Morgunblaðið - Sunnudagur - 20.09.2020, Síða 15

ur mínar sendu mig á stefnumótið og sögðu að
ég þyrfti svo aldrei að sjá hann aftur; ekki nóg
með að hann væri leiðinlegur, heldur byggi
hann líka úti í Hong Kong,“ segir hún og skelli-
hlær.
„Hann mætti í nýjustu tísku, hár og myndar-
legur. Við fórum í ísbíltúr sem endaði klukkan
þrjú um nóttina. Og þar með var það komið,“
segir hún sposk, en þess má geta að maður
hennar er Bjarki Viðar Garðarson athafnamað-
ur.
„Bjarki vann á þeim tíma hjá Prómens í Hong
Kong og til að gera langa sögu stutta enda ég
þar ári seinna. Ég ákvað að stökkva.“
Aldrei staldrað lengi við
„Ég fór að vinna fyrir Landsbankann árið 2007,
en þá var verið að setja upp útibú í Hong Kong
og Singapúr. Ég var skrifstofustjóri sem var
mjög skemmtilegt. Það var allt á fullu. Svo
hrynur allt en þetta var gott eitt og hálft ár. Þá
voru um 35 starfsmenn í Hong Kong og um
tuttugu í Singapúr. Eins og við þekkjum var
skellt í lás yfir nótt,“ segir hún.
„Það var gaman að kynnast þessum borgum
og dýrðlegt að búa í Hong Kong, en ég bjó þar í
ellefu ár. Hong Kong er New York austursins.
Börnin mín fæddust þarna 2009 og 2011 og
hafði ég því nóg að gera að sinna börnum. Ég
hef aldrei staldrað lengi við á neinum stað,
þannig að það var ekkert stórmál þótt starfið
hjá bankanum hyrfi, þótt auðvitað hafi þetta
verið leiðinlegt,“ segir Kristrún.
„Við höfðum allt aðra sýn á hrunið, búandi er-
lendis, og Bjarki var á kafi í vinnu. Ég fór svo að
vinna á foreldrareknum leikskóla sem ég tók
svo við og er reyndar ennþá skólastjóri þar í
dag,“ segir hún.
„Þar voru næg verkefni; það átti eftir að fá
leyfi og búa til námskrá, allt sem ég kunni vel.
Þetta tók sjö ár en það hafðist á endanum.“
Mágkona Kristrúnar, Hulda Þórey Garðars-
dóttir, rak á þessum tíma fæðingarstofu í Hong
Kong og kom Kristrún inn í þann rekstur.
„Við sinntum fræðslu, heimaþjónustu,
mæðraeftirliti og stuðningi í fæðingu. Við end-
uðum á að selja þetta inn í stóra læknaþjónustu.
Þetta var svakaleg vinna, en vinnudagurinn í
Hong Kong er tíu, tólf tímar.“
Potast í skólamálum
Ævintýrið í Hong Kong tók enda og fjölskyldan
flutti heim. Bjarki var þá hættur hjá Prómens
og var kominn í rekstur með vini sínum með
fyrirtækið ONANOFF sem framleiðir heyrnar-
tól fyrir börn.
„Á þessum tíma er ég farin að vinna með vin-
konu minni, Þorbjörgu Helgu Vigfúsdóttur, við
skólaráðgjöf. Ég hafði byrjað á því í meistara-
náminu að hjálpa sveitarfélögum að reka skóla.
Þannig að heilu ári áður en við seljum fæðingar-
stofuna er ég byrjuð að fljúga til Íslands til að
sinna því,“ segir hún og segist hafa viljað fara
heim til að „potast í skólamálum“, eins og hún
orðar það.
„Mig langaði að taka þátt í kerfisbreytingu
því ég var búin að sjá hvernig það gæti átt sér
stað. Í Hong Kong eru alveg rosalega hæfir
kennarar og skólarnir flottir. En málið er að ís-
lenska skólakerfið er svo frábært að því leyti að
við eigum svo frábært húsnæði, vel menntaða
kennara og fólk sem er í samanburði við heim-
inn moldríkt. Við þurfum rétt að spýta í lófana
til þess að skólakerfið hér geti skarað fram úr.
Ég byrjaði að sjá fyrir mér hvernig væri hægt
að koma af stað þessari breytingu og á þeim
grunni kom ég heim og stofnaði þetta fyrirtæki,
Trappa ráðgjöf,“ segir hún og útskýrir að ráð-
gjöfin styðji sveitarfélög, fræðslunefndir, skóla-
stjórnendur og kennara til að innleiða mennta-
stefnu ríkisins eins og hún birtist í lögum og
aðalnámskrá.
„Mörg sveitarfélaganna eru svo lítil að þau
ráða ekki við að vera með sínar eigin skólaskrif-
stofur, þannig að við sinnum þeim. Þetta er lög-
bundin sérfræðiþjónusta um innleiðingu
menntastefnunnar. Við viljum vinna með skól-
um og sveitarfélögum til lengri tíma; í þrjú ár að
minnsta kosti.“
Börn þurfa að bera ábyrgð
Nú ertu komin með góða yfirsýn yfir mennta-
kerfi Íslands. Hvað finnst þér gott og hvað
mætti bæta?
„Umgjörðin er frábær og það er í raun margt
gott í gangi. Verkefnið er að ræða starfshætti.
Hvaða vinna fer fram með nemendum? Það er
mikið rætt um læsi og að börn kunni ekki að
lesa. Ég held að lesturinn sé í raun ekki vanda-
málið, heldur hvernig við látum börn vinna með
tungumálið. Eru börnin að tala í skólanum eða
erum við stöðugt að sussa á þau. Eru þau látin
bera ábyrgð á sínu námi og fá þau að bera hug-
myndir sínar á borð eða erum við að bíða eftir
að þau fylli í einhverjar eyður? Það hefur verið
farið í kringum þessa hluti á Íslandi. Ég hugsa
að mjög fáir kennarar á Íslandi geti vottað það
að einhver hafi komið og metið hjá þeim kennsl-
una, og hvað megi betur fara. Það hlýtur að vera
erfitt að fá ekki stuðning við það hvað séu fyrir-
myndarstarfshættir í kennslustofu,“ segir hún
og segir vera til nægar rannsóknir og gögn sem
hægt sé að nota til þess að bæta starfshætti.
„Börn þurfa að læra að bera raunverulega
ábyrgð á sínu námi. Þau þurfa að fá að fara út
um borg og bý með sitt nám. Að fá að leysa
verkefni sem við vitum að þau geti ekki leyst,
því það er nám sem felst í því. Að þau geri til-
raunir sem misheppnast,“ segir Kristrún og
hún segir að slíkt efli unga fólkið.
„Til þess að þau hrynji ekki þegar þau eru 25
ára. Það er ekkert eðlilegt að hópur ungs fólks
fari í Virk eftir fyrstu tvö, þrjú ár í starfi. Við
þurfum að byggja upp þrautseigju í gegnum
námið og að námið sé ekki bara að standast ein-
hver próf, heldur að halda tónleika, gera upp bíl.
Við sjáum hvernig námið getur birst á þann
hátt. Tökum dæmi af nemanda sem fær að gera
upp traktor af því að hann hefur óbilandi áhuga
á því. Hann gerir fjárhagsáætlun; hann safnar
peningum, hann gerir upp traktorinn og skrifar
handbók um það. Þarna er hægt að sameina öll
markmið grunnskólans og framhaldsskólans í
persónumiðuðu námi. Þessa leið getum við farið
og ef það tekst erum við komin með besta skóla-
kerfi í heimi.“
Það er hægt að laga kerfið
Kristrún segir alla skóla vera að vinna á ein-
hvern hátt að því að laga sig að þessari stefnu.
„Á mörgum stöðum eru hlutirnir í góðum
málum en ég get ekki bent á einn skóla þar sem
allt er í lagi,“ segir hún.
„Það kemur okkur við, skólastjórnendum, for-
eldrum og nemendum, hvað er gert. Þetta snýst
um það. Á Akureyri er búið að smíða gæðakerfi
um skólana og eru skólarnir að meta sig sjálfir
stöðugt út frá kerfinu. Ekki bara með því að
setja puttann upp í loftið. Þetta er vannýtt leið,
að vinna með þetta innra mat, en nokkuð sem
allir skólar ættu að vera að gera, samkvæmt
reglugerð um skólastarf,“ segir Kristrún og líkir
þessu við að stíga á vigt reglulega til að passa
þyngdina. Stinga ekki höfðinu í sandinn.
„Þarna er verið að setja vigt í starfið,“ segir
Kristrún og segir fyrirmyndina um gott skóla-
starf koma frá menntastefnu Reykjavíkur-
borgar og þau gæðaviðmið sem þar eru.
„Ég veit bara að ef allir væru að vinna með
þetta eins og ætlast væri til, þá þætti fleiri börn-
um skemmtilegt í skóla. Þá værum við að koma
betur út úr læsismælingum og Pisa, vegna þess
að börnin okkar myndu hafa betra vald á tungu-
málinu og hafa betri orðaforða vegna þess að
þau fá að vinna á þennan hátt. Þetta sýna
menntarannsóknir okkur út um allan heim og
eru engin ný vísindi en kannski þarf að benda á
að við þurfum að einblína á þetta,“ segir hún.
„Það er hægt að laga þetta kerfi og gera það
geggjað.“
Ertu hlynnt eða á móti einkunnum?
„Ég vil ekki endilega sjá mikið af einkunnum.
Ég vil sjá framfarir og ég vil sjá að kennarinn
átti sig á því í hverju þær felast, þó að hann geti
haft einkunnir til þess að kortleggja að grunn-
færnin sé í lagi,“ segir Kristrún sem vill að fög
hafi tilgang og tengingu við daglegt líf og
áhugamál.
Draumaskólinn á netinu
Fleira tengt menntamálum er Kristrún með í
bígerð. Ásgarður er hugmyndasmíð hennar að
unglingstigsskóla sem er alfarið á netinu.
„Við höfum ekki hingað til fengið starfsleyfi
því við getum ekki sýnt fram á úttekt á skólalóð
og skólahúsnæði.“
Átti þetta ekki vera á netinu?
„Jú, akkúrat,“ segir hún og brosir.
„Kerfin okkar eru ekki tilbúin. Við viljum
breyta stöðu barna til náms og höfum verið að
fara um minnstu sveitarfélög landsins. Það er
auðvitað ekki jöfn staða barna til náms þegar þú
ert með þrjú börn í hreppnum; þau sitja ekki við
sama borð og önnur börn. Ég er búin að teikna
upp skóla sem er persónumiðaður að öllu leyti
og uppfyllir allar kröfur þannig að barnið gæti
stundað námið hvar sem er. Ég er að skoða
hvernig nám getur verið óháð staðsetningu og
langaði að bjóða upp á svona nám. Ég var farin
að skipuleggja þetta löngu áður en Covid kom
til sögunnar. Við erum núna tilbúin með skólann
og bíðum bara eftir starfsleyfinu. Þetta er
draumaskólinn minn.“
Kristrún segir Íslendinga hafa allt sem þarf
til að vera með bestu skóla heims; aðeins vanti
herslumuninn.
„Ég vil geta litið til baka og horft yfir landið
og sagt: „Við stuðluðum að þessum breyting-
um.“ Mér líður eins og ég sé að pota í einmana
risa, sem er samt vel í holdum og hefur allt til
alls, en það þarf samt aðeins að pota í hann svo
hann standi upp og hristi af sér slenið. Við erum
í smá togstreitu; skólarnir og við hin, og það er
smá tabú í kringum þetta. Við þurfum bara að
vinna öll saman til að gera þetta ótrúlega vel.
Og notum rannsóknir sem búið er að vinna í öll
þessi ár. Þá verður allt farsælt.“
Morgunblaðið/Ásdís
Kristrún Lind Birgisdóttir
og hundurinn Bósi.
’Mér líður eins og ég sé aðpota í einmana risa, sem ersamt vel í holdum og hefur allttil alls, en það þarf samt aðeins
að pota í hann svo hann standi
upp og hristi af sér slenið.
20.9. 2020 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15