Víðförli - 15.04.1990, Blaðsíða 13

áður voru þéttbýlar bændasveitir.
Eðlilegt er að í þann kjarna flytji
presturinn þó löng hefð sé fyrir
prestsetri i sveitinni. Sumum jörðum
eða prestaköllum fylgja jarðar-
hlunnindi ýmis konar. Má ekki setja
þau í sameiginlegan sjóð til styrktar
fámennum og afskekktum sóknum?
Ég hefði viljað sjá eitthvað um
starfsskyldur presta i þessum drög-
um. Skólar og skólastjórar hafa
ákveðnar starfsskyldur gagnvart sín-
um nemendum, því ekki kirkja og
prestur eitthvað svipað? Starfsfólki
kirkjunnar má ekki fækka. Ný lög
um sóknargjöld hafa styrkt söfnuði.
Kirkjan þarf að byggja upp öflugt
safnaðarstarf, kór, æskulýðs-, öldr-
unarstarf o.fl. bæði í þéttbýli og
sveitum. Til þess að stjórna þessu
starfi með sóknarpresti þarf vel
menntað og áhugasamt fólk. Hefur
verið gerð könnun á kirkjulegu starfi
á íslandi? Kirkjan þarf að hlusta á
raddir fólksins, hún er fyrir fólkið.
Megi samhugur ríkja um þetta
frumvarp og við kirkjunnar fólk
tökum saman um að efla hana sem
best.
Fyrir nokkrum vikum lagði
Kirkjumálaráðherra Óli Þ. Guð-
bjartsson fram á Alþingi frumvarp
til laga um starfsmenn kirkjunnar og
prestaköll og prófastsdæmi.
Frumvarpið hefir verið lengi í
smíðum hjá kirkjulegum stofnunum
og nefndum. Kirkjuþing, Kirkjuráð
og Prestastefna hafa samþykkt það.
Síðast fór það um hendur Kirkju-
laganefndar.
Margir hafa því fjallað um það.
Frumvarpið er mikilsvert og viða-
mikið. Enda fjallar það um stjórn-
skipan kirkjunnar.
Löngu tímabært að setja slík
heildarlög fyrir kirkjuna. Margs-
konar breytingar hafa orðið í þjóðfé-
laginu síðan síðast var breytt
prestakallaskipan árið 1970. Þetta
frumvarp leitast við að taka nokkurt
tillit til þessara breytinga. Nokkur
prestaköll eru sameinuð og ný stofn-
uð. Reynt er að taka tillit til sam-
gangna og mannfjölda. Fámenn
prestaköll eru látin haldast ef um
einangrun og erfiðar samgöngur er
að ræða. Gert er ráð fyrir aðstoðar-
prestum í fjölmennum prestaköllum
og nokkrum farprestum sem geti að-
stoðað í einu eða fleiri prófastsdæm-
um. Tvímenningaprestaköllin verði
lögð niður. Enda er ekki góð reynsla
af þeim eins og þau eru uppbyggð. Sá
hluti frumvarpsins sem fjallar um
prestakallaskipanina er helst um-
deildur. Flestir vilja hafa prestinn
sinn, jafnvel þó að þeir'séu að jafn-
aði tómlátir um starf hans og að-
stöðu. Þetía verður tilfinngamál.
Sveitirnar og mörg þorp eiga und-
ir högg að sækja í flestum málum.
Þessar byggðir standa höllum fæti.
Ymsum finnst sem hér sé verið að
veitast að því fólki sem enn býr í
strjálum byggðum landsins. Mér
finnst þó að hér sé farið að með gát
og vægilega sé tekið á málum.
Ýmis ákvæði eru um starfssvið og
starfsskyldur presta og prófasta.
Gott er að fá það i lög þó að ríkt hafi
um það nokkuð fastar venjur.
Um biskup íslands og embætti
hans er sérstakur kafli. ísland skal
vera eitt biskupsdæmi. Oft hafa
komið fram tillögur og jafnvel frum-
vörp um að fjölga biskupum. En
ekki náð fram að ganga. Störf bisk-
ups íslands eru orðin mjög fjölþætt
og erfitt fyrir einn mann að rækja
þau öll sem skyldi. Til að létta á
störfum biskups er gert ráð fyrir að
auka störf vígslubiskupanna.
Þegar lög um vígslubiskupa voru
sett 1909 voru þau spor í rétta átt.
Þeir áttu fyrst og fremst að vígja nýj-
an biskup, ef fráfarandi gat það
ekki. Síðan hafa myndast nokkrar
hefðir um störf vígslubiskupa. Þeir
hafa verið settir biskupar í forföllum
biskups íslands og einnig unnið ým-
isleg biskupsstörf í umboði biskups.
Um þetta hafa engin lög verið til og
harla misjafnt hvað biskupar hafa
notað vígslubiskupana til starfs.
Með þessu frumvarpi eru verkefni
vígslubiskupa skilgreind og eru þau
aukin til muna. Þeir eiga að taka
meiri þátt í stjórnunarstörfum
kirkjunnar.
Einnig er tekið fram um búsetu
vígslubiskupa.
Skulu þeir sitja á hinum fornu
biskupsstólum Skálholti og Hólum.
Tel ég það viturlegt og mun áreið-
anlega styrkja stöðu þeirra að mun
og efla þessa fornhelgu staði.
Einhverjir eru sjálfagt á öðru
máli, þó að ekki hafi heyrst mikið
um það, og vilja hafa þessa embætt-
ismenn sem flesta aðra í stórum þétt-
býliskjörnum og telja öllu betur
farið þar.
Byggðastefnan er þar sem víðar
aðeins í orði.
Þetta skrif er orðið lengra en leyfi-
legt er. Að lokum þetta. Þó gallar
finnist á þessu frumvarpi er það mik-
ilsvert fyrir kirkjuna að það verði að
lögum sem fyrst. Eg tel það verða til
þess að efla starf hennar þjóðinni til
heilla.
Kirkjan er sett til að boða Orðið
og til þess þarf hún aðstöðu sem
besta.
í fréttum
Nýir starfsmenn á
Biskupsstofu
Sr. Örn Bárður Jónsson hefur ver-
ið ráðinn verkefnastjóri átaks kirkj-
unnar um safnaðaruppbyggingu.
Hann mun hefja störf 1. júní n.k. og
mun segja lausu embætti sínu sem
sóknarprestur í Grindavík.
Sr. Þorbjörn Hlynur Árnason hef-
ur verið ráðinn biskupsritari til fjög-
urra ára og hefur fengið launalaust
leyfi um jafnlangan tíma frá emb-
ætti sínu í Borgarprestakalli. Söfn-
uðir prestakallsins hafa farið þess á
leit við sr. Árna Pálsson að hann
annist prestsþjónustu þar á meðan.
Hefur séra Árni orðið við því og mun
segja lausu embætti sínu í Kársnes-
prestakalli frá 1. júní.
Sr. Þorbjörn Hlynur mun gegna
starfi biskupsritara samkvæmt
skipulagsbreytingum þeim sem hafa
farið fram á Biskupsstofu. Verður
hann aðstoðarmaður biskups, situr
fyrir hans hönd í nefndum og annast
tengsl við presta og söfnuði.
Sr. Magnús Guðjónsson biskups-
ritari mun sinna sérstökum verkefn-
um, m.a. skrifa sögu kirkjuþings.
VÍÐFÖRLI — 13