Morgunblaðið - Sunnudagur - 01.02.2020, Blaðsíða 17

Margt smátt gerði stórt
En það voru fleiri þættir sem bættu ekki úr skák fyr-
ir Corbyn. Hann þurfti endilega að finna að því að
Bandaríkjamenn hefðu náð því langþráða markmiði
sínu að koma leiðtoga ISIS- hreyfingarinnar, Abu
Bakr al Baghdadi, fyrir kattarnef 26. október sl. Tuð
Corbyns um að betra hefði verið að færa leiðtogann
fyrir dómara og annað því um líkt mæltist heldur illa
fyrir. Ekki síst vegna þess að Baghdadi hafði ekki
gullband um sig miðjan heldur mörg sprengjubelti og
um börn sín að auki.
Síðustu misserin hefur Corbyn mátt þola skemm-
andi umræður um landlægt gyðingahatur innan
Verkamannaflokksins og viðbrögð leiðtogans voru
veikluð og ótrúverðug. Myndauppstillingar af honum
með þekktum leiðtogum hryðjuverkasamtaka, sem
beita sér gegn Ísrael, bættu ekki úr stöðu flokksins
og urðu til þess að rifjaður var upp sleikjugangur
Corbyns utan í foringja Lýðveldishersins sem staðið
höfðu fyrir drápum og limlestingum á Bretum, al-
mennum óbreyttum borgurum, en einnig ráðherrum,
lögreglu- og hermönnum.
Ekki laumu-kommi, en laumu-brexiti
Og í kosningunum flækti það einnig málið að talið var
ljóst að Corbyn hefði árum ef ekki áratugum saman
viljað að Bretar færu úr ESB. En sú afstaða varð
honum ekki hjálpleg núna því að hann vildi ekki fylli-
lega við hana kannast. Það var vegna þrýstings frá
meirihluta leiðtoga flokksins á þingi og í verkalýðs-
félögum sem tóku fullan þátt í því með þingforset-
anum og svikulum framamönnum í Íhaldsflokknum
að reyna að koma í veg fyrir að þingið afgreiddi út-
gönguna. Í kosningunum sjálfum bar Corbyn svo
fram millileið um framhaldið sem fáir skildu, þar á
meðal um það að nýtt þjóðaratkvæði yrði boðað um
veruna í eða utan ESB,. Það féll í grýttari jarðveg hjá
þjóðinni en stjórnmálaspekingar, sem aldrei þora út
fyrir háskólalóðirnar, höfðu ætlað, því að henni þótti
nú ljóst að fremja ætti skemmdarverk gegn niður-
stöðu sem félli ekki í smekk elítunnar.
Corbyn rak svo enn sverari nagla í pólitíska kistu
sína þegar hann tilkynnti að ef hann næði fram nýju
þjóðaratkvæði um ESB þá myndi hann sjálfur ekki
taka opinbera afstöðu til þess, hvort svarið hann
styddi!
Eyðimörkin skiptir um gönguhóp
Eftir að Tony Blair hafði unnið Íhaldsflokk Johns
Majors með miklum yfirburðum árið 1997 hófst rúm-
lega áratugar löng eyðimerkurganga þess flokks.
Blair vann þrennar kosningar í röð en varð þá að láta
undan sífelldu kvaki Gordons Brown um meint loforð
um að hann fengi að taka við flokki þeirra félaga áður
en lyki nösum. Brown tapaði sínum einu kosningum
og Blair hóf mikla auðsöfnun sem hefur tekist ágæt-
lega.
Í eyðimerkurgöngunni skipti Íhaldsflokkurinn ótt
og títt um leiðtoga en enginn þeirra fann fjölina sína.
William Hague var leiðtogi 1997-2001, Ian Duncan
Smith 2001-2003, Michael Howard 2003-2005 og
Cameron svo loks árið 2005 og hafði verið leiðtogi
stjórnarandstöðunnar í 5 ár þegar að Brown boðaði
loks til kosninga sem hann tapaði að verðleikum. En
Cameron vann á hinn bóginn ekki þær kosningar,
þótt hann bætti við sig en það gerði Frjálslyndiflokk-
ur Nicks Cleggs. Sá komst því í lykilstöðu.
Cameron bar allt sitt stáss á borð fyrir Frjálslynda
og náði þeim um borð á örfáum dögum. Clegg varð
varaforsætisráðherra og er nú hálaunamaður hjá
Fésbók í Bandaríkjunum eftir að flokkur hans fékk
stóra skellinn í næstu kosningum eftir samsteypu-
stjórnina.
Corbyn situr enn og „stjórnar“ þar til að nýr leið-
togi hefur verið valinn. Margt bendir þó til að flokk-
urinn sá sé að hefja langa göngu um ekki víðari eða
sléttari slóðir en Íhaldsflokkurinn fetaði lengi sár-
fættur eftir sigra Tonys Blairs.
Tillit til þeirra sem urðu undir
Mörgum á óvart ákvað Boris forsætisráðherra að
þótt útgöngunnar skyldi að sjálfsögðu minnst með
dagamun þá yrði það allt að vera á lágum nótum.
Hann fór því ekki sjálfur á bak við kröfur um að
klukkum Big Ben skyldi hringt eins og gert var á Ól-
ympíuleikum í London eða við stríðslok heimsstyrj-
alda.
Forsætisráðherrann taldi þetta vissulega lang-
þráða sigurstund útgöngumanna, sem sumir höfðu
barist fyrir henni í áratugi. En hann sagðist ekki vilja
nýta þennan dag til að ýta undir langvarandi sundr-
ungu með þjóðinni.
Það væri einmitt eitt af því góða við útgöngudaginn
að nú gætu menn farið að vinna að og eftir atvikum
deila um önnur mál sem fallið hefðu í langa skuggann
af brexit.
Nú gæti fólk í flokkum, fjölskyldum og fyrirtækjum
sett þetta deilumál að mestu aftur fyrir sig, þótt auð-
vitað væri margvíslegur mikilvægur frágangur eftir.
Forsætisráðherrann lét slá nýja gangmynt, 50 p
pening sem tileinkaður er þessum miklu tímamótum.
En eins og áköfustu menn eru nú skapi farnir má
auðvitað verða úfinn yfir slíku smotteríi líka. Alastair
Campell, nafnfrægur spunameistari Tonys Blairs,
hefur lýst því yfir að hann muni alls ekki nota þessa
nýju mynt.
Hann muni krefjast þess af kaupmönnum að þeir
láti sig fá tvo 20 p peninga og einn 10 p pening ef til-
efni verður til að fá 50 p til baka við búðarborð!
Það er hins vegar líklegt að eftir fáeinar vikur muni
enginn kaupmaður vita af hverju karlálftin er að fjasa
þetta.
Umbreyttir menn?
Æðstu búrókratar í Brussel hafa lýst því yfir í tilefni
af þessum tímamótum að þeir hafi lært lexíu af hinum
miklu og dapurlegu atburðum. Þeir séu nú ráðnir í að
gera sitt til þess að færa ESB til betri áttar. Gera
yfirbragð þess manneskjulegra og horfa til þess og
hugleiða að ýmsum hafi þótt sambandið þróast í aðra
átt en að hafi verið stefnt. Þeir gefa nú til kynna að
þeirra vilji standi til að stuðla að því að einstakar
þjóðir fái ekki þá tilfinningu að sambandið fari fram
með yfirgangi gagnvart þeim.
Þessi orð og önnur sem fylgdu bentu til þess að
naflaskoðuninni væri ætlað að draga úr hættu á því
að fleiri þjóðir kynnu að feta þá slóð sem Bretar kom-
ust til leiðarenda á. Þeir þvertóku þó fyrir að eitthvað
sérstakt benti til þess að svo kynni að fara.
Vottar ekki fyrir neinu nýju
Upplitið á síðasta þingfundinum þar sem þingmenn
frá Bretlandi sátu benti þó ekki beinlínis til hugar-
farsbreytinga af neinu tagi.
Meirihlutinn í breska þinghópnum var ákafir
áhugamenn um útgöngu. Fyrir þá fékk Nigel Farage,
sem er með jafnstóran flokkshóp og Merkel kanslari,
að tala í síðasta sinn í fjórar mínútur eða svo. Virtist
’
Upplitið á síðasta þingfundinum
þar sem þingmenn frá Bretlandi
sátu benti þó ekki beinlínis til
hugarfarsbreytinga af neinu tagi.
þingforsetinn sem yfir þessu sat ekki hafa meðtekið
nein skilaboð pótintáta um boðaða andlitslyftingu því
þolinmæði hans entist ekki í 4 mínútur.
Það er þess virði að fara inn á myndbrotið af þess-
um sögulega fundi. (https://www.youtube.com/
watch?v=LIgmfpHBiDw).
Bréfritari fékk ábendingu um slóðina frá velvild-
armanni blaðsins með þessum orðum:
Ef þú ert ekki þegar búinn að sjá þessa ræðu (og
viðbrögð „þingforsetans“) þá samgleðst ég þér að
eiga það eftir. Þetta er veisla fyrir auga og eyra frá
upphafi til enda.
Óþægindahrollurinn sem menn fá í lokin er bland-
aður þeirri sælu vissu að viðbrögðin muni opna augu
margra fyrir harðstjórnartilburðunum sem þarna
eru iðkaðir á bak við grímu umhyggjusemi.“
Raunveruleikinn
Og þetta var hverju orði sannara og reyndar allt með
nokkrum ólíkindum og dapurlega lágt risið.
Þar kom fram að Evrópusambandið er búið að
banna þingmönnum á ESB-þinginu að hafa smáfána
á borðum sínum til að minna á fósturjörð sína.
Þarna á sama samband í hlut sem með yfirgangi,
sem er óskiljanlegt að aðildarþjóðir hafi beygt sig
undir, hefur náð því fram að „þjóðfána ESB“ sé troð-
ið inn í sali löggjafarþinga aðildarlandanna,
til að minna þau á að lunginn af löggjöf þeirra kem-
ur frá Brussel og þeim er bannað að breyta stafkrók!
Við héldum mörg að EES-samningurinn tryggði Ís-
landi undanþáguleið, algjörlega í okkar hendi, frá
slíkri niðurlægingu. Þess vegna samþykktum við
hann. Fáni bandalagsins er sem sagt settur inn í
þingsalina til að minna á hver það sé sem raunveru-
lega ræður ferðinni, í hjáleigunni sem á höfuðbólinu.
Það er að sjálfsögðu enginn fáni þarna frá Nató.
Eina leið þinganna til að komast undan þessum
bolabrögðum var að hafa ekki eigin þjóðfána í sínum
þingsal, eins og virðist hafa verið úrræði Breta.
En Bretarnir sem voru að kveðja og fengu til þess
fjórar mínútur tóku mið af hinum fáránlegu fyrir-
mælum og höfðu fjarlægt borðfána sína. En þeir voru
með litla handfána sem þeir tóku úr vösum sínum og
veifuðu í kveðjuskyni þegar Farage var að ljúka sinni
stuttu og bráðsnjöllu ræðu. Þegar það gerðist til-
kynnti þingforsetinn að Bretarnir hefðu brotið spán-
nýjar reglur sambandsins um borðfána og refsingin
væri svipting málfrelsis og slökkti samstundis á síð-
ustu 30 sekúndum talsmannsins í þessum þingsal
ömurleikans.
Og því miður mætti nefna ófáa „stjórnmálaleið-
toga“ á Íslandi sem mundu hafa brugðist við með því
að hlaupa til og kyssa skóna þingforsetans.
Mikill meirihluti Breta er nú alsæll eða sáttur við
að fara úr ESB. Það sýndu viðbrögð þeirra í kosning-
unum 12. desember.
Þeir Bretar sem enn hafa einhverjar efasemdir
munu týna mörgum þeirra berji þeir þetta myndbrot
augum sem sýnir raunverulegt innræti og stefnu á
þessum stað.
Það má vissulega þakka fyrir það.
Vel og lengi.
2.2. 2020 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 17