Vinnan - 01.05.1945, Side 40

Húsið, sem félagið var stofnað í, stóð
þar sejn Alþýðahús Reykjavíkur
stendur nú.
nemendurna, það er aÖ segja þá nýja nemendur, sem
bættust við í iSnina.
A þessu ári, 1933, gekk félagiS í AlþýSusamband
íslands. Beitti félagiS sér mjög fyrir skipulagsbreytingu
á sambandinu og kom þaS fyrir, aS fulltrúar, er félagiS
sendi á þing sambandsins, voru gerSir afturreka vegna
afstöSu sinnar til landsmálanna.
Á atvinnuleysistímunum fram aS byrjun styrjaldar-
innar vann félagiS mjög aS því, aS öll sú járniSnaSar-
vinna, sem framkvæmanleg væri í landinu, yrSi fram-
kvæmd hér, en ekki erlendis. Stærsta átakiS í þessu efni
var hin svonefnda „Andradeila“, sem mörgum er enn
í fersku minni, en hún stóS um þaS, hvort gera ætti
viS skipiS Andra hér eSa í Englandi. Því var haldiS
fram af fulltrúum útgerSarmanna, aS viSgerSir væru
ódýrari erlendis en hér heima. Ilin erlendu viSgerSar-
tilboS voru aS vísu oft lægri en innlend tilboS, en
hins vegar þótti þaS fullsannaS, aS hin erlendu skipa-
viSgerSarverkstæSi stæSu ekki viS tilboS aS öllu leyti,
þaS er aS segja, aS þau framkvæmdu ekki alla þá
vinnu, sem tilboS þeirra voru miSuS viS.
í byrjun Andradeilunnar varS þaS aS samkomulagi
milli Félags járniSnaSarmanna og viSkomandi vél-
smiSjueigenda, aS þeir sameiginlega sendu fulltrúa til
Englands til þess aS fylgjast meS framkvæmd viSgerS-
arinnar á Andra. En smiSjueigendur ónýttu samkomu-
lag þetta þegar í staS og mun hafa veriS gert samkvæmt
tilmælum togaraeigenda. ÞaS, hvernig togaraeigendur
snerust gegn þessari fyrirhuguSu lausn deilunnar sýnir,
aS tilboS hinna brezku skipaviSgerSarfélaga voru ekki
raunhæf til samanburSar viS innlend tilboS.
Hér verSur ekki rúm til þess aS fara fleiri orSum
um starf félags okkar á liSnum aldarfjórSungi. En sögu
félagsins munu verSa gerS betri skil síSar,
Tilgangur þessarar greinar er einkum sá aS minnast
þeirra manna, sem fyrstir hófu merki samtakanna í
stétt vorri, og aS minnast brautrySjendastarfs einnar
greinar íslenzkra verkalýSssamtaka og líta yfir árangur
aldarf j órSungsbaráttu.
Samtökin hafa fært stétt vorri miklar hagsbætur
bæSi beint og óbeint.
Á 25 árum hefur félagatalan nálega tífaldast, og
miklu örari vöxtur framundan, þar sem nemendur eru
nú jafnmargir sveinum.
Kaupgjald sveina hefur hækkaS stórlega, þótt tekiS
sé fullt tillit til aukinnar dýrtíSar.
Vinnutími hefur veriS styttur úr 12 stundum í 8
stundir á dag.
Sumarleyfi var óþekkt á fyrstu árum félagsins, en nú
hafa félagsmenn 12 daga sumarleyfi meS fullum laun-
um.
SjóSir félagsins hafa eflzt mjög, svo aS þeir eru nú
færir um aS veita félagsmönnum verulegar tryggingar
vegna vinnustöSvana og veikinda. Þá hefur veriS lagS-
ur traustur grundvöllur aS ellitryggingum innan fé-
lagsins.
En stærsti sigurinn er þaS félagslega uppeldi, sem
samtökin hafa veitt hverjum einstaklingi, en þaS er sá
grundvöllur, sem öll starfsemi félags okkar byggist á.
Á þeirri kynslóS, sem nú skipar meirihluta innan
félags okkar, hvílir sú skylda aS halda áfram starfi
brautrySjendanna. Á þessum tímamótum brjótum viS
blaS í sögu félagsins, blaS sem ritaS er framsýni og
þrautseigju hinnar eldri kynslóSar, sem hefur skapaS
okkur þau samtök, sem líf okkar og komandi kynslóSa
byggist á.
94
VINNAN