Hugur og hönd - 01.06.1980, Qupperneq 31

saum, sprang, gamla krosssauminn
o.fl. Þessar gömlu útsaumsaðferðir ber
okkur að varðveita. í Heimilisiðnað-
arskólanum er leitast við að vekja á
þeim áhuga, en það hefur því miður
ekki cnn borið árangur sem erfiði.
Stundum kemur fyrir að spretta
upp eins konar tískufyrirbrigði á
handavinnusviðinu, komin frá út-
löndum. í slíkum tilvikum er reynt
að meta gildi þessa sem námsefnis
þannig, að þeim greinum er hafnað,
sem virðast aðallega fólgnar í snauðri
eftiröpun, en aðrar sem gefa fólki til-
efni til að nýta og þroska eigin hæfni,
teknar með. Sem dæmi um slíkar
greinar má nefna hnýtingar, bóta-
saum, postulínsmálun, hjólflos og
skermasaum. Af þessum greinum höf-
um við metið hnýtingar og bótasaum-
inn, sem við höfum reyndar leyft okk-
ur að nefna vattteppagerð, þess virði
að fara af stað með námskeið í. Báð-
ar þessar greinar eru þess háttar, að
þær reyna á handbragð, litaskyn og
eigin sköpunarþátt, auk þess sem
hentugasta efnið er náttúrlegt, sem
ekki má vanmeta. Ástæður fyrir því,
að við höfum hafnað greinum eins og
postulínsmálun, hjólflosi og skerma-
gerð, eru þessar helstar: Postulíns-
málun er listgrein sem krefst langs
náms, ef hún á að vera einhvers virði.
Flostæknin, þeas að snúa sveif á hjóli
og renna því þvers og kruss yfir
grunnefni, er heldur lítils virði sem
handverk. Skermagerðin virðist vera
hreint 19. aldar fyrirbrigði án endur-
nýjunar, nema ef vera skyldi að gervi-
efni hafi leyst silki og bómullarefni
af hólmi, sem getur talist umdeild
endurbót.
Um lengd námskeiða er það að
segja, að þau eru mjög mislöng; fer
það eftir námsefninu sem lagt er fyrir
hverju sinni. Skólaárið 1979—1980
voru þau frá 13% kennslustund upp
í 99. Mest er sóst eftir kvöldnámskeið-
um, en dagnámskeið og jafnvel morg-
unnámskeið hafa líka verið haldin,
einkum í eftirsóttum greinum.
Öll kennsla er stundakennsla. Mikil
áhersla er lögð á að fá hæfa kennara
með kennararéttindi, ef þess er nokk-
ur kostur. Laun eru greidd samkvæmt
launatöflu opinberra satrfsmanna.
Nemendur eru að yfirgnæfandi
meirihluta kvenfólk, líklega flest á
aldrinum 20—40 ára, en þó margt
bæði yngra og eldra. Stundum hafa
verið sérstök námskeið fyrir börn,
einstaka hafa verið fyrir kennara ein-
göngu, en að öðru leyti eru engar tak-
markanir settar vegna aldlurs eða
menntunar, fyrir inntöku á námskeið-
in. Nemandi, sem sótt hefur námskeið
með minnst 80% mætingu, getur
fengið í lok námskeiðs vottorð um
þátttöku sína. Margir hafa getað nýtt
sér þessi vottorð. Nemendur í fram-
haldsskólum hafa fengið námið viður-
kennt sem þátt í vali og kennarar,
sem sótt hafa námskeið í Heimilis-
iðnaðarskólanum hafa fengið þau við-
urkennd til stiga.
Hámarksfjöldi nemenda á flestum
námskeiðum er 10, á sumum aðeins 8.
Ef ekki innritast 6 þátttakendur eða
fleiri, er námskeiðið oftast látið nið-
ur falla. Kennslugjöld eru greidd fyrir-
fram og verða að standa undir öllum
kostnaði öðrum en launum skóla-
stjóra, en þau eru greidd úr félags-
sjóði H.í.
Fram til hausts 1979 var umsjón og
skipulag námskeiða Heimilisiðnaðar-
félagsins að mestu í höndum sjálf-
boðaliða. En vegna vaxandi umsvifa
var rekstrinum þá breytt í skóla með
yfirstjórn þriggja manna skólanefnd-
ar, sem samið hefur reglugerð fyrir
skólann og ráðið skólastjóra í hálft
starf. Samtímis var húsnæðinu að
Laufásvegi 2 gert ýmislegt til góða
og mörg kcnnslutæki endurnýjuð.
Skólinn er rekinn með sömu megin-
markmiðum og námskeiðin áður, en
leitast er við að gera stefnuna skírari
og kennsluna markvissari með skipu-
lögðu námsefni.
Það er óhætt að segja, að Heimilis-
iðnaðarskólinn er ótrúlega vel sóttur,
þegar tekið er tillit til þess að hann
nýtur engra styrkja og á því í harðri
samkeppni við ríkisrekna og styrkta'
skóla, sem starfa á svipuðu sviði, en
geta boðið mun ódýíara nám. Nem-
endafjöldinn hefur farið sívaxandi hin
síðari ár. Á skólaárinu 1979—1980
sóttu um 460 manns 56 námskeiðj 15
greinum. Þessi nemendafjöldi sýnir
og sannar þörfina fyrir Heimilisiðn-
aðarskólann og að hann hefur í raun-
inni þegar unnið sér rétt til inntöku
í væntanlegt fullorðinsfræðslukerfi i
landinu.
í skólanefnd sitja þrír menn, einn
skipaður af stjórn H.I., og er hann
formaður nefndarinnar, annar er til-
nefndur af kennurum skólans og sá
þriðji er kosinn úr hópi almennra fé-
laga H.I. á aðalfundi. I skólanefnd
eru nú frá hausti 1980: Elínbjört
Jónsdóttir, formaður, Sigurður Ein-
arsson og Ásta Bernhöft, sem tók við
af Rúnu Gísladóttur. Kristín Jóns-
dóttir Schmidhauser gegndi skóla-
stjórn til áramóta 1979-80, þá tók við
undirrituð. Sigríður HaUdórsdóttir.
HUGUR OG HÖND
27