Hinsegin dagar í Reykjavík - ágú. 2004, Blaðsíða 29

spurt var „hvort ert þú karlinn eða konan
í sambandinu?“ sem var algeng spurning
á þessum árum þegar sumum virtist
óskiljanlegt að tveir einstaklingar gætu
verið saman á jafnréttisgrundvelli, en ég
man að ég bölvaði því í huganum að vera
í hvítri skyrtu og svörtu vesti. Eins og karl.
Og ýtti þar ábyggilega undir margvíslega
fordóma.
Auðvitað var ég sjálf uppfull af for-
dómum, enda hafði ég enga jákvæða
fyrirmynd. Mér fannst meira að segja um
tíma að það væri allt í lagi að vera í skápn-
um, svona að mestu leyti. Algjör óþarfi að
segja vinnufélögum eða nágrönnum hið
sanna. Það gæti bara kallað á einhver
óþægindi. Og þegar fólk velti fyrir sér
hvor væri konan og hvor karlinn, þá var
ég meira að segja óörugg, enda hafði ég
rekist á bók þar sem lesbíum var lýst á
þennan hátt og taldi mig svo sem ekkert
endilega vita betur. Sá grunur læddist
meira að segja að mér að ég væri kannski
misheppnuð lesbía eftir allt saman, fyrst
þessi mælistika hentaði mér svona illa.
Svo opnaðist skápurinn auðvitað upp á
gátt með tímanum því hyggjuvitið hafði
yfirhöndina, eða bara hrein og klár nauð-
syn. Það er svo óskaplega takmarkandi að
búa í skáp til lengdar.
Á þessum árum var raunar hinn hálf-
opni skápur dálítið einkennandi fyrir
hópinn. Þar voru vissulega einstaklingar,
sem skrifuðu greinar og komu fram opin-
berlega, en svo voru það við hin, sem
lögðum ýmislegt af mörkum innan
Samtakanna en vildum svona síður gera
það á mjög áberandi hátt. Afsakanirnar
voru óteljandi. Ef það var ekki upplogin
tillitssemi við ömmu var það feimni við
frægð eða einhver álíka fyrirsláttur. Sem
dæmi um þetta má nefna böll, sem
Samtökin ´78 héldu stundum. Þau voru
vissulega kærkomin, því þarna gátu
hommar og lesbíur loksins skemmt sér á
eigin forsendum. Og mætingin var undan-
tekningarlaust frábær. En þegar ljós-
myndir frá ballinu birtust í tímariti greip
víða um sig skelfing og rætt var fram og
til baka hvort vinir og ættingjar myndu
þekkja andlitið sem birtist í hafsjó hun-
drað annarra. Og hvort hægt væri að
tryggja að ekki yrðu teknar myndir á
næsta balli.
Salan á blaðinu úr felum og mennta-
skólafundirnir voru fyrirboði þess sem
síðar varð. Opin umræða og sterkar
fyrirmyndir í hópi samkynhneigðra slógu
vopnin úr höndum þeirra sem hugsanlega
hefðu beitt fordómum sínum til ills. Og
þegar réttindabaráttan var komin á svo
mikinn skrið að málin voru rædd í fúlustu
alvöru á Alþingi Íslendinga urðu fáir til að
mæla gegn sjálfsögðum mannréttindum
samkynhneigðum til handa, enda aug-
ljóst að almenningur var á okkar bandi.
Að vísu heyktist þingið á að heimila
samkynhneigðum að ættleiða börn og
lesbískir skattgreiðendur mega ekki nýta
sér þjónustu tæknifrjóvgunardeildarinnar.
þetta mun breytast og það fyrr en síðar.
því það eru ekki lengur bara tveir hommar
og tvær lesbíur á Íslandi.
ragnhildur sverrisdóttir is a journalist at
Morgunbladid, iceland's biggest newspa-
per, married to hanna katrín and mother
of twin girls, aged 3. in this article
ragnhildur reminisces about her years of
coming out in reykjavík around 1980 in
an ignorant and homophobic atmos-
phere. the title of her humoristic memoir
tells everything: “those were the times
when there were only two lesbians in
iceland.“
M Ö R G E R V I S K A N
Leiðindaframkoma
flestir kynvillingar eru alltaf að flýta sér og
vilja ljúka sér af sem allra fyrst ... lesbíur svíkja
og pretta hver aðra á fjarskalega reglu-
bundinn og leiðinlegan hátt ... svo er að sjá
að matur og allt matarkyns orki örvandi á
flesta kynvillinga ... Matur kemur mjög við
sögu í kynlífi þeirra ... í endaþörmum
kynvillinga finnast alls konar hlutir, eins og
t.d. pennar, blýantar, varalitir, greiður, smá-
flöskur, rafmagnsrakvélar. væri þessu öllu
safnað saman mundi það nægja til þess að
opna búð með ýmiss konar smávarningi.
David Reuben: Allt sem þú hefur viljað vita um
kynlífið, 1969
Sálfræðilegar ályktanir
Þá er ekki síður sorglegt, þegar ólánsamir
piltar sjá ekki annan kost betri í sambúð með
móðurinni, en að afneita kyni sínu til að hlífa
sjálfum sér við karl- eða föðurhatri hennar.
kynsamsemdin, þ.e. vissan um eigið kyn-
ferði, ruglast, og kynímyndin verður óskýr
eða brengluð. hætt er við, að slíkir drengir
verði samkynhneigðir.
Arnar Sverrisson sálfræðingur í Degi, 1998
Inn á þjóðveg 1
Þeirri skoðun vex meira og meira fylgi að
kynvilla sé veigamikið einkenni um alvarlega
sálræna truflun ... hér koma fáeinar sjúkra-
sögur kynvillinga – dæmi sem styðja þá
kenningu að kynvilla stafi af geðrænum
vandamálum í fyrstu bernsku ... og hvað er
svo hægt að gera til að koma kynvillingunum
á eðlilegar brautir?
Ann Landers: Táningabókin, 1969
Með kynlífskeim
Margir fremstu matreiðslumenn heimsins
hafa verið og eru kynvilltir. Þeir eru einnig í
hópi sumra fremstu veitingamanna. Þá eru
mjög feitir menn oft kynvilltir ... þegar tveir
menn ganga í sams konar skyrtum er munur-
inn sá, að skyrta kynvillingsins er nærskornari
og litirnir skærari ... aðalástæðan fyrir þeirri
áherslu, sem kynvillingar leggja á nærfötin,
er sú ástríða þeirra að sýna kynfærin ...
kynvillingar nota yfirleitt ekki sín réttu nöfn.
þeir kjósa dulnefni, sem mörg hafa einhvers
konar kynlífskeim. nöfn eins og harry, dick,
peter og þar fram eftir götunum.
David Reuben: Allt sem þú hefur viljað vita
um kynlífið, 1969