Hvöt - 01.02.1947, Blaðsíða 5

H V ö T
3
en hvergi jafn gullvægt og í skól-
unum, samhliða öðrum lærdómi,
sem nauðsynlegur er.
Félagslífið krefst fórna, það er
víst, og ef til vill fórnum við tíma
og kröftum frá öðrum verkefnum,
sem við legðum annars meiri á-
herzlu á, en sú fórn getur tæpast
orðið svo stór, að hún borgi sig ekki
og aldrei tilfinnaleg', ef nógu marg-
ir eru með i samtökunum.
Draumórakennd og hugsunarleysi
einstaklinganna liamla félagsþrosk-
anum oft og einatt.
Til þessarar deyfðar liggja vafa-
laust margar orsakir. Það hefur
gengið yfir land okkar mikið vel-
megunartímabil, sem verkað hefur
eins og áfengi á þjóðina. Áhrif þessa
liafa meðal annars komið fram hjá
æskunni og valdið sofandaliætti hjá
henni m. a. um félagsmálin. Þvi til
sönnunar má benda á það, að fyr-
ir fáum árum voru allsherjarsam-
tök skólaæskunnar í landinu, Sam-
hand bindindisfélaga i skólum,
mjög öflugur félagsskapur, en nú
cr svo af honum dregið, að aðeins
helmingur þeirra skóla, sem áttu
bindindisfélög í sambandinu, eru
þar nú. Ekki er það þó vegna þess,
að ekki sé þörf slíkra samtaka sem
áður. Þvert á móti hefur þörf öfl-
ugra hindindissamtaka aldrei ver-
ið jafnbrýn og' nú. Þvi að áfengis-
neyzslan hefur aukizt með aukinni
kaupgetu og vélmegun manna, og
hún hefur síazt inn í skólalífið.
Margir öflugir bindindismenn
hafa lokið námi og þar með misst
tækifærin, sem þeir höfðu áður til
að veita áfengisflaumnum viðnám,
en nemendur, sem liafa komið á
eftir þeim í skólann, liafa ekki fund-
ið köllun til þes að gegna því sama
hlutverki. Þar með hafa þeir brugð-
izt því trausti og þeim skyldum, sem
brautryðjendur og margir eldri for-
yztuménn samtakanna báru til
þeirra, sem á eftir þeim mundu
koma. Engum þarf að detta i liug,
að upphafsmenn hindindissamtak-
anna í skólunum hafi litiðá þau
sem eitthvert stundar-fyrirbæri,
heldur var hér um að ræða upphaf
að skipulegri og markvissri baráttu,
haráttu fyrir útrýmningu áfengis-
ins úr skólum landsins. Þeir liafa
einnig' gert sér ljóst, að þeir urðu
að hyggja vonir sínar að miklu leyti
á æsku framtíðarinnar i þessum
efnum. Hér er við andstæðing að
etja, sem ekki verður yfirunninn á
svipstundu, og það þarf heilsteypt
og traust samtök til þess að á hon-
um verði sigrazt. Samtökin, sem hér
um ræðir, standa líka saman af að-
iljum, sem koma og fara. Það er
óumflýjanlegt, og þá verða þeir,
sem fara, að treysta á, að til séu
liðsmenn, sem taka við, þar sem
þeir verða frá að hverfa. Mikill hluti
skólaæskunnar hefur brugðizt þessu
trausti, og þó einkum í liinum æðri
skólum, sem höfðu þó forystuna i
upphafi og raunar lengi fram eftir.
Allir hljóta að sjá, að þessi stefna
er óeðlileg, ekki sízt hjá mönnum,
sem stefna til æðstu metorða i þjóð-
félaginu. Það eru að sönnu til menn
í þeim skólum, sem nú eru utan
við bindindissamtökin, sem eru
þeim vinveittir. En áhrifa þeirra
gætir ekki vegna þess, að andúðin