Morgunblaðið - Sunnudagur - 20.09.2020, Qupperneq 17

vera klókt, að víkja sér undan erfiðum ákvörðunum
og fela sig á bak við aðra með vísun til fagmennsku
þeirra, þegar svo illa árar. En það gengur ekki til
lengdar.
Góðkynja samdráttur
Í vikunni fækkaði um enn einn í flokki Vinstri-
grænna. Þá var fækkunin í þingflokknum orðin
tæp 20%.
Á það hefur verið bent að þessi fækkun í þing-
flokki Vinstri-grænna myndi ekki hafa nein áhrif á
stuðning ríkisstjórnarinnar á þingi, því að vitað var
að tveir þingmenn af 11 styddu ekki ríkisstjórnina.
En þeir sátu þó áfram í þingflokknum og ræddu
þar málefni ríkisstjórnarinnar þegar þau voru í
farvatninu, sem er algjör nýlunda. Þess var jafnan
gætt áður að þingmenn sem ekki styddu rík-
isstjórn hyrfu út af þingflokksfundum þegar mál
hennar voru þar til umræðu. Frá fyrstu dögum nú-
verandi ríkisstjórnar hafa iðulega borist af því
fregnir að „órói sé kominn upp hjá þingflokki VG“
og voru þá oftar en ekki þeir þingmenn nefndir
sem ekki voru í stuðningsliði ríkisstjórnarinnar!
Og enn skrítnara var að samstarfsflokkar forsætis-
ráðherrans töldu oft að óhjákvæmilegt væri að
koma til móts við þennan „óróleika“ stjórnarand-
stæðinga í þeim flokki! Aldrei bárust fréttir um að
sambærileg „óróleikamerki“ væru í hinum 17
manna þingflokki Sjálfstæðismanna sem taka yrði
sérstakt tillit til.
Undanlátssemi við helmingi minni þingflokk
stjórnarsinna, sem hafði fengið í forgjöf stól for-
sætisráðherra og forseta þingsins, án þess að það
væri vegið upp með málum sem væru í sjáanlegum
efnum í anda stærri flokksins.
Af hverju er það fórn?
Fréttamenn velta sér gjarnan upp úr því, hve mikil
fórn felsist í því af hálfu VG að fara í ríkisstjórn með
Sjálfstæðisflokknum, eins og hann tæki helst til
holdsveikra manna. Undirligjandi virðist að sá flokk-
ur hljóti að vera eilíflega þakklátur fyrir að hafa
fengið að lúta leiðsögn helmingi minni stjórnarflokks
(níu þingmenn) í ríkisstjórn, eins og það séu aðrir
eðliskostir Vinstri-grænna sem geri það að þakk-
arefni að Sjálfstæðismenn megi kyssa skóna þar.
Þegar fyrirsjáanlegt var að erfitt yrði að mynda
ríkisstjórn haustið 1979 vildi Morgunblaðið fjölga
kostum Geirs Hallgrímssonar til stjórnarmyndunar.
Helstu skrifarar blaðsins um stjórnmál opnuðu þá á
það með greinum, sem slegið var upp og vöktu mikla
athygli, að við þáverandi aðstæður væri ekki hægt
að útiloka að Sjálfstæðisflokkurinn yrði í ríkisstjórn
með Alþýðubandalaginu. Tekið var fram að þessar
greinar væru ekki skrifaðar eða birtar fyrir atbeina
formanns Sjálfstæðisflokksins, sem jafnframt var
formaður stjórnar Morgunblaðsins (Árvakurs). Eng-
um manni kom þó til hugar að þessar greinar hefðu
verið skrifaðar og birtar gegn vilja hans.
Ýmsir Sjálfstæðismenn tóku þessu mjög illa og á
meðal þeirra áhrifamenn og miklir stuðningsmenn
Geirs. Þarna var þó ekki lagt til að setjast í stjórn
undir forsæti Alþýðubandalagsins.
Það vakti athygli að Gunnar Thoroddsen for-
dæmdi þessar hugmyndir Morgunblaðsmanna, en
þeir sem best þekktu til stjórnmála þá töldu einsýnt
að hann hefði þá þegar á prjónunum ríkisstjórn sína,
þar sem þeir sátu.
Um öll þessi mál má lesa víða, m.a. í bókinni
Valdatafl í Valhöll sem kom út árið sem Gunnar
myndaði ríkisstjórnina.
Það voru erfiðir tímar fyrir Sjálfstæðisflokkinn. Á
pappírunum mátti virðast að hann væri að verða
allsráðandi flokkur í landinu. Varaformaður
Sjálfstæðisflokksins var forsætisráðherra og for-
maður Sjálfstæðisflokksins var leiðtogi stjórnarand-
stöðunnar. Það þurfti því eiginlega ekki fleiri flokka
í Alþingishúsið til að tryggja að allir flokkar sem
skiptu máli skilgreindu sjónarmið með og á móti
hverju stjórnarfrumvarpi sem lagt var fram.
Þetta var þá.
Morgunblaðið/Eggert
20.9. 2020 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 17