Bændablaðið - 20.02.2020, Blaðsíða 12

Bændablaðið | Fimmtudagur 20. febrúar 202012
FRÉTTIR
Íbúar Hörgársveitar búa margir hverjir ekki við hitaveitu í húsum sínum, en gjöful jarðhitasvæði eru innan
sveitarfélagsmarkanna sem sveitarstjórn vill gjarnan að verði nýtt þar. Margvíslegar tæknilegar hindranir eru hins
vegar við að leggja hitaveitu í dreifbýli, hitaveita er í eðli sínu dreifbýlistækni. Mynd / MÞÞ
Norðurorka og Hörgársveit:
Kanna fýsileika þess að leggja
hitaveitu um hluta sveitarinnar
„Hörgársveit telur óviðunandi
að íbúar sveitarfélagsins þurfi
að sæta svo löku hlutskipti þegar
gjöful jarðhitasvæði eru innan
sveitarfélagsmarkanna,“ segir í
umsögn sveitarstjórnar Hörgár­
sveitar, en Orkustofnun óskaði
eftir henni vegna umsóknar
Norður orku um nýtingarleyfi
fyrir jarðhitasvæðið á Hjalteyri.
Hörgársveit beinir því til rétt­
hafa nýtingarleyfisins að það vatn
sem unnið er við Hjalteyri sé í
auknum mæli nýtt til að mæta þörf
innan sveitarfélagsins, svo sem í
Hörgárdal og Öxnadal. Unnið
er að könnun á fýsileika þess að
leggja hitaveitu um ákveðið svæði
í sveitarfélaginu og mun niðurstaða
liggja fyrir síðar í vetur.
Fjárhags- og
umhverfislegt óhagræði
Hörgársveit bendir í umsögn sinni
á að verulegur hluti íbúa sveitarfé­
lagsins sé án hitaveitu og rýri það
til muna búsetuskilyrði á þeim
svæðum sem í hlut eiga. Skemmst
sé að minnast þess ástands sem
skapaðist þegar óveður gekk yfir
landið í desember síðastliðnum og
rafmagnslaust varð dögum saman.
Þá urðu þess dæmi að íbúar sveitar­
félagsins þurftu að yfirgefa heim­
ili sín þar sem hitastig innanhúss
var komið undir 10 °C á svæðum
þar sem hitaveitu nýtur ekki við.
Einnig bendir sveitarstjórnin á fjár­
hagslegt og umhverfislegt óhag­
ræði sem hlýst af því að kynda hús
með rafmagni og jarðefnaeldsneyti.
Hitaveita í eðli
sínu þéttbýlistækni
Helgi Jóhannesson, forstjóri
Norðurorku, segir að unnið sé að
fýsileikakönnun um þessar mundir
á því hvort hagkvæmt geti talist að
leggja hitaveitu um ákveðið svæði
í Hörgársveit, frá Laugalandi og
suður að Melum, beggja vegna í
sveitinni í nokkurs konar hring.
Allmargir myndu ná að tengjast
hitaveitu ef könnunin leiði í ljós
að slíkt sé fýsilegt. „Það var gerð
svipuð könnun á þessu árið 2007
og niðurstaðan þá var að það væri
fjárhagslega óhagkvæmt að fara í
slíkar framkvæmdir,“ segir Helgi
en hitaveita sé í eðli sínu þétt­
býlistækni. Vatn kólni verulega í
lögnum á leið sinni á áfangastað og
því lengri sem leiðin er og notkun
lítil, því meira kólni vatnið. Sömu
tæknilegu skilyrði gildi fyrir hita­
veitu í dreifbýli í Hörgársveit, óháð
því hvar jarðhitasvæði eru staðsett.
Margvíslegar
tæknilegar hindranir
„Það eru margvíslegar tæknilegar
hindranir við það að leggja hita­
veitu í dreifbýli. Það getur víða
gengið og þá er yfirleitt til bóta
að stórnotandi sé á enda þess
svæðis sem lagt er á. Því er ekki að
heilsa í þessu tilviki,“ segir hann.
Bendir hann á að aðrar forsendur
séu uppi nú varðandi fjárhagslegu
hlið málsins en var fyrir rúmum
áratug. Niðurgreiðslur ríkisins til
rafmagnshitunar, sem nýta megi
til uppbyggingar hitaveitu hafi á
tímabilinu hækkað umtalsvert en
gert yrði ráð fyrir að það fé fengist
til verkefnisins og gerði það eflaust
mun hagkvæmara en áður. „Þetta
kemur allt í ljós síðar í vetur þegar
niðurstaða liggur fyrir,“ segir hann.
Notkun á Akureyri
aukist um 100%
Helgi segir að Norðurorka standi
í umfangsmiklum framkvæmdum
þessi árin, m.a. við nýja Hjalteyrar­
lögn, frá jarðhitasvæðinu við
Hjalteyri og til Akureyrar. Þær
fram kvæmdir hófust sumarið 2018
og áætlað að þeim ljúki árið 2023.
Kostnaður við þá framkvæmd er
ekki undir 2,5 milljörðum króna,
en Helgi segir að um sé að ræða
stóra fjárfestingu til langrar fram­
tíðar. Heitt vatn hafi á fyrstu árum
hitaveitu á Akureyri verið leitt
sunnan að, úr Eyjafjarðarsveit,
en nægt magn sé ekki fyrir hendi
til framtíðar. Leit að heitu vatni
á svæðinu bar góðan árangur við
Hjalteyri og því þurfi að leggja í
mikla fjárfestingu við að ná í vatnið
þangað. Notkun Akureyringa og
nærsveitarmanna á heitu vatni
hefur aukist um 100% á síðustu
tveimur áratugum, frá árinu 2000.
/MÞÞ
Alexandersflugvöllur við Sauðárkrók:
Lokun vegna veðurskilyrða fátíð
Sveitarfélagið Skaga­
fjörður hefur á undan­
förnum árum lagt mikla
áherslu á uppbyggingu
Alexanders flugvallar
sem vara flugvallar vegna
góðra lendingar skilyrða
og landfræði legrar legu
flugvallarins.
Þetta kemur fram í
umsögn vegna þings­
ályktunartillögu um
Alexandersflugvöll sem
vara flugvöll fyrir Kefla­
víkur­, Reykja víkur­,
Akur eyrar­ og Egils­
staða flugvelli. Byggðaráð
Sveitar félags ins Skaga­
fjarðar styður málið.
Óumdeilt sé að
lendingarskilyrði séu með því besta
sem gerist á landinu og þeir dagar
þar sem vellinum er lokað vegna
veðurskilyrða eru fátíðir, segir í
umsögninni. Einnig að slíkt myndi
heyra til undantekinga með bættum
vallarbúnaði. „Jafnframt er ljóst að
uppbygging vallarins myndi hafa
veruleg jákvæð áhrif á ferðaþjónustu
á Norðurlandi öllu,“ segir í umsögn­
inni. /MÞÞ
Sigfús Ingi Sigfússon, sveitarstjóri Sveitarfélagsins Skagafjarðar, Svavar Atli
Birgisson, slökkviliðsstjóri Brunavarna Skagafjarðar, Jón Helgi Björnsson,
forstjóri HSN og Örn Ragnarssonm framkvæmdastjóri lækninga við HSN,
við undirritun samningsins. Mynd / HSN
HSN og Skagafjörður:
Nýr samningur um sjúkraflutninga
Nýr samningur um sjúkraflutninga
á milli Heilbrigðisstofnunar
Norðurlands og Sveitarfélagsins
Skaga fjarðar hefur verið undir­
ritaður. Brunavarnir Skaga­
fjarðar munu sjá um framkvæmd
samnings ins líkt og undanfarin ár.
Samningurinn, sem gildir til
næstu 5 ára, nær til sjúkraflutninga
í Skagafirði, utan Fljóta sem
njóta þjónustu frá Fjallabyggð.
Áralöng hefð er fyrir samstarfi
Heilbrigðisstofnunar Norðurlands,
Sveitar félagsins Skagafjarðar og
Brunavarna Skagafjarðar vegna
sjúkraflutninga og eru samnings­
aðilar því mjög ánægðir með
að óbreytt fyrirkomulag vegna
sjúkraflutninga í Skagafirði hafi
verið tryggt næstu árin. /MÞÞ
Alexanders­flugvöllur­í­Skagafirði.­
Mikil aukning á kamfílóbaktersýkingum
í Danmörku rakin til kjúklingakjöts
Kamfílóbaktersýkingum fer
fjölgandi í Danmörku og hafa
aldrei mælst fleiri tilfelli en á síð­
asta ári, samkvæmt frétt Global
Meat.
Meira en 5.300 ein staklingar
voru greindir með kamfílóbakter­
sýkingu í Danmörku á árinu 2019.
Er þetta mesti fjöldi smittilfella
sem sést hefur þar í landi á einu ári
og hefur verið nær stöðug aukning
í kamfílóbaktersmiti síðan 2012.
Talað er um faraldur á síðasta ári og
er aukin smittíðni að mestu rakin til
sýkinga vegna neyslu á kjúklinga­
kjöti.
Vitnað er í Evu Møller Noelsen
hjá Statens Serium Institude (SSI)
sem segir að áður fyrr hafi slík
smittilfelli verið fremur sjaldgæf.
Hún segir að aukin tíðni sýkinga
megi í langflestum tilfellum rekja
til matvæla.
Þá er einnig bent á að aukin tíðni
sé vegna smits á kam­
fílóbakter úr sýktum
jarðvegi, sandi, vatni
og vegna snertinga
við dýr. Í rannsókn
sem gerð var á þessum
málum fyrir nokkrum
árum kom í ljós að aukin tíðni
smits af þessum toga átti sér stað
í kjölfar vætutíðar og
mikilla rigninga. Segir
Katrin Kuhn, sem líka
starfar hjá SSI, að
vegna hlýnandi veður­
fars megi búast við að
smithættan í náttúr­
unni aukist yfir lengra tímabil en
bara yfir sumarmánuðina. /HKr.

Mat á umhverfisáhrifum
Athugun Skipulagsstofnunar
Breikkun Vesturlandsvegar milli Varmhóla og
Hvalfjarðarvegar
Vegagerðin hefur tilkynnt til Skipulagsstofnunar frummatsskýrslu ásamt
viðaukum um breikkun Vesturlandsvegar milli Varmhóla og Hvalfjarðar-
vegar.
Kynning á frummatsskýrslu:Tillaga að ofangreindri framkvæmd og
skýrsla um mat á umhverfisáhrifum hennar liggur frammi til kynningar
frá 24. febrúar til 7. apríl á eftirtöldum stöðum: Í íþróttahúsi Klébergs-
skóla, Kjalarnesi, á skrifstofu Reykjavíkurborgar, í Þjóðarbókhlöðunni og
hjá Skipulagsstofnun. Frummatsskýrslan er aðgengileg á vef Skipu-
lagsstofnunar www.skipulag.is.
Athugasemdafrestur: Allir geta kynnt sér frummatsskýrsluna og lagt
fram athugasemdir. Athugasemdir skulu vera skriflegar og berast eigi
síðar en 7.apríl 2020 til Skipulagsstofnunar, Borgartúni 7b, 105 Reykja-
vík eða með tölvupósti á skipulag@skipulag.is.
Kynningarfundur: Vakin er athygli á að Vegagerðin stendur fyrir kynn-
ingarfundi á frummatsskýrslu þann 27. febrúar kl. 16:00 til 18:00 í
Klébergsskóla, Kjalarnesi og eru allir velkomnir.
Bænda
bbl.is Facebook