Fréttablaðið - 30.03.2020, Blaðsíða 12

Fréttablaðið - 30.03.2020, Blaðsíða 12
Frá degi til dags Halldór ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Jóhanna Helga Viðarsdóttir RITSTJÓRI: Jón Þórisson jon@frettabladid.is, FRÉTTASTJÓRAR: Ari Brynjólfsson arib@frettabladid.is, Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is FRÉTTABLAÐIÐ.IS: Kristjón Kormákur Guðjónsson kristjon@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is Um 160 opinberar stofnanir eru starf- ræktar hér á landi. Það hljóta að leynast sameining- artækifæri meðal þeirra. Jón Þórisson jon@frettabladid.is Ný tvöföld virkni sem veitir hraða og langvarandi vörn gegn tannkuli. Nærri lætur að fimmti hver vinnandi maður starfi í þágu hins opinbera, ríkis eða sveitarfélaga.Þetta er athyglisvert um þessar mundir þegar störf þorra manna á almennum vinnumarkaði eru í aðsteðjandi uppnámi. Því veldur veiruváin sem hefur veist með svo ófyrirleitnum hætti að stoðum samfélagsins að rekstur atvinnufyrirtækja er í hreinni óvissu að aðstæður breytast dag frá degi og þúsundir umsókna um hlutabætur og atvinnuleysis- bætur berast Vinnumálastofnun daglega. Einn er þó sá hópur vinnandi manna sem gengur að störfum sínum vísum, nær sama hvað á dynur. Það eru starfsmenn ríkis og sveitarfélaga. Hið opinbera er fyrirferðarmikið hér á landi og illa gengur að stemma stigu við auknum umsvifum þess þrátt fyrir margvísleg slagorð stjórnmálahreyfinga liðinna tíma. Það er auðvitað ekki sérstök lausn að krefjast breyt- inga á því nú við þessar aðstæður og myndi líklega gera illt verra. En það er ástæða til að velta því fyrir sér hvers vegna ekki eru sett fram áform um forgangsröðun og hagræðingu í rekstri hins opinbera, þegar útgjöld þess stökkbreytast með efnahagsaðgerðum ríkis og sveitarfélaga og búast má við að enn eigi eftir að auka þá íhlutun ef takast á að forða stórfelldu langtíma atvinnu- leysi hér. Viðbúið er að seilst verði í vasa skattgreiðenda þegar þessu fári slotar og álögur auknar til að mæta tekjutapinu og standa undir rekstri ríkis og sveitarfélaga. Ekki má skilja orð þessi svo að þeim sé raðað saman af andúð á störfum fyrir hið opinbera, en kjarabarátta opinberra starfsmanna hefur meðal annars falist í kröfu um að deila kjörum með starfsmönnum á almennum vinnumarkaði. Sá reginmunur er þó á að opinberir starfsmenn búa við margfalt starfsöryggi á við aðra. Það sýnir sig best um þessar mundir. Á komandi misserum hlýtur því að verða velt upp hvort ekki sé ástæða til að draga saman seglin í opinberum rekstri. Búast má við að samdrátturinn í efnahagslífinu vari um nokkurra missera skeið og hlýtur að hafa sín áhrif á verkefni hins opinbera, þó þess gæti síður í bráðnauðsynlegum verkefnum mennta- og heilbrigðiskerfis, umönnun og félagslegum stuðningi, svo dæmi séu tekin. Um 160 opinberar stofnanir eru starfræktar hér á landi. Það hljóta að leynast sameiningartækifæri meðal þeirra. Þó verkefni þeirra kunni að vera sumpart ólík eru samlegðaráhrif sameiningar ríkisstofnana ótvíræð. Sama gildir um sveitarfélög. Þau eru nú ríflega 70. Sum eru fjölmenn og önnur fámenn. Ráðagerð er um að fækka þeim á nokkurra ára bili um meira en helming með því að skilgreina lágmarksfjölda íbúa þeirra. Þannig er þvinguð fram hagræðing sem ekki virðist nást fram með öðrum hætti. Nægan tíma hafa menn haft til þess. Þessari aðferð hefur ekki alls staðar verið fagnað en hún er nauðsynleg og mun leiða til betri þjónustu við íbúa og ekki síður hagræðingar. Að öllu samanlögðu er tímabært fyrir stjórnvöld að leggja á ráðin um hvernig hluta fjárhagsáfalls hins opin- bera verður mætt með skýrri forgangsröðun og hag- ræðingu þegar fram líða stundir. Hagræðing Íþróttir efla alla dáð Á daglegum upplýsingafundi í gær kom fram að Víðir okkar allra hefði sjálfur farið í vettvangsrannsókn til að kanna sannleiksgildi ábendinga um að tveggja metra regla og tuttugu manna samkomubann væri ekki alls staðar í hávegum haft. Hann hafi í þeirri ferð rekist á að 50 manna íþróttaæfing hefði verið haldin um helgina, jafnvel þó blátt bann sé lagt við því. Þetta er alvarlega en í fyrstu virðist. Kunnugt er að lestrarkunnáttu yngri aldurshópa hefur hrakað nokkuð og PISA-könnun bendir til að sama eigi við um raungreinar, jafnvel einfalda stærðfræði. Það skyldi þó ekki vera að þeir sem fyrir íþróttaæfingunni stóðu séu hvorki læsir né átti sig á að fimmtíu er meira en tuttugu? Birgðir Fyrir hreina slysni fundust í síðustu viku birgðir 6.000 sýnatökupinna á Landspítalanum. Enginn virðist hafa vitað að þeir voru til. Þetta vekur upp þá von að í birgðahaldi spítalans leynist enn f leiri fjársjóðir nú á raunastund. Ætli finnist líka f leiri rúm eða jafnvel heilu deildirnar sem enginn vissi af ? Það er varla gaman að þessu gerandi, en þetta var sannarlega ánægjulegur fundur. Eftir lok seinni heimsstyrjaldarinnar sendu Íslendingar matarböggla til bágstaddra barna í Noregi. Eftir Vestmannaeyjagosið 1973 sendu önnur Norðurlönd margvíslega aðstoð til Íslands. Seint gleymist rausnarskapur Færeyinga eftir snjóflóðin árið 1995. Norðurlöndin aðstoðuðu okkur eftir efnahagshrunið 2008 þegar f lest önnur ríki neituðu hjálparbeiðnum okkar. Árið 2009 þegar hamfaraflóðin gengu yfir Asíu sendu Íslendingar f lugvél til Taílands til að sækja slasaða Svía. Þetta eru aðeins örfá dæmi um norrænt samstarf og vináttu síðustu áratugi. Yfirstandandi COVID-19 faraldur hefur undan- farið sett einstaklinga, fyrirtæki, ríki og allt alþjóða- samfélagið í óþekkta stöðu. Ljóst er að faraldurinn bitnar ekki einungis á heilsu fólks heldur einnig á atvinnulífinu og fjármálakerfinu öllu. Enginn veit hvernig best er að reyna að draga úr áhrifum faraldursins en ljóst er að ekkert land getur staðið eitt frammi fyrir þessari ógn því veiran virðir engin landamæri. Við slíkar aðstæður er nauðsynlegt að halda heildarsýn og missa ekki sjónar á gagnsemi þess að samhæfa aðgerðir milli landa. Norrænt og alþjóðlegt samstarf opnar á möguleika sem gagnast hverju og einu landanna. Við þurfum á nágrönnum okkar að halda til að miðla upplýsingum og þekkingu sem er sérstaklega mikilvæg á tímum sem þessum. Nágrannar okkar í norðri eru, nú sem fyrr, okkar mikilvægustu bandamenn. Ekki bara meðan COVID-19 veiran gengur yfir, heldur ekki síður þegar við hefjumst handa við að endurreisa þá samfélagslegu burðarstólpa sem sköðuðust á þessum einkennilegu tímum. Samfélagsöryggi og samstarf á hættutímum eru mikilvæg svið fyrir Norðurlandaráð. Síðast á þingi ráðsins í október 2019 samþykkti það einróma nýtt stefnuskjal um samfélagsöryggi. Þar er lagt til að samstarf verði aukið á ýmsum sviðum, meðal annars hvað varðar framfærslu- og heilbrigðisviðbúnað. Stefnuskjalið inniheldur ýmsar tillögur að því hvernig samstarfið geti orðið enn betra á hættutímum, nokkuð sem Norðurlandaráð vill vinna áfram með. Vores nordiske venner Silja Dögg Gunnarsdóttir forseti Norður- landaráðs og þingmaður Framsóknar- flokksins. Nágrannar okkar í norðri eru, nú sem fyrr, okkar mikil- vægustu bandamenn. 3 0 . M A R S 2 0 2 0 M Á N U D A G U R12 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð SKOÐUN

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.