Feykir - 09.01.2019, Blaðsíða 7

01/2019 7
í hofinu voru búnir að ganga
gegnum slíka tamningu að
þeir óttuðust ekkert og gátu
því gengið fram hjá dýrunum
sem ekki snertu þá. Þetta voru
öruggustu dyraverðir sem hægt
var að fá.
Þarna má einnig finna
margar hleðslur úr hraungrýti
því að í grenndinni er eldfjall.
Áfram til Puno
Frá Raqchi var ekið langa leið
inn dalinn þar sem bændabýlin
voru stór og smá, inn á milli
eyðibýli en þéttari byggð með
köflum. Þarna er greinilega
ástunduð skógrækt í 3500
metra hæð eða meira. Þegar
ofar dregur í dalinn strjálast
byggðin og hverfur um skeið
þar til kemur háskarð. Þar heitir
Abra la Raya og þar er hæðin
4.335 metrar yfir sjávarmáli.
Þar eru nokkrir indíánar með
gríðarmikla stafla af prjónlesi
og öðrum túristavarningi.
Þegar við komum gekk yfir
slydduél um stund svo að
sölufólk neyddist til að breiða
plast yfir varning sinn. Þarna
keypti ég smáræði, a.m.k. eina
vettlinga og perúanska húfu,
en þeir vildu selja mér miklu
meira.
Þarna voru sýslumörk
Cusco- og Puno-héraðs og
eftir að við lögðum af stað
komum við brátt að tilraunastöð
landbúnaðarins þar sem verið
var að kanna gróðurmátt jarðar
í 4000 metra hæð. Bændabýli
komu í ljós, fyrst eitt og eitt og
síðan fleiri. Brátt komum við á
víðáttumikla hásléttu með miklu
ræktarlandi í 3500-3600 metra
hæð. Bændabýlin hvarvetna og
nokkrar þéttari byggðir. Þarna
á hásléttunni ókum við gegnum
borgina Juliaco, ákaflega ljóta
borg og óhrjálega, flest hús
ókláruð og götur margar lélegar.
Borgin er frægust fyrir smygl
og svartamarkaðsbrask því að
tiltölulega er stutt þaðan til
Bólivíu. Þarna ókum við bara
í gegn og eftir var rúmlega
klukkustundar akstur til Puno,
þangað sem ferðinni var heitið.
Komum um kl 6 eftir 11 tíma
ferðalag.
Hótelið okkar var við vatns-
bakkann og gott eins og öll
hótel sem við höfðum dvalið
á. Hér við Titicacavatnið er
rúmlega 3.800 metra hæð og
hæðaveikin farin að segja til
sín hjá ýmsum. Ég slapp nánast
alveg því að ég tók töflur og
saug cocabrjóstsykur sem á
að örva blóðrás og efla rauðu
blóðkornin.
III. og síðasti hluti birtist í næsta blaði
koma og leita sér framfæris
með því að selja fatnað og
minjagripi. Kerlingar, klæddar
í þjóðbúninga með krúttlega og
kembda vicunaskepnu, vilja láta
taka af sé myndir og fá sólir fyrir.
(Gjaldmiðillinn heitir nuevo
soles eða nýsólir.) Aðrar eru
með lítil lömb í fanginu klædd
eins og smábörn og túristar láta
mynda sig með þeim.
Út í sveit
Eftir hádegi var haldið í leið-
angra á rútubíl. Göturnar eru
mjög illa farnar víða og þröngar
í gamla bænum. En um þær aka
rúturnar. Reyndar var ófært
á stórum rútum að hótelinu
og verður að fara þangað á 20
manna bílum. Fyrst var ekið
til Sacayhuaman þar sem eru
stórkostlegar steinahleðslur.
Ekki var þar virki að sögn
eins og í Olliantaytambo
heldur trúarleg miðstöð en
steinhleðslurnar eru þarna
ótrúlega miklar og steinarnir
stórir. Þeir eru fengnir í
grjótnámum sem eru í 5 km
fjarlægð. Stórbrotnar minjar.
Eftir þetta skoðuðum
við Qenqo, einskonar forna
útfararstofu inni í klettahæð
þar sem voru steinpallar þar
sem líkin höfðu verið umbúin
til greftrunar. Síðan ekið að
risastóru kristlíkneski er breiðir
faðminn út yfir borgina sem
er nokkur hundruð metrum
neðar. Þarna gafst gott útsýni
yfir Cuscoborg og þar var
myndað.
Eftir þetta var ekið niður
í borgina aftur og nú að
torginu. Það var gengið í
mikla dómkirkju sem Spán-
verjar höfðu reist á rústum
Koricancha, sólarhofsins mikla
í Cusco sem þeir rifu næstum
til grunna og rændu þaðan
800 tonnum af gulli, þ.e.a.s.
800 tonnum sem þeir sendu
heim til Spánar. Vafalaust hefur
gullið verið miklu meira sem
þeir ekki sendu. Í jarðskjálfta
sem skemmdi kirkjuna fyrir
nokkrum áratugum komu í
ljós undirstöður og hleðslur frá
sólarhofinu. Í húsagarðinum
sem er stór og ferhyrndur
með byggingar á allar hliðar
er steinn eða steinker mikið
þar sem var miðja heimsins,
eins og steinninn Omfalus í
Delfí í Grikklandi. Þarna er
dálítið safn þar sem m.a. er
stór gullskjöldur sem sýnir
heimsmynd Inkanna í mörg-
um táknmyndum. Um kvöldið
dreifðist hópurinn í ýmsar áttir
út að borða.

Sixtínska kapella
Andesfjalla
Að loknum morgunverði dag-
inn eftir var haldið frá Cusco kl.
7 áleiðis til borgarinnar Puno
sem er við Titicaca vatnið.
Komið þangað kl. 6 síðdegis.
Ekið var um landbúnaðarhéruð
en staldrað við á nokkrum
stöðum. Á leiðinni heimsóttum
við bæinn Andahuaylillas
sem stendur í 3.198 m hæð
yfir sjávarmáli. Þar er helsta
aðdráttaraflið merkileg kirkja
frá árinu 1580, sem við fyrstu
sýn virðist einkar látlaus, en
þegar inn er komið blasir við
ótrúlegt sjónarspil. Ég varð
orðlaus er ég kom þangað
inn. Litrík málverk þekja
alla veggi, freskur í loftum
og mörg altari prýða þessa
stórfenglegu kirkju sem hefur
verið nefnd sixtínska kapella
Andesfjalla. Skrautmálningin
uppi í þakhvelfingunni sýnist
manni vera vefnaður en er
samt málverk. Háaltarið er
mjög gullslegið og silfurbúið
en sól Inkanna fékk fyrir náð
að vera þar uppi. Hliðaraltari
sömuleiðis hlaðin silfri og
nokkru gulli og mörg Maríu-
líkneski og annarra heilagra.
Kirkjan öll er hið mesta
furðuverk en auðvitað var
stranglega bannað að taka
þar ljósmyndir. Úti fyrir voru
nokkrar úthöggnar myndir
í stein. Spölkorn andspænis
kirkjunni stóðu tvö tré,
sýnilega margra alda gömul,
bæði há og digur en ekki veit ég
sögu þeirra.
Helgistaðurinn Raqchi
Síðan var áfram ekið um
Andesfjöllin. Hvarvetna eru
smábyggðir og bændabýli,
víðast ærið fátækleg, húsakynni
úr rauðum leirsteini og þök
klædd steyptum þakhellum
úr sama efni en sums staðar
bárujárni þar sem þróun
hefur orðið í byggingarlist.
Senn var komið að öðrum
merkisstað, fornum helgistað
Inkanna, Raqchi, þar sem var
hof höfuðguðsins Viraqoach.
Þar blasir enn við okkur
eyðilegging Spánverjanna sem
skipulega og með öllu móti
reyndu að afmá og eyðileggja
alla menningu indíánanna og
sérstaklega öll mannvirki sem
vörðuðu trúarbrögð þeirra.
Hér standa undirstöður hofsins
og miðjuveggur með hleðslu-
bragði Inkanna en maður veit
svo sem ekki hversu mikið
þar ofan á er endurhlaðið. Til
hliðar við hofið eru minjar
margra smærri húsa og ca 100
hringlaga smáhýsa sem hafa
enn ekki verið endurgerð nema
að hluta. Og Guðrún sagði
okkur frá púmudýrunum.
Við dyrnar inn í helgidóminn
í hofinu voru tvö bundin
púmudýr sem gættu hverjir
fengju að ganga þar inn.
Engum hleyptu þau inn sem
sýndu minnstu óttamerki. Þeir
sem gegndu æðstu embættum
Sýn yfir miðhluta Cuscoborgar. Fátækrahverfin teygja sig upp eftir fjallshlíðunum.
Gullskjöldur sem lýsir heimsmynd
Inkanna.
Sauðfé á beit í sveitinni
Sixtínska kapellan Andesfjalla í Anda-
huaylillas.
MYNDIN ER ÚR KYNNISBÆKLINGI.
Miðveggurinn í hofinu í Raqchi.
Heilsteiktir naggrísir, fallega fram reiddir, ásamt meðlæti. MYND: KRISTJÁN ÓLI.
Á sýslumörkum í skarðinu 4.335 metra
hæð. Höfundur hefur aldrei áður verið
svona hátt uppi.
LJÓSMYND: GUÐRÚN BERGMANN.