Morgunblaðið - Sunnudagur - 25.10.2020, Blaðsíða 6

VETTVANGUR
6 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 25.10. 2020
Ég dáist oft að fólki sem hefur sannfær-ingu. Fólk sem veit hvað það vill og eralgjörlega með það á hreinu að það er
að gera rétt. Fullt af sjálfstrausti og með
yfirbragð þess sem veit að hann er að fara í
rétta átt og langar svo mikið að taka þig með.
Soltið eins og Kári Stefánsson nema hann
myndi aldrei nenna að taka neinn með sér.
En svona fólk getur líka verið óþolandi.
Ekki vegna þess að það hefur einhverjar sér-
stakar skoðanir, heldur vegna þess að það
trúir því svo sterkt að aðrar skoðanir séu
rangar. Þá getur þetta krúttlega sjálfstraust
breyst í yfirlæti og hroka. Og þá er svona
fólk allt í einu ekkert sérstaklega sjarm-
erandi.
Aðalatriðið hvernig maður kemur fram við
sjónarmið annarra og að maður hafi ekki of-
urtrú á að maður sjálfur hafi rétt fyrir sér og
þar með séu allir aðrir á rangri skoðun.
Þetta verður sérstaklega áberandi þegar
kemur að íþróttum og einkum þegar menn
hafa tekið sér stöðu með einhverju sérstöku
fótboltaliði. Gjarnan í Englandi. Þá er eins og
fólk yfirgefi rökræna hugsun og sjái allt út
frá búningum liða en ekki raunverulegum at-
burðum.
Einu sinni átti ég í merkilegum rökræðum
við vin minn um það hvort rétt hefði verið að
dæma víti í fótboltaleik. Ég reyni venjulega
að forðast svona samræður í ljósi þess að þær
geta ekki endað vel. Ég held að aldrei í fót-
boltaumræðusögunni hafi það gerst að ein-
hver hafi sagt: „Já, ég sé það núna. Þú hefur
rétt fyrir þér og þetta hefur verið einhver
misskilningur hjá mér.“
Nema í þessu máli þá er dæmt víti sem
vinur minn var ekki sáttur við. Þetta var fyrir
tíma VAR, sem er á góðri leið með að eyði-
leggja fótboltann með því að breyta öllum
leikjum í furðulegar hugleiðslustundir dómara
úti á miðjum velli á meðan leikmenn reyna að
gera það upp við sig hvort þeir megi fagna.
Það gerist sem sagt að maður sparkar í
mann. Dómarinn flautar og allt verður vit-
laust enda svo sem ekki gott að sjá á hvað
var flautað. En það sést greinilega þegar at-
vikið er endursýnt. Aftur og aftur. Myndavél-
arnar sýna atvikið frá fimm sjónarhornum.
Málið er dautt.
En ekki alveg. Þessi vinur minn neitar að
taka þessari niðurstöðu vegna þess að frá
einu af þessum sjónarhornum sést þetta ekki!
Sem sagt, til að gera langa sögu stutta (sem
er sennilega of seint) þá afneitaði hann þessu
broti því það sást ekki nógu vel frá einu sjón-
arhorni af fimm!
Þegar hingað er komið þá er ekki annað
hægt en að gefast upp. Ég á engra hagsmuna
að gæta í þessu, þetta eru ekki einu sinni lið
sem ég hef sér-
stakan áhuga á
og útkoman
skiptir mig engu
máli. Frekari
umræður munu
augljóslega ekki
skila neinum ár-
angri og maður
hættir bara.
Sem er samt óþolandi því að fyrir þessa
tegund af fólki jafngildir það sigri ef and-
stæðingurinn hættir að nenna að tala við það.
Mér datt þetta mögulega í hug þegar um-
ræður um nýju stjórnarskrána stóðu sem
hæst. Ég er ekkert að hlaupa út á náttföt-
unum yfir henni. Ég er búinn að kynna mér
hana og lesa mér til en næ samt ekki að sjá
ljósið. Er í raun þörf á nýrri stjórnarskrá?
Hefur ekki ýmislegt breyst frá því að við vor-
um á barmi taugaáfalls eftir hrunið? Er
stjórnarskrá ekki einmitt plagg sem á að
breytast hægt og með málamiðlunum? Getur
ekki verið að allar þessar athugasemdir lög-
fróðra eigi bara rétt á sér?
En mér finnst soltið pirrandi að fólk, sem
ég þekki ekki neitt, skuli þá sjálfkrafa gefa
sér að ég sé að taka mér stöðu með forrétt-
indahópum og sérhagsmunum og sé bara
gamalt afturhald.
Sem verður til þess að ég ætla bara að
leyfa einhverjum öðrum að tala um þetta.
’Ég held að aldrei í fótbolta-umræðusögunni hafi þaðgerst að einhver hafi sagt: „Já, égsé það núna. Þú hefur rétt fyrir
þér og þetta hefur verið einhver
misskilningur hjá mér.“
Á meðan ég man
Logi Bergmann
logi@mbl.is
Handhafar sannleikans
Fyrir ekki ýkja löngu sótti égtónleika hjá tónlistarskól-anum Allegro. Þetta voru fá-
mennir tónleikar, enda ýtrustu var-
úðarreglur viðhafðar á veirutímum.
Músíkantarnir voru fáir, allir á leik-
skóla- og barnaskólaaldri. Áhorf-
endur voru einnig fáir. Með öðrum
orðum, nánast stofutónleikar nema
að húsakynnin voru engin smástofa
heldur stór salur.
En viti menn, þessi stóri salur
varð í vitund okkar gestanna langt
frá því að vera tómlegur, svo fullur
varð hann af væntumþykju og virð-
ingu fyrir því sem þarna fór fram.
„Þið eruð að læra að leika á hljóð-
færi til að geta
betur notið tón-
listar og þar með
auðgað líf ykkar,“
var börnunum
sagt, „en þið eruð
líka að læra að
gera vel, þjálfa
ykkur til hugar og
handar.“
Áhorfendur
klöppuðu og
fannst þarna vel
mælt.
Í huga mínum sat boðskapur
Allegro eftir, að læra að bera virð-
ingu fyrir verkefnum sínum, að læra
að vanda sig.
Mér varð hugsað aftur í tímann,
til ýmissa starfa sem ég hef gegnt
um dagana, en þau eru ófá, flest á
uppvaxtar- og námsárum. Þá var
víða komið við í sumarstörfum.
Stundum var maður þreyttur að
loknum starfsdegi. Þreytan var þó
ekki endilega í réttu hlutfalli við
áreynslu. Þreyttastur var maður
nefnilega eftir letidaga, þá einmitt
oft aðframkominn.
Einhverju sinni ræddi ég þetta við
félaga minn og skólabróður í háskól-
anum í Edinborg þar sem ég stund-
aði nám. Skotar tíðkuðu það margir
að ráða sig í ýmis störf í fríum sum-
arlangt. Og þessi vinur minn hafði
fengið starf í bókabúð. Og hann
sagði farir sínar ekki sléttar.
Lengi vel framan af sumri hefði
hann verið leiður í vinnunni, latur og
hyskinn og síðan örmagna eftir dag
sem gengið hefði út á að gera sem
minnst.
Þá hefði það borið við einn daginn
að verslunarstjórinn hefði komið að
máli við sig og spurt sig hreint út
hvort væri, sem sér virtist, að hann
væri óánægður í vinnunni, leiddist
hún. Vinur minn kvaðst hafa játt
þessu.
„Þá vil ég spyrja þig um eitt,“
hefði verslunarstjórinn haldið
áfram, „telur þú skipta máli að hafa
aðgang að góðum bókabúðum?“
Undir það gat félagi minn tekið og
það heilshugar, bókabéusinn sem
hann var. „Og finnst þér skipta máli
að þar sé starfandi fólk sem getur
gefið viðskiptavininum góða leið-
sögn?“ Vinur minn taldi það tví-
mælalaust vera svo. „Þannig að þú
telur starf þitt skipta máli og vera
verðugt?“ Enn játti vinur minn og
gerðist nú forvitinn.
„Þá skulum við gera samning,“
sagði nú verslunarstjórinn. „Í eina
viku frá morgundeginum að telja
skaltu koma til starfa með því hug-
arfari að í hverju einasta viðviki sem
þú þarft að sinna leggir þú þig allan
fram um að vinna verkið eins vel og
nokkur kostur
er. Þegar þú
þarft að pakka
inn bók þá gerir
þú það óaðfinn-
anlega. Getir þú
ekki svarað
spurningu við-
skiptavinar, leit-
ir þú svarsins og
gefist ekki upp
fyrr en allt er
fullreynt. Auðar
stundir fyllir þú
með verkefnum sem þú telur að
gagnist okkur hér í versluninni. Að
vikunni liðinni hittumst við aftur og
ræðum málin.“
Á þetta féllst vinur minn. Nú brá
svo við að viðhorfið til vinnunnar
gerbreyttist og samfara því líðan í
starfi.
Og viti menn, að loknum starfs-
degi vottaði ekki fyrir þreytu og
leiða heldur ánægju og endurnýj-
uðum krafti þegar hann slakaði á til
að öðlast verðskuldaða hvíld.
Mér þótti þetta merkileg saga og
fyrir mér hefur hún orðið að dæmi-
sögu um það hve miklu máli það
skiptir hver afstaða okkar er til
þeirra verkefna sem við höfum tekið
að okkur að sinna. Með jákvæðu við-
horfi verður allt bjartara og
skemmtilegra.
Það gladdi okkur foreldra, afa og
ömmur og aðra aðstandendur að
fylgjast með börnunum leika á hljóð-
færi á tónleikunum hjá Allegro og
skynja af hve mikilli næmni og vel-
vild þau voru leidd áfram.
Það er ekki lítils virði í lífinu að
hafa lært að bera virðingu fyrir við-
fangsefnum sínum, í stóru og í smáu,
að hafa lært að vanda sig og gera
vel.
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Að læra að gera vel
Úr ólíkum
áttum
Ögmundur Jónasson
ogmundur@ogmundur.is
’Það gladdi okkur for-eldra, afa og ömmurog aðra aðstandendur aðfylgjast með börnunum
leika á hljóðfæri á tón-
leikunum hjá Allegro og
skynja af hve mikilli
næmni og velvild þau
voru leidd áfram.
Viðhorfið til vinnunnar
gerbreyttist þegar
henni var sinnt af alúð.