Morgunblaðið - 24.04.2020, Qupperneq 12

VIÐTAL
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
Þrátt fyrir mikinn velvilja lykil-
starfsmanna hjá Vínbúðunum falla
reglur og starfshættir ríkisverslan-
anna illa að þörfum handverks-
brugghúsa og torvelda nýsköpun í
bjórframleiðslu. Minnihluti ís-
lenskra handverksbrugghúsa selur
vörur sínar í verslunum ÁTVR; þau
reiða sig frekar á sölu í gegnum veit-
ingastaði og ölstofur og hefur
kórónuveirufaraldurinn því stór-
skaðað hjá þeim reksturinn. Jóhann
Guðmundsson, framkvæmdastjóri
Brothers Brewery í Vestmanna-
eyjum, segir að nýtt frumvarp um
sölu áfengis myndi rétta íslensku
handverksbruggi líflínu enda gætu
fyrirtækin þá selt bjórunnendum
framleiðslu sína beint yfir netið.
Mikil verðmætasköpun og fjöldi
starfa eru í húfi, og sér Jóhann fram
á að bjór sem Brothers Brewery
hefur bruggað til að selja um þetta
leyti árs muni fara í súginn.
Ölstofan ber reksturinn uppi
Brothers Brewery er ungt fyrir-
tæki sem átti upphaf sitt því að lítill
hópur vina í Vestmannaeyjum hóf
að gera tilraunir með heimabruggun
á bjór. Smám saman urðu félagarnir
flinkari við bruggunina og notuðu
vina- og kunningjahóp sinn sem til-
raunadýr. „Þegar bjórinn okkar fór
að þykja nokkuð góður kviknaði sú
hugmynd sumarið 2015 að selja
framleiðsluna á veitingastaðnum
Einsa Kalda. Fljótlega var ljóst að
mikil eftirspurn var eftir vörunni og
þegar okkar bjór var valinn sá besti
á Bjórhátíðinni á Hólum var ljóst að
við myndum þurfa að stækka við
okkur,“ útskýrir Jóhann. Til að gera
langa sögu stutta lagði Brothers
Brewery undir sig rúmlega 500 fer-
metra atvinnuhúsnæði miðsvæðis í
Vestmannaeyjum, fjárfesti í all-
stórum bruggtækjum og opnaði öl-
stofu á sama stað.
Jóhann segir ölstofuna hjartað í
starfseminni, en árið 2019 komu um
79% af tekjum félagsins í gegnum
þann hluta rekstursins. „Það er öl-
stofan sem heldur okkur uppi og
gerir okkur fært að framleiða fyrir
Vínbúðirnar og veitingastaði.“
Óhentugir verkferlar
En af hverju ekki að leggja meiri
áherslu á sölu í gegnum verslanir
ÁTVR? Jóhann segir það lykilatriði
í starfsemi Brothers Brewery að
þróa í sífellu nýjar tegundir af bjór.
Það sem bjórunnendur sækjast eftir
er sú upplifun að prófa og uppgötva
nýja bjóra með nýjum brögðum og
blæbrigðum, sem yfirleitt eru ekki
fáanlegir nema í takmarkaðan tíma.
„Við kynnum til sögunnar einn og
jafnvel tvo nýja bjóra í hverjum
mánuði og höfum boðið upp á 79
mismunandi bjórtegundir frá opn-
un,“ útskýrir Jóhann og bætir við að
þetta sé líka það sem aðstandendum
Brothers Brewery þyki skemmtileg-
ast: að bregða á leik með hráefnið og
gera nýjar uppgötvanir. „Þetta er
allt annars konar starfsemi en
fjöldaframleiðsla á bjór þar sem
framleiðslunni er jafnvel alfarið
stýrt af tölvu og sami bjórinn fram-
leiddur út í eitt.“
Ástæða þess að þetta viðskipta-
módel fyrirtækja eins og Brothers
Brewery fellur illa að sölu í búðum
Vínbúðarinnar er að sérfræðingar
ÁTVR þurfa að samþykkja vöruna
og getur það ferli tekið allt að þrjár
vikur. „Brakandi ferskur bjór sem
við bruggum í litlu upplagi er
kannski ekki að endast mikið lengur
en 4-6 vikur og byrja þá bragðgæðin
að dala. Jafnvel þó að við gætum
þess að allt sé eins og það á að vera,
og jafnvel ef afgreiðslan gengur
hratt fyrir sig hjá Vínbúðunum, sést
að tíminn er of knappur. Ekki er
nóg með það heldur byrjar ÁTVR á
að taka inn tólf kassa prufusendingu
til sölu í fjórum völdum Vínbúðum.
Ef sú sending selst vel kemur önnur
og ögn stærri pöntun skömmu síðar,
og þannig koll af kolli, svo að þegar
salan er búin að ná einhverju magni
að ráði er bjórinn ekki lengur
ferskur, og var þó mikið fyrir því
haft á hverju stigi að hanna umbúðir
í samræmi við ströngustu reglur og
senda út prufusendingar sem eru
svo smáar að svarar engan veginn
kostnaði.“
Dæmi um að spilað hafi
verið á reglurnar
Segir Jóhann þessa umgjörð á
sölu handverksbjórs í Vínbúðunum
skýra af hverju aðeins sjö af 22
fyrirtækjum í samtökum handverks-
brugghúsa selja framleiðslu sína í
verslunum ÁTVR en hinir reiði sig
alfarið á sölu í gegnum veitingastaði
og ölstofur. „Það væri strax til mik-
illa bóta ef íslenskur handverksbjór
gæti t.d., í fyrsta holli, fengið inni í
tíu verslunum frekar en fjórum, en
enn betra væri ef framleiðendum
væri leyft að selja beint til neyt-
enda,“ segir Jóhann og bætir við að
þess þekkist dæmi að stóru aðilarnir
á markaðnum hafi í krafti stærðar
sinnar spilað á reglur ÁTVR til að
koma sínum tegundum að: „Er eng-
in leið til að koma í veg fyrir að stór
framleiðandi eða heildsali sendi
starfsfólk sitt í þær búðir þar sem
prufusala fer fram og láti það tæma
hillurnar svo að Vínbúðin sendi
stærri pöntun um hæl og fjölgi sölu-
stöðum, og þannig koll af kolli.“
Myndi bein sala yfir netið, eins og
fyrirliggjandi frumvarp leggur til,
auðvelda hinum almenna bjórunn-
anda að nálgast sína uppáhalds ís-
lensku handverksbjóra og rétta hlut
smárra innlendra nýsköpunarfyrir-
tækja í mjög svo harðri samkeppni.
Bendir Jóhann á að neytendur geti
nú þegar keypt áfengi yfir netið frá
seljendum í Evrópu og fengið heim
að dyrum með snatri. Myndi frum-
varpið umfram allt jafna stöðu inn-
lendra framleiðenda gagnvart er-
lendum netverslunum. „Nú þegar
má kaupa íslenskan handverksbjór
yfir netið, svo fremi að pöntunin sé
lögð inn hjá breskri netverslun.“
Geta stundum orðið að
verðmætum fyrirtækjum
Gefur Jóhann lítið fyrir gagn-
rýnisraddir sem t.d. telja að aukið
frelsi á íslenskum áfengismarkaði
muni ýta undir misnotkun áfengis.
„Tölurnar benda þvert á móti til að
fjölgun sölustaða á undanförnum ár-
um og áratugum, og þar með bætt
aðgengi og aukið vöruúrval, hafi
ekki haldist í hendur við aukinn
vanda tengdan áfengisneyslu.
Virðist vínmenningin frekar hafa
batnað og þorri fólks kaupa sér
áfenga drykki til að njóta þeirra en
ekki til að misnota áfengið.“
Fái greinin að blómstra er svo
aldrei að vita nema íslenskur hand-
verksbjór geti orðið að dýrmætri út-
flutningsvöru. Minnir Jóhann á að
Ísland búi að einstaklega góðu vatni
og aðstæður til bjórgerðar séu á
margan hátt hagfelldar. „Við höfum
dæmi sem sýna þjóðhagslegt mik-
ilvægi þessarar greinar, eins og í
Skotlandi þar sem útflutningstekjur
viskí-iðnaðarins nema um 5,5 millj-
örðum punda árlega, og höfum
dæmi um handverksbrugghús eins
og BrewDog sem var stofnað 2007
og var tíu árum síðar metið á 1,7
milljarða punda.“
Nýtt frumvarp væri líflína
fyrir íslenskan handverksbjór
Morgunblaðið/Eggert
Markaður Mynd úr safni af kátum bjórunnendum. Minnihluti framleiðenda
handverksbjórs hér á landi selur framleiðslu sína í verslunum ÁTVR.
 Rekstur margra brugghúsa er háður sölu á veitingastöðum og ölstofum
Ljósmynd/Óskar Pétur Friðrik
Lokað Jóhann Guðmundsson við
barborðið. Ölstofan hefur borið
reksturinn uppi til þessa.
12 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 24. APRÍL 2020
Pantanir í s. 558 0000 og
info@matarkjallarinn.is
Aðalstræti 2, 101 Rvk. |www.matarkjallarinn.is
Grillpakkar heim að dyrum 30% AFSLÁTTUR
af TAKE AWAY
matseðli ef þú sækir
Skoðaðu alla grill- og matarpakka á heimasíðu okkar. *Panta þarf með dags fyrirvara
GRILLPAKKI 2*
Reykt svínarif í chili bbq sósu og
tandoori kjúklingalæri
Lágmarskpöntun er fyrir 2
Verð 4.900,- pr. mann
GRILLPAKKI 1*
250gr fitusprengt nauta ribeye og
tandoori kjúklingalæri
Lágmarkspöntun er fyrir 2
Verð 5.500,- pr. mann
Meðlæti með grillpakka 1 og 2
• Maís m/sriratcha sósu og hvítlauksmjöri, grillað grænmetisspjót
• Köld hvítlaukschili sósa, bearnaise sósa
• Yuzu og chili gljáð butternut grasker, kartöflusalat m/jalapeno og dijon sinnepi
• Portobello sveppir fylltir m/kryddjurta rjómaosti og hvítlauksraspi
• Ferskt salat m/ferskum tómötum, grískum fetaosti og parmesan osti
● Neðri deild Bandaríkjaþings fundaði
á fimmtudag til að samþykkja nýjan
484 milljarða dala björgunarpakka
vegna kórónuveirufaraldursins. Með
þessari nýjustu viðbót hafa bandarísk
stjórnvöld varið nærri 3.000 milljörðum
dala í að draga úr því tjóni sem fólk og
fyrirtæki hafa þurft að þola vegna far-
aldursins. Efri deild þingsins samþykkti
björgunarpakkann á þriðjudag.
Nýjustu tölur benda til að bandarískt
efnahagslíf sé enn á niðurleið og hafa
nú tæplega 26,5 milljón manns sótt
um atvinnuleysisbætur þar í landi frá
því að sóttvarnaaðgerðir hófust af full-
umkrafti. Greinir Reuters frá að þau
störf sem nú hafa tapast séu fleiri en öll
þau nýju störf sem hafa orðið til í
bandaríska hagkerfinu frá því í septem-
ber 2010. ai@mbl.is
Bæta 484 milljörðum
við björgunarpakkann
24. apríl 2020
Gengi Kaup Sala Mið
Dollari 145.47
Sterlingspund 179.56
Kanadadalur 102.83
Dönsk króna 21.194
Norsk króna 13.657
Sænsk króna 14.335
Svissn. franki 150.19
Japanskt jen 1.3512
SDR 198.27
Evra 158.07
Meðalgengi/Viðskiptavog þröng 187.1754
Hrávöruverð
Gull 1702.65 ($/únsa)
Ál 1443.5 ($/tonn) LME
Hráolía 20.23 ($/fatið) Brent
● Svo virðist sem neyt-
endur hugi ekki eins vel
að útliti sínu og angan í
veirufaraldri og þeir gera
alla jafna. Sést það í
minnkaðri sölu á hár- og
húðvörum hjá Unilever.
Aftur á móti hefur þar
orðið aukning í sölu á
hreinlætisvörum fyrir heimilið, s.s.
gólfsápu og klór, á fyrsta ársfjórðungi.
FT greinir frá þessu og vísar í nýjar
tölur frá neytendavörurisanum Unilever
sem sýna samdrátt í sölu hár- og húð-
snyrtivara í Kína og á Indlandi sem
tengja má beint við smitvarnaaðgerðir.
Rekja má um fjórðung af sölu snyrti-
vara til þess að fólk vill hafa sig til fyrir
vinnu og skóla og því var viðbúið að sal-
an myndi dragast saman nú þegar
margir vinnustaðir og flestar mennta-
stofnanir hafa lokað dyrum sínum.
Vaxandi vinsældir fjarvinnu á undan-
förnum árum höfðu, að sögn sér-
fræðinga Unilever, þegar leitt til
merkjanlegs samdráttar í eftirspurn
eftir vörum eins og rakvélarblöðum,
hársápu og svitalyktareyði. ai@mbl.is
Sala á snyrtivörum
dregst saman
STUTT