Dagblaðið Vísir - DV - 21.08.2020, Síða 8

KANNSKI EKKI ÖLL NÓTT ÚTI
Í síðasta blaði var farið yfir bágt ástand á vinnumarkaði og ærin verk-
efni sem fram undan eru á vettvangi verkalýðsfélaga. Þó gefa tölur
um fjölda starfa og álit sérfræðinga um framhaldið tilefni til bjartsýni.
Heimir
Hannesson
heimir@dv.is
Sonja Ýr Þorbergsdóttir, formaður BSRB, segir stöðuna á vinnumarkaði
vissulega erfiða. „En sem
betur fer siglum við inn í
veturinn og langflestir okkar
félagsmanna með tryggðan
kjarasamning.“ Hún tekur
undir með kollegum sínum að
hækka þurfi atvinnuleysis­
bætur og tryggja framfærslu
fólks. Hins vegar segir Sonja
mikið tilefni til þess að hafa
áhyggjur af skólastarfi í haust
og vetur.
„Komi til frekari takmark­
ana á skólastarfi er hætt við
að margir séu búnir með sinn
frítökurétt vegna sumarfrís
og vegna röskunar á skóla­
starfi fyrr á árinu. Ljóst er
að tekjulægstu hóparnir eru
viðkvæmastir fyrir þessu og
munu eiga erfiðast með að
brúa þetta bil,“ segir Sonja.
BSRB mun, að hennar sögn,
eiga samtal við stjórnvöld um
það hvernig hægt sé að bjóða
upp á meiri sveigjanleika. Til
dæmis með meiri heimavinnu.
Hlutabótaleið hverfandi
Þó að nýbirtar atvinnuleysis­
tölur Vinnumálastofnunar
fyrir júlí séu ef til vill ekki til
þess að hrópa húrra fyrir, er
auðvelt að ímynda sér talsvert
verra ástand. Til dæmis er
ljóst að mjög fáir eru að nýta
sér hlutabótaleiðina en hún
vegur aðeins 0,9% af heildar­
atvinnuleysi.
Heildaratvinnuleysið mæld­
ist í júlí 8,8%, að frádregnu
hlutabótaatvinnuleysinu svo­
kallaða og eftir stendur 7,9%
„almennt atvinnuleysi“. Þetta
„almenna“ atvinnuleysi var
7,5% í júní og 7,4% í maí. Þar
til viðbótar má sjá algjört
hrun í nýtingu hlutabótaleið­
arinnar. Atvinnuleysi tengt
nýtingu hlutabótaleiðarinnar
fór úr 10,3% í júní í 0,9% í
júlí, sem fyrr sagði. Gekk
Unnur Sverrisdóttir, forstjóri
Vinnumálastofnunar, meira
að segja svo langt að segja
að ekki væri þörf á að fram­
lengja hlutabótaleiðina.
Taka skal fram að Vinnu­
málastofnun segir í skýrslu
sinni um atvinnuleysistölur
júlímánaðar að hún geri ráð
fyrir áframhaldandi aukn­
ingu á almennu atvinnuleysi
eftir því sem áhrifa fleiri
hópuppsagna fer að gæta hjá
greiðslustofu stofnunarinnar.
Á móti spáir hún áframhald­
andi lækkun á nýtingu hluta­
bótaleiðarinnar og að það
verði 0,4% af heildaratvinnu­
leysi í ágústmánuði.
Vinnumálastofnun spáir
8,6% atvinnuleysi í ágúst og
að það lækki svo með haust­
inu þegar fólk hefur nám, en
námsmenn eiga ekki rétt á
bótum.
Svartnættið ekki svo svart
Þó er ekki öll von úti, því
inni á vinnumiðlunarvefnum
Alfreð eru nú auglýst 255
störf, og hefur lítið dregið úr
þeim fjölda á undanförnum
vikum. Störfin eru jafnframt
af ýmsum toga. Efst á heima­
síðu Alfreðs þegar þetta er
skrifað er til dæmis auglýst
eftir deildarstjóra bókhalds
hjá B&L, leikskólakennara,
bifvélavirkja, lögfræðingum
hjá Sýslumanni á höfuðborg­
arsvæðinu og kerfisstjóra hjá
Advania.
Enn fremur segir Vinnu­
málastofnun í áðurnefndri
skýrslu að 144 störf hafi
verið auglýst hjá vinnumiðlun
Vinnumálastofnunar í júlí.
DV tók saman fjölda aug­
lýsinga í nýjasta atvinnuaug­
lýsingablaði Fréttablaðsins
og flokkaði störfin eftir því
hvort krafist væri háskóla­
menntunar eða ekki. Í heild
voru 28 störf auglýst þar. 17
kröfðust háskólaprófs eða
annars konar sérfræðimennt­
unar, sex kröfðust háskóla­
prófs og mikillar reynslu og
fimm gerðu ekki kröfu um
háskólamenntun. Tíu af aug­
lýsingunum 28 voru stjórn­
unarstörf.
Sambærilega sögu er að
segja af Starfatorgi, þar
sem laus störf hjá hinu opin­
bera eru auglýst. Af þeim 83
störfum sem laus voru til um­
sóknar gerðu 52 kröfu um há­
skólapróf og 21 ekki.
Kreppan ekki
óyfirstíganleg
DV.is sagði frá því fyrr í
sumar að Andrés Jónsson,
framkvæmdastjóri Góðra
samskipta, hefði opnað ráðn­
ingarskrifstofu. Þótti fréttin
skera sig allnokkuð úr öðrum
fréttum á þeim tíma af hóp­
uppsögnum og yfirvofandi at­
vinnuleysi. Sagði Andrés þá
við DV að miklar breytingar
væru að verða á hvernig að
ráðningum væri staðið á Ís­
landi og hvernig hæfni væri
metin. „Við skiljum betur
hvernig við prófum fólk, við
styðjumst við raunhæf verk­
efni í ráðningarferlum og
byggjum á miklu meiri upp­
lýsingum en yfirferð á fer­
ilskrám og öðrum aðsendum
gögnum.“
Í samtali við blaðamann seg­
ir hann að ráðningarskrifstofa
Góðra samskipta gangi vel.
Engu að síður sé ljóst að fram
undan sé kreppa en Andrés
segist þó jákvæður. „Þetta er
kreppa sem Íslendingar kunna
á. Við erum svo vön aflabresti
og öðrum skyndilegum ytri
áföllum sem ekki tengjast
hefðbundnum hagsveiflum.“
Andrés segir íslenska þjóð
úrræðagóða og að hún hafi
reynslu af því að finna sér
nýjar matarholur þegar mest
liggur við. Mestar áhyggjur
hefur Andrés þó af háskóla­
menntuðum. Of fá alþjóðleg
þekkingarfyrirtæki séu hér
á landi sem geti boðið há­
skólamenntuðum góð laun og
áhugaverð verkefni. Það taki
tíma að skapa ný slík tækifæri
á markaði.
„Við þurfum að taka Dani
okkur til fyrirmyndar. Jafn­
vel þó tekið sé tillit til þess að
þeir eru 16 sinnum fjölmenn­
ari þjóð en við, eru þeir lík­
lega með 20­30 sinnum fleiri
öflug þekkingarfyrirtæki en
við,“ segir Andrés.
Íslendingar stóðu síðustu
kreppu af sér svo eftir var
tekið. Gríðarleg fjölgun varð í
fjölda fyrirtækja, einna helst í
ferðaþjónustu og upp úr henni
urðu til tæknifyrirtæki í geir­
anum eins og Guide to Iceland
og Bókun.
Nú er komið að því að endur­
taka leikinn. n
Þeir sem áður störfuðu í ferðaþjónustu eru fjórðungur atvinnulausra. Ljóst er að fá störf munu bjóðast í þeim bransa í vetur. MYND/ERNIR
Þetta er kreppa
sem Íslendingar
kunna á.
Seinni hluti af tveimur. Fyrri
hluti greinarinnar birtist í
síðasta tölublaði DV
8 FRÉTTIR 21. ÁGÚST 2020 DV