Morgunblaðið - 22.10.2020, Blaðsíða 30

30 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 22. OKTÓBER 2020 VIÐSKIPTAMOGGINN FRAMÚRSKARANDI FYRIRTÆKI
Þ
að má heyra á Sveini Inga Ólafs-
syni að það gleður hann að Verkís
skuli hafa verið valið Framúrskar-
andi fyrirtæki sjö ár í röð. „Þessi
viðurkenning sýnir að rekstur fyrirtækisins
er traustur og stöðugur og er til marks um
að við eigum að hafa þann kraft sem þarf til
að halda ótrauð áfram,“ segir hann.
Verkís var stofnað í núverandi mynd árið
2008 með sameiningu nokkurra verkfræði-
stofa. Rætur verkfræðistofunnar liggja aftur
á móti allt aftur til ársins 1932 þegar Sig-
urður Thoroddsen stofnaði fyrstu verk-
fræðistofu landsins. Í dag starfa um 300
manns hjá Verkís og felst þjónusta fyrir-
tækisins einkum í hönnun en einnig í ráðgjöf
á ýmsum sviðum. Hefur Verkís m.a. sérhæft
sig í samfélagslega mikilvægum verkefnum á
borð við hönnun jarðhita- og vatnsaflsvirkj-
ana, veitukerfa, skóla- og heilsugæslumann-
virkja, sund- og baðstaða og alls kyns
íþróttamannvirkja. „Í dag er sjálfbærni í for-
grunni í öllum okkar verkefnum enda ætlar
Ísland að ná kolefnishlutleysi innan tveggja
áratuga,“ útskýrir Sveinn en hann tók við
stöðu framkvæmdastjóra Verkís árið 2008.
Innviðaframkvæmdir á réttum tíma
Kórónuveirufaraldurinn hefur haft áhrif
á Verkís rétt eins og önnur fyrirtæki.
Sveinn segir að verkefnastaðan geti breyst
með nokkurra mánaða fyrirvara og að að-
eins stærstu verkefni vari lengur en eitt til
tvö ár. „Eins og við var að búast hafa verk-
efni tengd ferðaþjónustu gufað upp í bili en
áður var töluvert um að við tækjum þátt í
hönnun hótela, og alls konar upplif-
unarmannvirkja fyrir ferðamenn. Á móti
kemur vöxtur í verkefnum í samgöngum og
öðrum innviðum samfélagsins,“ segir hann.
„Ríki og sveitarfélög eiga hrós skilið fyrir
að hafa blásið til átaks í innviðafram-
kvæmdum í kórónuveirufaraldrinum. Hið
opinbera hefur tekið vel á nú þegar þörfin
er mest með því að ráðast í verkefni sem
lengi hafa setið á hakanum og örva með því
hagkerfið til að hjálpa viðspyrnu atvinnu-
lífsins.“
Gaman er að segja frá því að alþjóðleg
verkefni vega líka nokkuð þungt í starfsemi
Verkís og stóðu undir milli 30 og 40% af
veltu félagsins á árunum 2013 til 2016.
„Löngu fyrir þann tíma höfðum við tekið
þátt í verkefnum erlendis, einkum á sviði
orkuuppbyggingar, og nýttum þar þá þekk-
ingu og reynslu sem við höfum byggt upp
með vinnu okkar fyrir stóra og öfluga verk-
kaupa á Íslandi,“ segir Sveinn en þegar
verkefnastaðan innanlands var með versta
móti eftir bankahrunið sótti Verkís af meiri
krafti út í heim og fékk m.a. fjölda verkefna
í Noregi.
Hefur Verkís m.a. tekið þátt í framkvæm-
dum í Asíu, Austur-Afríku, í Karabíahafinu,
og allt frá Alaska í vestri til Kamchatka í
Rússlandi í austri en Verkís á hlut í dóttur-
félögum sem halda utan um verkefni í Nor-
egi, á Grænlandi og í Georgíu. Segir Sveinn
að það sem af er þessu ári myndi erlend
verkefni um 15% af veltunni og skipta bæði
Grænlands- og Noregsmarkaður miklu fyrir
verkfræðistofuna.
Reynsla vegur þyngra en verð
Veiking krónunnar gaf Verkís mikið for-
skot erlendis á árunum eftir bankahrun en
Sveinn segir að nú þegar gengið er sterk-
ara standi stofan enn vel að vígi í krafti
reynslu og sérhæfingar. „Í verkfræðigeir-
anum skiptir reynsla mestu máli. Verkefni
fást einkum í gegnum útboð og þar er al-
gengt að þekking og reynsla verkfræðistofa
vegi 80% á meðan kostnaður vegur 20% við
mat á tilboðum. Við fáum því iðulega verk-
efni í okkar hlut út á reynsluna þó við séum
ekki alltaf með lægsta verðið,“ segir Sveinn
og bætir því við að í stórum bygging-
arframkvæmdum nemi hönnunarkostnaður
oft innan við 10% af heildarkostnaðinum en
að snjallir hönnuðir og verkfræðingar geti
aftur á móti haft mikil áhrif á heildarkostn-
aðinn með ákvörðunum sínum. „Hönnuður-
inn leikur lykilhlutverk í því að tryggja að
framkvæmdin verði hagkvæm og að mann-
virkið endist vel, svo það borgar sig ekki að
ætla að spara í hönnunarhlutanum.“
Sveinn bendir á að Ísland eigi öflugar
sjálfstæðar verkfræðistofur m.a. vegna
þess að stóru verkkauparnir á innanlands-
markaði hafa flestir markað þá stefnu að
kaupa þjónustu sérfræðinga frekar en að
koma upp sínum eigin verkfræði- og hönn-
unardeildum. Bæði sé það á margan hátt
hagkvæmara fyrir rekstur hins opinbera að
útvista hönnun mannvirkja en um leið ger-
ist það að þekking safnast í atvinnulífinu og
flyst mun greiðar á milli geira en ef stórfyr-
irtæki og stofnanir myndu hanna sín mann-
virki innanhúss. „Það ýtir síðan undir það
að íslensk verkfræðiþekking geti orðið út-
flutningsvara enda byggir árangur okkar á
erlendri grundu fyrst og fremst á því að
búa að sterkum heimamarkaði.“
Íslensk þekking mikilvæg
Sveinn er bjartsýnn á framtíðina og vonast
m.a. til að íslenskar verkfræðistofur muni
geta leikið stórt hlutverk við að hjálpa þjóð-
um víða um heim að virkja fallvötn og jarð-
hita og færa almenningi hreina og áreið-
anlega orku. Hann segir íslenska aðila búa
yfir dýrmætri sérþekkingu á sviði hagnýt-
ingar jarðhita og að víða um heim megi finna
heita reiti þar sem virkja mætti mikið magn
orku með hagkvæmum hætti. „Við viljum
endilega halda áfram að flytja út sérhæfingu
Íslendinga á þessu sviði og lítum á það sem
mikilvægt framlag til að stuðla að minni losun
kolefnis í heiminum.“
ai@mbl.is
Morgunblaðið/Eggert
Góður árangur erlendis byggir fyrst
og fremst á sterkum heimamarkaði
Verkís sér meðal annars um óháða rýni á hönnun og framkvæmdum Fornebubanen í Osló.
163. sæti
VERKÍS
Stórt 142. sæti
Sveinn Ingi Ólafsson
„Í verkfræðigeiranum skiptir reynsla mestu máli. Verk-
efni fást einkum í gegnum útboð og þar er algengt að
þekking og reynsla verkfræðistofa vegi 80% á meðan
kostnaður vegur 20% við mat á tilboðum. Við fáum því
iðulega verkefni í okkar hlut út á reynsluna þó við séum
ekki alltaf með lægsta verðið,“ segir Sveinn