Bændablaðið - 14.03.2019, Qupperneq 38

Bændablaðið | Fimmtudagur 14. mars 201938
LANDGRÆÐSLAN
Landgræðsla ríkisins og Félag hrossabænda í samstarfsverkefni um sjálfbæra nýtingu beitarlands:
Tæplega 50 aðilar taka þátt í Hagagæðum
– Gott landlæsi er grundvöllur sjálfbærrar landnýtingar
Árið 2017 stofnuðu Landgræðsla
ríkisins og Félag hrossabænda,
verkefnið „Hagagæði“. Megin­
tilgangur verkefnisins er að stuðla
að sjálfbærri nýtingu beitarlands
og auka ábyrgð landnotenda sem
vörslumanna lands. Einnig að auka
umhverfisvitund landeigenda og
landnotenda og um leið tryggja
velferð hrossa.
Gott landlæsi landnotenda
er grundvöllur sjálfbærrar land­
nýtingar. Þátttaka í verkefninu
er valfrjáls. Standist beitarland
þátttakenda sett úttektarviðmið, fá
þátttakendur viðurkenningarskjal
því til staðfestingar. Þátttakendur
geta orðið hrossabændur og aðrir,
sem halda hross í atvinnuskyni og/
eða til brúkunar í tómstundum.
Héraðsfulltrúar Landgræðslunnar
annast úttektir beitarlanda og hafa
umsjón með „Hagagæðum“.
Haustið 2017 var fyrsta starfsár
„Hagagæða“ og hlutu þá 44 bú
viðurkenningu fyrir sjálfbæra
landnýtingu. Árið 2018 héldu þau
bú öll áfram í verkefninu og 4 ný bú
bættust við og urðu þátttökubú þá 48
talsins.
Þátttaka og kynning
Árið 2018 var fjöldi þátttökubúa
mestur á Norðurlandi vestra, 22
talsins. Þar af eru 14 bú í Skagafirði.
Á Norðurlandi eystra eru sjö bú,
fimm vestanlands og 14 á Suðurlandi.
Búunum fjölgaði um 4 frá árinu 2017.
Gert var logo fyrir „Hagagæði“
og útbúið viðurkenningarskjal til
þátttakenda í verkefninu. Einnig
fengu þátttakendur merki (límmiða)
„Hagagæða“, sem þeir geta notað til
að merkja bíla, hestakerrur eða annað,
sem þeim þykir henta.

Ferðaþjónustubú hafa hag af
þátttöku
Eftirsóknarvert er fyrir þá, sem
halda hross í atvinnuskyni, s.s.
hestaleigur og ferðaþjónustur, að
öðlast þá viðurkenningu sem felst
í þátttöku í „Hagagæðum“. Fyrsta
ferðaþjónustubúið hóf þátttöku
2018. Sama gildir um sveitarfélög,
hestamannafélög og aðra, sem eiga eða
hafa umsjón með hrossabeitarhólfum.
Ekki er sjálfgefið að beitarland allra
standist ástandskröfur Hagagæða en
þá er mjög brýnt að viðkomandi geri
þær úrbætur, sem þarf til að landnýting
þeirra sé með sómasamlegum hætti.
Enn finnast víða um land dæmi
um ofbeit af völdum hrossa. Oftast
er vankunnáttu og skussahætti
landnotenda um að kenna.
Héraðsfulltrúar Landgræðslu ríkisins
bjóða upp á ráðgjöf um landbætur og
beitarstýringu til þeirra landnotenda
er þess óska.
Bjarni Maronsson,
verkefnisstjóri Hagagæða
Hagagæði 2018.
Árið 2018 stóðust eftirtalin hrossabú úttektir vegna landnýtingar
Nafn jarðar Bóndi Sýsla
1. Sauðanes Ágúst M. Ágústsson/Steinunn Halldórsdóttir Norður-Þingeyjarsýsla
2. Bakki, Svarfaðardal Þór Ingvason Eyjafjarðarsýsla
3. Bringa Bringa ehf. Sverrir Reynir/Guðbjörg Jóna Eyjafjarðarsýsla
4. Hólsgerði Brynjar Skúlason/Sigríður Bjarnadóttir Eyjafjarðarsýsla
5. Jarðbrú Þorsteinn Hólm Stefánsson/Þröstur Karlsson Eyjafjarðarsýsla
6. Litla-Brekka Vignir Sigurðsson Eyjafjarðarsýsla
7. Litli-Dalur Kristín Thorberg Eyjafjarðarsýsla
8. Ásgeirsbrekka Jóhann Ingi Haraldsson Skagafjarðarsýsla
9. Bær Höfðaströnd ehf/Sigmar Bragason Skagafjarðarsýsla
10. Enni Haraldur þ. Jóhannsson/Eindís Kristjánsdóttir Skagafjarðarsýsla
11. Flugumýri II Flugumýri ehf. Anna Sigurðardóttir Skagafjarðarsýsla
12. Hafsteinsstaðir Skapti Steinbjörnsson/Hildur Claessen Skagafjarðarsýsla
13. Hólar í Hjaltadal Hólaskóli Skagafjarðarsýsla
14. Hverhólar Freysteinn Traustason/Birna S. Hafsteinsdóttir Skagafjarðarsýsla
15. Íbishóll Íbishóll ehf, Magnús Bragi/Elisabeth Jansen. Skagafjarðarsýsla
16. Kálfsstaðir Ólafur Sigurgeirsson/Sigríður Björnsdóttir Skagafjarðarsýsla
17. Nautabú Karen Steindórsdóttir/Eyjólfur Þórarinsson Skagafjarðarsýsla
18. Tunguháls II Líney Hjálmarsdóttir Skagafjarðarsýsla
19. Víðidalur/Kirkjuhóll Pétur Stefánsson Skagafjarðarsýsla
20. Ytra-Skörðugil Ingimar Ingimarsson Skagafjarðarsýsla
21. Ytra-Vallholt Vallholt ehf. Björn og Harpa Skagafjarðarsýsla
22. Geitaskarð Íslensk hrossarækt Austur-Húnavatnss.
23. Hof í Vatnsdal Jón Gíslason/Eline Schrijver Austur-Húnavatnss.
24. Hólabak Björn Magnússon Austur-Húnavatnss.
25. Steinnes Magnús Jósefsson Austur-Húnavatnss.
26. Auðunnarstaðir I Júlíus G. Antonsson Vestur-Húnavatnss.
27. Stóra-Ásgeirsá Elías Guðmundsson/Magnús Á. Elíasson Vestur-Húnavatnssýsla
28. Ytri-Þóreyjarnúpur Þórey ehf/ Gerður Hauksdóttir Vestur-Húnavatnssýsla
29. Þóreyjarnúpur Þóreyjarnúpshestar ehf/Halldór G.Guðnason Vestur-Húnavatnssýsla
30. Hjarðarholt Þorvaldur T. Jónsson/Hrefna B. Jónsdóttir Mýra-og Borgarfjarðars.
31. Lundar II Sigbjörn Björnsson Mýra-og Borgarfjarðars.
32. Oddsstaðir I Sigurður O. Ragnarsson/Guðbjörg Ólafsdóttir Mýra-og Borgarfjarðars.
33. Ölvaldsstaðir IV Guðrún Fjeldsted Mýra-og Borgarfjarðars.
34. Hömluholt Gísli Guðmundsson Snæfellsnessýsla
35. Auðsholtshjáleiga/Grænhóll Gunnar Arnarson Árnessýsla
36. Hólar í Árborg Ímastaðir ehf/Einar Hallsson Árnessýsla
37. Hraun I Hrafnkell Karlsson Árnessýsla
38. Hvoll I Ólafur H. Einarsson Árnessýsla
39. Kjóastaðir II Geysir hestar/Hjalti og Ása Árnessýsla
40. Litlaland Sveinn Steinarsson Árnessýsla
41. Árbæjarhjáleiga Kristinn Guðnason/Marjolijn Tiepen Rangárvallasýsla
42. Ásborg Eydís Þ. Indriðadóttir Rangárvallasýsla
43. Fet/Lindarbær Fet ehf Rangárvallasýsla
44. Gunnarsholt Ágústa Helgadóttir Rangárvallasýsla
45. Hemla Vignir Siggeirsson/Lovísa Ragnarsdóttir Rangárvallasýsla
46. Kirkjubær Kirkjubæjarbúið/Ágúst Sigurðsson Rangárvallasýsla
47. Oddhóll Sigurbjörn Bárðarson Rangárvallasýsla
48. Vakursstaðir Valdimar Bergstað/Halldóra Baldvinsdóttir Rangárvallasýsla
Bjarni Maronsson.
Hross í haga. Mynd / HKr.
LESENDABÁS
Pólitískan fallþunga í kjötmálið
Landbúnaðarráðherra hefur
nú kynnt frumvarp sitt um
innflutning á ófrosnu kjöti til
landsins. Að öllu óbreyttu mun
það taka gildi 1. september
nk. Frumvarpið er viðbrögð
stjórnvalda við dómi EFTA­
dómstólsins og Hæstaréttar
Íslands þess efnis að íslenska
leyfisveitingakerfið fyrir
innflutning á hrárri og unninni
kjötvöru, eggjum og mjólk
samrýmist ekki ákvæðum EES­
samningsins.
Hér er á ferðinni stórmál sem
getur haft alvarlegar afleiðingar
fyrir búfjárstofna okkar og þar
með okkar hreina landbúnað, auk
þess sem málið varðar lýðheilsu
landsmanna. Forsaga málsins lýtur
að matvælalöggjöf ESB sem var
tekin upp í EES­samninginn árið
2007 en lögfest tveimur árum síðar
með aukaákvæði um frystiskyldu.
Ljóst má vera að í aðdraganda
þess sváfu stjórnvöld á verðinum
og hefðu átt að halda sérstöðu
okkar á lofti með kröftugum
hætti. Bændasamtökin hafa
ályktað á þann veg að frumvarpið
sé fullkomin uppgjöf af hálfu
ríkisstjórnarinnar og skal hér tekið
undir það.
Slök hagsmunagæsla
ríkisstjórnarinnar
Á Alþingi í síðustu viku spurði
ég utanríkisráðherra hvort hann
hafi beitt sér pólitískt í málinu
á vettvangi ESB. Kvaðst hann
hafa hringt í utanríkismálastjóra
ESB. Fyrir litla eyþjóð eins og
Ísland eru hagsmunir málsins
miklu stærri en svo að eitt símtal
dugi til og verður þetta að teljast
fremur slök hagsmunagæsla.
Einnig spurði ég ráðherra hvort
að málið hafi verið tekið upp
í sameiginlegu EES­nefndinni
en þar skal ræða deilumál sem
geta komið upp í framkvæmd
samningsins. Ráðherra svaraði
spurningunni ekki enda veit hann
sem er að málið hefur ekki verið
rætt á vettvangi nefndarinnar og
verður það að teljast einkennilegt.
Að hálfu ESB er þetta mál rekið
af öflugustu hagsmunaklíkunni
innan Evrópusambandsins,
embættismönnum landbúnaðar­
mála ESB. Ríkisstjórnin verður að
setja allt sitt pólitíska vægi í málið.
Forsætisráðherra verður að funda
hið fyrsta með Jean Claude Junker,
forseta framkvæmdastjórnar
Evrópusambandsins, og óska
eftir því að sérstaða Íslands verði
viðurkennd. Annað væri uppgjöf.
Landhelgisdeilan við Breta
og kjötmálið
Í landhelgisdeilunni við Breta
lögðum við fram veigamikil
gögn sem studdu okkar
málstað. Gögn eins og skýrslu
Hafrannsóknastofnunar um
ofveiði. Rökin voru okkar megin
og við náðum að lokum sigri gegn
heimsveldi. Hið sama á við í þessu
máli. Sérstaða okkar er ótvíræð.
Íslenskir búfjárstofnar hafa verið
einangraðir um aldir og hafa aldrei
komist í snertingu við smitefni
margra búfjárstofna, sem eru
landlægir í Evrópu og víðar. Rökin
eru okkar megin.
Hagnýting náttúruauðlinda
í landbúnaði byggist á
þekkingu rétt eins og hagnýting
náttúruauðlinda í sjávarútvegi.
Ólafur Jóhannesson forsætis­
ráðherra sagði í landhelgismálinu
að samkomulag væri útilokað nema
litið yrði með fyllstu sanngirni á
aðstæður okkar. – Orð sem eiga
sannarlega við í þessu máli.
Birgir Þórarinsson
Höfundur er þingmaður
Miðflokksins í Suðurkjördæmi.
Birgir Þórarinsson.