Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.12.1989, Blaðsíða 15

Pistilinn skrifar
Brynhildur Bjarnadóttir
Það vakti þjóðarathygli þann 4.
sept sl. þegar borgarstjóri
Reykjavíkur, Davíð Oddsson
settist í hjólastól snemma morguns og
sat þar sem fastast allt til kvölds.
Kæmi mér ekki á óvart þó margur
óþægilegursannleikurinn hefði runnið
upp fyrir honum þennan dag. A hann
allan heiður skilið fyrir framtakið. En
gjaman hefði ég viljað sjá þennan
atburð sem upphaf keðjuverkandi
athafna framámanna á ýmsum sviðum
þjóðfélagsins. Því það er nú svo, að
heitast brennur ætíð á þeim sem sjálfir
reyna. Væri það t.d. ekki nokkuð
snjallt, ef meðlimir Náttúruverndar-
ráðs tækju sig til og gerðu eins og
borgarstjórinn. Sumir þeirra gætu t.d.
sest í hjólastól, aðrir tekið sér tvær
hækjur, og lagt svo í ferðalag um þau
svæði, sem undir Náttúruverndarráð
heyra. Nú er það fjarri mér að agnúast
út í allt það sem þessi stofnun hefur
gjört, landinu til góðs og þjóðinni til
sóma. En verið gæti nú samt, þegar
virðulegir starfsmenn Náttúruvemdar-
ráðs væm staddir t.d. við Öskjuop í
hjólastólum og á hækjum að þeim dytti
í hug Búkollusaga, sem allir þekkja frá
bamæsku. „Taktu hár úr hala mínum
og leggðu það á jörðina“, sagði Bú-
kolla við strákinn, - og „Legg ég á og
mæli ég um, að þú verðir að svo háu
fjalli, að enginn komist yfir, nema
fuglinn fljúgandi“. Þannig segir sagan.
Næst myndu þeir svo kannski vilja sjá
Hólmatungurnar, Hljóðakletta og
Forvöðin í Jökulsárgljúfrunum, sem er
einn af fegurstu þjóðgörðum landsins.
Hvemig yrði þeim við, forkólfum
náttúruvemdarmála, þar sem þeir
stæðu og sætu, heftir af sinni
tímabundnu hreyfihömlun við
þröskuld þessara náttúrudjásna, og
komast ekki yfir hann.
Legg ég á, og mæli ég um, sagði
Búkolla.
Það er sárgrætilegt, að á undan-
förnum árum virðist eins og skipulega
hafi verið unnið að því, svo víða, á
friðlýstum svæðum landsins, að hefta
för þeirra, sem ekki eru færir um að
ganga, jafnvel svo klukkutímum
skiptir, til að njóta þessara staða á borð
við aðra þjóðfélagsþegna. Og tekur sá
hópur að sjálfsögðu til miklu fleira
Brynhildur Bjarnadóttir.
fólks, en þess sem bundið er hjólastól-
um eða hækjum. Ekki dettur mér í hug
að þama ráði mannvonska, heldur er
þar um að ræða skammsýni, eða
nærsýni, sem auðvitað er hægt að bæta
úr með góðum gleraugum, hjálpar-
tækjum þeirra sem ekki hafa góða sjón.
Vandinn er, að gera sér grein fyrir því,
að sjónin sé ekki í góðu lagi.
En geta skal þess sem vel er gert.
Fyrir skömmu var ég með hópi hreyfi-
hamlaðs fólks í Ásbyrgi. Þar er tiltölu-
lega auðvelt fyrir alla að komast um,
flestirgangstígarbreiðir, og auðvelt að
aka um þá í hjólastólum. Þó mætti að
ósekju koma fyrir handriði meðfram
stígnum niður að tjöminni. Kæmi það
mörgum til góða, og ætti að vera auð-
velt að hanna það svo snoturlega að
ekki særði augu neins.
Þó að ég nefni ekki fleiri staði, væri
það auðvitað bein nauðsyn, að hið
ágætafólk íNáttúruvemdarráði reyndi
að ferðast á þennan máta um öll vernd-
arsvæðin. Trúi ég að þá myndi skiln-
ingur aukast fyrir mörgu, sem betur
mætti fara, og það er fyrsta skrefið til
úrbóta.
Næsti hópur sem ég vildi gjaman
sjá að tæki sér borgarstjórann til fyrir-
myndar, eru arkitektar og aðrir hönn-
uðir og umsjónarmenn mannvirkja.
Og nú heyri ég ykkur segja: Hvaða
vitleysa er þetta í konunni. Er ekki búið
að setja ótal lög og reglugerðir um
aðgengi fatlaðra? Er það ekki nóg, eða
hvað? Og þetta var nú stór spurning,
eins og sagt er.
Eg skal nefna dæmi um splunku-
nýja opinbera byggingu, heilsugæslu-
stöð. Þar virðist hið prýðilegasta
aðgengi öllum utan dyra, sömuleiðis
innandyra. En viti menn. Allt í einu er
komin á staðinn útidyrahurð, ein mikil
og voldug með tilheyrandi verklegum
þröskuldi, ogekki hugsað um hvort þar
geti þeir um garða gengið, sem ekki eru
fullfærir. Og kemur enn í hug
Búkollusagan gamla. Sem betur fer
varð því slysi forðað, að útidyrahurðin
fatlaða kæmist á sinn stað í óbreyttu
ástandi. Við munum líka eftir því í
sögunni, að skessan boraði gat á fjallið
til þess að komast leiðar sinnar.
Vitiðþið,aðþaðertaliðaðum 10%
þjóðarinnar séu á einhvern hátt hreyfi-
hamlaðir. Það er sjálfsagt dýrt að
skipuleggja og byggja þannig, að allir
komist leiðar sinnar, en mistökin eru
líka dýr. Jafnrétti er stórt orð. Ófram-
kvæmanlegt, segja margir. En á því
sviði sem ég hefi um fjallað í þessum
pistli, er það framkvæmanlegt. Hætt-
um að búa til fjöllin, og bora göt í
gegnum þau á eftir. Leggjum vegina
slétta og færa í upphafi.
Brynhildur Bjarnadóttir,
form Sjálfsbjargar, félags fatlaðra
á Húsavík.
Pistillinn var fluttur í Svœðisútvarpi
Norðurlands 14. sept sl.
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS
15