl-
unina að nýta Iðunnarstaði undir
skógrækt þó einhver tré fái að fara
þar niður. „Við ætlum að gróður-
setja til að gera skjól en svo verð-
ur reksturinn allur kolefnisjafnaður
með trjáplöntun,“ segir Þórarinn.
„Við ætlum að jafna allan rekstur
og svo verður gestum boðið upp á
að planta trjám til að kolefnisjafna
ferðalagið,“ bætir Hjördís við. En
er hægt að planta trjám allt árið?
„tæknilega séð er það hægt ef veðr-
ið er hagstætt. Við plöntum helst á
vorin og haustin því þá er blautt en
þú vilt hafa jarðveginn blautan þeg-
ar þú plantar trjám,“ svara Hjör-
dís. Þau segja þurrkasumar eins og í
ár geta reynst erfið fyrir skógrækt-
ina. „Fyrir okkur var þó mikið lán í
óláni hversu þurrt var,“ segir Þór-
arinn. Þau, eins og margir aðrir á
Vesturlandi, lentu í því að vatns-
brunnurinn sem þau höfðu hugsað
sér að nota fyrir gistihúsið á Iðunn-
arstöðum tæmdist. „Við fengum
aðstoð við að finna nýtt vatnsból
og fundum þar þetta góða ból sem
virðist ekki tæmast þó það sé svona
þurrkur. Við hefðum sett vatnsból á
kolvitlausum stað ef ekki hefði ver-
ið fyrir þessa þurrka,“ segja þau að
endingu.
arg
Þetta fallega eikartré hefur dafnað vel í skóginum.
Hænan Bree Van De Kamp á vappinu í skóginum.