Rauði borðinn : fréttabréf alnæmissamtakanna á Íslandi - 01.12.1995, Blaðsíða 16

h
Fyrsta ráðstefna
HlV-jákvæðra kvenna
á Horðurlöndum
Um síðastliðna hvítasunnu,
dagana 3.-5. júní, efndu HIV-
jákvæðar konur í Noregi til
ráðstefnu um stöðu sína og
málefni. Ráðstefnan, sem
haldin var í Hadeland, skammt fyrir utan
Osló, markaði tímamót í sögu HIV-
jákvæðra á Norðurlöndum því að þetta
var í fyrsta skipti sem konur í þessari
stöðu fylkja liði og efna til sjálfstæðs
fundar um sín mál. Þarna voru saman
komnar 35 konur frá Noregi, Svíþjóð og
Islandi, en tvær íslenskar konur sóttu
ráðstefnuna í Hadeland. Önnur þeirra
segir hér frá því helsta sem gerðist en
óskar eftir að koma ekki fram undir
nafni.
Að brjjóta ísrinn
„Þó að ráðstefnan stæði aðeins í tvo
daga hafði hún ótrúleg áhrif á okkur
allar. Fæstar okkar höfðu haft tækifæri
fyrr en þarna til þess að hitta aðrar konur
í hóp sem standa í sömu stöðu og glíma
við sömu vandamál og spurningar. Við
fengum til okkar fimm mjög góða fyrir-
lesara sem töluðu um konur og HIV frá
ýmsum sjónarhóli. Fyrri daginn var
temaefnið „Mæður og börn“ og þar
talaði fyrst Vigdis Rabben sem að vísu er
ekki HlV-jákvæð en hefur alið tjögur
böm, þar af þrjá syni sem allir reyndust
blæðarar. Einn þeirra, Odd Káre, fékk
HlV-veimna við blóðgjöf og lést úr
alnæmi. Vigdis vissi um áhættuna sem
fylgdi þungun og lýsti því vel hvernig
allir reyndu að þvinga hana til að gangast
undir fóstureyðingar á sínum tíma. Sjálf
tók hún mjög meðvitaða ákvörðun um að
ala sín börn og þakkar fyrir það í dag.
Hennar niðurstaða er skýr og einföld:
Móðirin sjálf verður alltaf að eiga frjálst
val um það hvort hún elur börn í þennan
heim.“
- Og spumingin um þetta val hlýtur
auðvitað að brenna heitt á ykkur, HIV-
jákvæðu konunum.
„Já, óneitanlega, þó að við stöndum
ekki beinlínis í sömu sporum og Vigdis
Rabben. Um fátt er nefnilega meira rætt
meðal okkar en réttinn til bameigna og
hvaða líkur séu á því að við fæðum börn
sem líka em HlV-jákvæð. Um þetta mál
flutti norski læknirinn Bárd Rpsok
fróðlegt erindi þar sem ýmsar nýjar
upplýsingar komu á óvart. Hann vitnaði
meðal annars í vandaða bandaríska
rannsókn sem kynnt var á síðasta ári.
Niðurstöður hennar sýndu að ef þung-
aðar konur fá lyfið AZT meðan á
meðgöngu stendur, þá fæða þær aðeins í
8% tilvika barn sem líka ber veiruna í
blóði sínu. Áhættan er vissulega fyrir
hendi, en hún er bersýnilega langtum
minni en hingað til hefur verið talið. Þá
er það ekki síður merkilegt að T-frumum
þessara kvenna tjölgaði mikið á með-
göngutíma, en T-frumurnar bera uppi
ónæmiskerfið og em mikilvægur mæli-
kvarði á mótstöðuafl HlV-jákvæðra gegn
sjúkdómum."
Vrið vritum svo mriklu
merira núna
- Hver er þín persónulega afstaða til
bameigna HlV-jákvæðra kvenna?
„Sjálf eignaðist ég barn áður en ég
smitaðist af HlV-veirunni. Ég er þakklát
fyrir mitt bam, það er stórkostlegt að
vera móðir, en í dag get ekki hugsað mér
að verða ófrísk. Ég finn bara ekki hvöt
hjá mér til þess að taka minnstu áhættu.
Hins vegar myndi ég aldrei hvetja HIV-
jákvæðar vinkonur mínar sem eiga von á
sér til að gangast undir fóstureyðingu. í
umræðum sem fylgdu á eftir erindunum
á ráðstefnunni heyrði ég til stúlku sem
var neydd í fóstureyðingu fyrir þremur
árum vegna þess að hún er með HIV-
veiruna í blóðinu. Hún var reið og sár og
ætli það sé ekki þannig um flestar konur
sem hafa verið neyddar til að afsala sér
réttinum til barneigna vegna þess að þær
eru HlV-jákvæðar. Enda er ég sannfærð
um að þetta gæti ekki gerst í dag. Við
vitum svo miklu meira núna um sam-
hengið milli HIV og þungunar en fyrir
þremur árum.“
Trúnaðarkvenlæknar
eru lífsnauðsyn
- En þið þurfið að takast á við fleiri
vandamál og spurningar en þær sem lúta
að bameignum.
„Jú, meðal annars þurfum við að takast
á við kvensjúkdóma og þjónustu kven-
lækna. Okkur HlV-jákvæðum konum er
svo langtum hættara við ýmsum kven-
sjúkdómum en öðrum konum og við
verðum nauðsynlega að gangast undir
reglubundna skoðun hjá kvenlæknum til
þess að tryggja heilsuna. Á þessu er
samt mikill misbrestur eins og danski
læknirinn Else Smidt benti á í mjög góðu
erindi. Þetta mun núna vera gert í
Svíþjóð og unnið er að því í Noregi, en
engin reglubundin þjónusta sérstaks
trúnaðarkvenlæknis stendur til boða hér
á íslandi ennþá. Helsti áhættuþátturinn í
þessu sambandi er krabbamein í leghálsi
og auk þess erum við langtum varnar-
lausari gagnvart sveppasýkingum en
aðrar konur.
Annað fannst mér fróðlegt við mál-
flutning Else Smidt og norski vísinda-
maðurinn Berit Hansen kom líka að því
sama. Nýjustu rannsóknir sýna að HIV-
smitaðar konur hafa haft langtum færri
rekkjunauta en aðrar konur. Ein slík
rannsókn, sem 305 konur tóku þátt í,